Volle dagen : fragmenten uit mijn brieven
Willem Vermandere
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Enkel raadpleegbaar |
Lannoo, 2012 |
WEFLA MAGAZIJN : ENKEL NA MAGAZIJNAANVRAAG : VERM |
28/02/2014
Willem Vermandere is een van de grootste oorspronkelijke liedjesschrijvers van de Lage Landen. Misschien wel de allergrootste. Ongeveer een halve eeuw na zijn debuut heeft hij het gros van zijn teksten verzameld in De liedjesteksten. Zo bescheiden als de titel van dit werk en de man zelf zijn, zo groot zijn zijn teksten. Zelden blijven songteksten op papier overeind zonder de muziek. Deze bundel is de spreekwoordelijke uitzondering. Luister naar de liedjes van Vermandere, en je krijgt een goed beeld van de bard. Of althans dat wat hij wil prijsgeven. Vermandere bekijkt de wereld immers lied per lied. Tot diep in de jaren tachtig van de vorige eeuw werd wat meewarig, lacherig gedaan over de zanger uit de provincie. Maar zijn thema’s zijn nooit provinciaal geweest, laat staan landelijk, ze zijn universeel. Zo lees je zijn verbazing over, maar niet de afwijzing van de moderniteit. Veeleer zou je kunnen spreken over zijn gemiste afspraak met de moderniteit.
Typisch voor zijn werk is ook de in de Westhoek zo aanwezige Eerste Wereldoorlog, maar minder dan je op het eerste gezicht zou verwachten. Wellicht is dat nog steeds de schaduw van zijn klassieker Duizend soldaten. Daarnaast krijg je liedjes over typische dorpsfiguren, eigen familie en familiebanden en teksten over dood en verlies. Maar ook religie, en meer bepaald de frictie tussen geloof en verbeelding, beroeren de ex-seminarist, net als de koestering van het artisanale, de voorkeur voor het handwerk, niet het bandwerk, en de door hem – nochtans als archetypische Vlaming – gekoesterde multiculturele samenleving, wat voor hem gewoon de wereld is. Vermandere is een Vlaming. Een West-Vlaming. En hij is daar best trots op. Maar hij is evenzeer een wereldburger. Alle teksten zijn overigens doordrenkt van melancholie en meer wel dan niet voorzien van de hem zo eigen milde humor, die ervoor zorgt dat zijn woorden, meer dan om het even welke priester of therapeut zouden kunnen, aan de luisteraar troost bieden. Vermandere slaagt er overigens ook in om in zijn teksten politieke stellingnamen in te nemen zonder aan politiek te doen – een niet geringe verdienste, want nergens wordt hij prekerig of drammerig.
Het zijn grote thema’s, maar ze zijn klein verwoord. Klein, maar dan met een hoofdletter. Zonder bombast, met veel tederheid. Vermandere verstaat de kunst om in een paar zinnen meer wijsheid te steken dan in een filosofisch traktaat of een wetenschappelijk exposé. Het kind in hem en de kinderlijke verwondering zijn blijkbaar altijd bewaard gebleven. En Vermandere is zo een taalvirtuoos, dat zijn soepele West-Vlaams nauwelijks ondertiteling behoeft. Wat je niet ziet in het boek, is dat de zanger, zeker tot een paar jaar geleden, steeds meer zweeg op zijn platen. Instrumentaaltjes, zelfs tot een volledig album toe. De laatste tijd is de zanger weer meer gaan vertellen, meer en langer dan ooit als je de gemiddelde lengte van de teksten in het boek vergelijkt met zijn beginperiode. Wat evenmin opvalt, is dat Vermandere niet vies is om zijn eigen geschiedenis te herschrijven. Niet alle teksten hebben immers het boek gehaald. Zo schitteren het matige De Panne uit zijn succesplaat Lat mie mar lopen en het kneuterige Morgenuchtend gaan we trouwen uit de opvolger Als ik zing door afwezigheid, en daar zijn goede redenen voor.
Alles welbeschouwd spreekt er een geweldige joie de vivre uit Vermanderes teksten, hoe somber ze ook mogen zijn. Want Vermandere kleeft – je leest het boek niet op een avond uit, daarvoor blijven de teksten te veel aan je ribben kleven. Maar op zijn 72e is Vermandere hipper dan ooit, zeker nu Wannes Cappelle klaar lijkt om de fakkel over te nemen en het niet nalaat de loftrompet te steken over zijn grote leermeester. Tekenend is ten slotte dat Vermandere zichzelf niet echt een zanger vindt. Veeleer een beeldhouwer die daarnaast ook liedjes schrijft en zingt, of een illustrator die de permekiaanse figuren boordevol expressie die het boek sieren belangrijker vindt dan de eigenlijke teksten. Tja, als je dat allemaal kan, natuurlijk. [Wouter Bulckaert]
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.