De mens en zijn wereld morgen
Bart Raymaekers
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
LannooCampus, 2013 |
VERDIEPING 4 : BLAUWE TOREN : FILOSOFIE : 170 RAYM |
15/11/2013
Een inleiding tot de moraalfilosofie of ethiek is meestal een systematisch overzicht van wat in de geschiedenis door de grote denkers tot uitdrukking werd gebracht. Hoogleraar Bart Raymaekers wil echter het euvel van een loutere doxografie vermijden: verwacht dus geen opsomming van namen en theorieën.
In plaats daarvan geeft hij een schets van een aantal grondtypes van het ethisch denken vanuit de hedendaagse ethische problematiek. Het tekort dat ontstaat door deze methode te verkiezen boven een traditionele historische groei, motiveert hij door te verwijzen naar zijn boek als een ‘handleiding voor studenten’, die zal worden aangevuld met mondelinge uiteenzettingen in hoorcolleges.
Een tweevoudige doelstelling bakent zijn leerdoel af: hij wil enkele kerninhouden uit de ethische traditie aanreiken om studenten te leren zien hoe onze hedendaagse samenleving ethische dimensies vertoont, en hoe het onderkennen van deze dimensie een beperkte en voorlopige etappe is van een bredere doelstelling.
In de inleiding behandelt Raymakers vooral de oorsprong en de betekenis van de filosofische terminologie. Traditie, mythe en ethiek: het is de aloude verwijzing naar de vijfde eeuw v.C. toen de ethiek als discipline ontstond en zich tot op vandaag handhaafde, zelfs nu het religieuze en filosofische pluralisme een einde maakte aan het traditionele zingevingsysteem.
In het eerste hoofdstuk brengt hij een aantal spanningsvelden in kaart waarbinnen de ethiek zich vandaag beweegt: een nieuwe rationaliteit in een postmoderne wereld. Ook de grenzen van het verlichtingsideaal, Lyotards ‘einde van de grote verhalen’, het toenemende individualisme, technocratie en relativisme komen aan bod. Er blijft een kwetsbare ethiek over. In hoofdstuk twee schetst hij de Copernicaanse revolutie in de ethiek, en tegelijk haar zwakke punten, die hij bij Emmanuel Levinas gecorrigeerd ziet met het ‘ethisch imperatief’ van het appel dat uitgaat van het gelaat van de andere. Hoofdstuk vier gaat over het communicatieve handelen, de Diskursethik van Jürgen Habermas. Die stelt dat binnen de taal/discussie een eigen communicatieve rationaliteit besloten ligt. Hoofdstuk vijf bespreekt de plaats van de mensenrechten in het morele discours van onze tijd en vermeldt ook de kritieken hierrond. In een zesde hoofdstuk gaat het over het consequentialisme: een universeel ethisch standpunt gegrondvest op het economisch beginsel gekend als the greatest happiness for the greatest number, het act- en regelutilitarisme en de libertaire theorieën.
Dit boekje is een iets te summiere, doch stevige achtergrond voor studenten en docenten uit het hoger onderwijs. Ook al zijn sommige passages vrij taaie kost door de vakterminologie, het werk zet ook de leek aan om verder op zoek te blijven gaan naar de ethiek als het goede menselijke handelen. Tenminste, ‘zo goed als mogelijk’. [Jan Scheers]
Wim Fievez
Dit boek biedt, zoals de titel ook zegt, een inleiding tot de belangrijkste filosofische basisideeën over ethiek. Behalve een summiere bespreking van enkele algemene problemen van normatieve theorieën gaat het boek in hoofdzaak over de eudaimonistische en hedonistische ideeën over geluk uit de antieke filosofie, de ideeën over plicht en praktische rationaliteit van Kant en over het consequentialisme. Met de bespreking van de 'Diskurs'-ethiek van Habermas en van het thema mensenrechten raakt het verhaal aan het gebied van de sociale filosofie. De argumentatie is beknopt en overzichtelijk. De doelgroep zijn weliswaar studenten van de Universiteit Leuven, maar het boek leent zich prima voor zelfstudie. Met een beknopte literatuuropgave.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.