Geluk : het leven van Herman Heijermans
Hans Goedkoop
Hans Goedkoop (Auteur), Kees Zandvliet (Auteur)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Walburg, copyright 2012 |
VERDIEPING 4 : BLAUWE TOREN : GESCHIEDENIS : NEDERLAND 944.5 XXL |
31/10/2013
Van de geschiedenislessen in het middelbaar herinnert iedereen zich dat de zeventiende eeuw in de Noordelijke Nederlanden de Gouden Eeuw genoemd wordt omdat het een tijd van economische, wetenschappelijke en culturele bloei en voorspoed was. Van 11 december 2012 tot 5 maart 2013 liep over die zeventiende-eeuwse Nederlandse Republiek een dertiendelige serie, getiteld De Gouden Eeuw, op de VPRO in Nederland. Er liep ook een tentoonstelling in het Amsterdam Museum en er verscheen een gelijknamig boek. Bij de serie en het boek hoort trouwens ook nog een mooie website waarop je onder meer een ‘krant’ kan lezen over de gebeurtenissen in de Gouden Eeuw, middels een quiz je kennis over de vroegmoderne tijd kan testen of desgewenst de afleveringen van de serie kan herbekijken.
Het is het nadrukkelijke opzet van de serie en van het boek dat erbij hoort om aan te tonen dat de zeventiende eeuw en de eenentwintigste eeuw eigenlijk erg op elkaar lijken en dat alles (of toch veel) van wat we in de moderne westerse maatschappij kennen of verwachten er eigenlijk toen, in de dop, al was. Termen als gedoogbeleid, immigratiepolitiek maar ook speculatie en openbaar vervoer; de problemen van de eenentwintigste eeuw, zo lijkt het wel, zijn terug te brengen tot de periode waarin Nederland op een hoogtepunt van haar geschiedenis was. Minder aandacht is er daardoor noodzakelijk voor wat het verleden anders maakt, voor wat ons doet verschillen van pakweg een zeventiende-eeuwse Amsterdamse klompenmaker. Want hoewel Nederlands Gouden Eeuw hier als ‘het laboratorium’ of de proeftuin van de moderne grootstedelijke kapitalistische maatschappij beschouwd wordt, is en blijft het verleden een ver en exotisch land waar men zich ook kan verbazen over de andersheid van de eigen geschiedenis.
Maar het is een zeurpiet die daarover valt. Want dit boek is er nadrukkelijk niet voor de specialist of kenner van het vroegmoderne verleden — met een aangetoonde en aantoonbare interesse voor haar andersheid — maar voor de geïnteresseerde leek voor wie de gelijkenissen tussen de eigen tijd en het roemruchte verleden er misschien in slagen om dat verleden wat meer te doen leven en echter en dichterbij te doen lijken. Mij lijkt het boek alleszins in dat opzet te zullen slagen.
Opgedeeld in een aantal thema’s worden belangrijke gebeurtenissen uit de Gouden Eeuw uit de doeken gedaan. De thema’s zijn goed gekozen, want ze beslaan onderwerpen die in de eenentwintigste eeuw zeker relevantie hebben (thema’s als politiek, stadsplanning, welvaart, vrijetijdsbesteding). Het feit dat het hele boek in de tegenwoordige tijd geschreven is, brengt de inhoud bovendien nog dichter bij de dagelijkse werkelijkheid van de moderne lezer. Per thema worden er steeds, in één of meer kadertjes, bijzondere objecten, gebouwen of figuren belicht die het behandelde thema extra reliëf bezorgen. Zo geeft het verhaal over de twee West-Friese slaven, in het hoofdstuk over Nederlands rol in de slavenhandel, de materie meteen een gezicht en een levendige werkelijkheid. Het resultaat is een overzichtelijk boek dat een mooie inleiding biedt op een rijke periode uit de Nederlandse geschiedenis zonder daarbij te pretenderen dat alles nu gezegd zou zijn.
Schrijven dat het boek rijkelijk geïllustreerd is, is een understatement. Er is hier zoveel moois te bekijken — prenten en schilderijen maar ook overzichtelijke grafiekjes en prachtige kaarten — dat je als lezer bijna overweldigd wordt. Het is, ten slotte, ook een heel Nederlands boek geworden: de auteurs zijn er duidelijk en expliciet op uit om de Nederlandse volksaard te definiëren als iets wat ontstond in de zeventiende eeuw maar in wezen nagenoeg onveranderd bleef tot in 2013 — de anekdote van het ‘sigarendoosje’ waarin het verdrag van Münster aan de Spaanse vorst gepresenteerd werd, is hiervan een sprekend voorbeeld: het, vandaag typische, Nederlandse gebrek aan decorum valt, zo menen de auteurs, hieruit al af te lezen. [Lise Gosseye]
L. van der Hulst
Fraai vormgegeven boek bij de dertiendelige serie documentaires*. Hans Goedkoop (1963) is historicus en presentator van het geschiedenisprogramma Andere Tijden. Kees Zandvliet (1953) is hoogleraar aan de UvA. Het boek omvat de Nederlandse Gouden Eeuw; de auteurs nemen de val van Antwerpen (1585) als startpunt en het rampjaar 1672 als eindpunt. In zeventien thematische hoofdstukken wordt de geschiedenis van de periode behandeld: de politiek, het krijgsbedrijf, immigratie, koloniale expansie, wetenschap, handel, sociale verhoudingen, dagelijks leven en slavernij. In heldere korte hoofdstukken stellen de auteurs vragen en trekken ze parallellen naar onze tijd. Hierbij laten zij veel over aan de interpretatie van de lezer. Gelardeerd met anekdotes. Geen droge opsomming, maar een toegankelijke weergave van de hedendaagse visie op de Gouden Eeuw. De lezer wordt uitgedaagd na te denken over de betekenis van de Gouden Eeuw. Rijk geïllustreerd met afbeeldingen die de tekst ondersteunen en verduidelijken. Met literatuurlijst en register. Toegankelijke en gedegen geschiedschrijving.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.