De boom van Anne
Irène Cohen-Janca (Auteur), Maurizio A.C. Quarello (Illustrator), Berd Ruttenberg (Vertaler)
Beschikbaarheid en plaats in de bibliotheek
ARhus - afdeling Rumbeke
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Hoogland & Van Klaveren, cop. 2012 |
JEUGD : VERHALEN ROOD (9-11 J.) : COHE |
Besprekingen
15/10/2012
Het verhaal van Anne Frank wordt hier verteld vanuit het perspectief van de kastanjeboom waar Anne op uitkeek vanaf haar onderduikadres aan de Prinsengracht in Amsterdam. De kastanjeboom als verteller is een goede invalshoek en biedt een omkering van het perspectief van het dagboek dat Anne schreef terwijl ze vanuit de zolderkamer naar de boom keek. Desondanks vertelt De boom van Anne het verhaal zoals we dat al kennen.
De boom verhaalt chronologisch de gebeurtenissen vanaf 6 juli 1942, de dag dat de familie Frank naar het achterhuis trok ('Deze wandeling door de regen is de laatste wandeling die het meisje in vrijheid maakt.') tot haar dood in Bergen-Belsen in het voorjaar van 1945. De bijbehorende prent toont de prikkeldraad rondom het concentratiekamp. Aan de draad is een blad blijven hangen, dat van een kastanje afkomstig is.
Het verhaal van de boom is opgetekend in een sobere, poëtische stijl. Op verschillende plaatsen citeert de boom het dagboek. Dat zijn de passages waarin Anne over de kastanje schrijft, maar ook een beschouwend fragment over de oorlog, waarin hoop en vrees elkaar afwisselen. De prenten van Maurizio A.C. Quarello zijn uitgevoerd in ingetogen sepia. Opvallend zijn de grote sfeerverschillen tussen de afzonderlijke tekeningen, van verstild ‘botanisch’ tot grimmig en agressief (een Duitse soldaat met een opgeheven wapenstok, een lucht vol vliegtuigbommen).
Het is spijtig dat Irène Cohen-Janca soms al te voor de hand liggende symboliek niet schuwt. De boom in voorjaarstooi wordt in verband gebracht Annes gedachten: 'Als ze mij opnieuw in bloei zag komen, dacht zij waarschijnlijk aan de toekomst. Aan het leven dat haar wachtte, aan de plaats die ze op de wereld zou innemen.' Het is zeer waarschijnlijk dat Anne deze symboliek ook zag in de uitbottende kastanje. Maar ze schreef er niet over in haar dagboek. Het verwoorden van een betekenis is niet altijd beter dan hem onuitgesproken te laten.
De boom heeft na de oorlog grote symbolische waarde gekregen als levende getuige van de onderduiktijd van de familie Frank in het achterhuis. Groot was dan ook de ongerustheid toen in 2006 bleek dat de boom ziek en grotendeels verrot was. In de dichtbebouwde oude binnenstad van Amsterdam vormt een grote, instabiele boom een niet te onderschatten veiligheidsrisico. De boom doorstond een jarenlange (juridische) strijd over kapvergunningen. Uiteindelijk is niet tot kap overgegaan, maar kreeg de boom ondersteuning van een stalen constructie.
Toen De boom van Anne in 2009 voor het eerst uitkwam (onder de titel Les arbres pleurent aussi) konden de makers nog niet weten dat de kastanje op 22 augustus 2010 in een zware storm zou omwaaien. De Nederlandse versie van het boek vermeldt dit feit in een naschrift. Uit de overgebleven boomstronk zijn scheuten gegroeid die al twee winters hebben doorstaan. [Coosje Van der Pol]
Silvester van der Pol
De kastanjeboom waarop Anne Frank tijdens haar onderduikjaren uitkeek vertelt zijn verhaal. Hij beseft dat hij binnenkort misschien zal worden omgehakt omdat hij ziek is en vertelt van de genoegens die de mensen beleefden aan zijn vruchten, zijn bladeren, zijn stam. Maar ook van het sprankje hoop en schoonheid dat hij een jong meisje van 13 jaar schonk. Dan benoemt de boom de verdrukking van de joden, overigens zonder daarbij de nazi’s te benoemen, hoewel de soms grimmige illustraties daarbij weinig te raden overlaten. De aandacht gaat in dit boek vooral uit naar de gevoelens van Anne, waarbij een aantal keren gebruik wordt gemaakt van citaten uit haar beroemde dagboek. De teksten zijn kort en de telkens op de tegenoverliggende pagina afgedrukte tekeningen indringend. Soms ontbreekt echter de logica, zoals wanneer de boom meldt dat hij stil als een boom stond. De tekeningen in gemengde techniek zijn, ook in kleurstelling, sober gehouden, maar hebben desondanks een krachtige uitstraling. Het boek kan goed zonder voorkennis over Anne Franks leven worden gelezen. Een goede introductie van Anne Franks geschiedenis voor het jongere kind. Vanwege de specifieke aandacht voor Annes persoonlijke gevoelens zal het boek vooral meisjes aanspreken. Vanaf ca. 8 jaar.
Suggesties
Krijg een e-mail wanneer dit item beschikbaar is
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.