De eend van Jules
Annemie Berebrouckx
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
De Eenhoorn, 2011 |
Thema: mensenrechten 6.MR.LO |
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
De Eenhoorn, 2011 |
MAGAZIJN : SCHOOLCOLLECTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : BERE |
31/12/2011
Hoewel Annemie Berebrouckx ook andere prentenboeken geïllustreerd heeft, blijft haar naam vooral verbonden met de figuur van Jules. Met de toegankelijke en herkenbare prentenboeken over Jules richtte Berebrouckx zich tot peuters en jonge kleuters. Doordat Jules deel uitmaakt van een talige kleutermethode ‘Dag Jules’, die in heel wat scholen in Vlaanderen ingang heeft gevonden, heeft Berebrouckx een zeer groot publiek bereikt. Met Kleintje, of Het grote geheim slaat Berebrouckx een totaal andere weg in. De tegenstellingen met de gemoedelijke ‘Jules’-verhaaltjes konden niet groter zijn, zowel inhoudelijk, illustratief als op vlak van het beoogde doelpubliek.
In De oma van Jules toonde Berebrouckx al aan dat ze een zwaar thema zoals de dood luchtig kan vertalen voor een publiek van kleuters. Met Kleintje, of Het grote geheim gaat de auteur-illustratrice nog een hele stap verder. Het prentenboek behandelt een van de zwaarste thema’s uit de literatuur: seksueel misbruik. Daar waar adolescentenromans dergelijke thema’s te pas en te onpas aan bod laten komen in de zogenaamde ‘kommer- en kwelboeken’, zijn prentenboeken over misbruik uiterst schaars. In 1997 verscheen Knuffel heeft zorgen van Katrin Meyer en Anette Bley (De Vries-Brouwers) en daarmee is het lijstje van prentenboeken quasi al ten einde.
Kleintje, of Het grote geheim is heel wat subtieler dan zijn voorganger uit de jaren negentig. Het hoofdpersonage is een klein vogeltje dat samen met haar ouders in een veilig, warm nest woont. Als moeder en vader op een dag uitvliegen op zoek naar eten voor hun kleintje, besluit het vogeltje uit het nest te wippen. En dan komt Pek, een grote, zwarte vogel: ‘Hij schuift dichterbij en drukt zich tegen Kleintje.’ ‘Kleintje begrijpt niet wat er gebeurt. Maar ze voelt wel dat Pek haar pijn doet.’ ‘Hij laat een groot geheim achter’. Berebrouckx beschrijft hoe Kleintje gebukt gaat onder het geheim, hoe Kleintje de schuld bij zichzelf zoekt en aan zichzelf twijfelt. Berebrouckx brengt de verschillende gevoelens waarmee slachtoffers te kampen hebben nauwkeurig in kaart en gaat zelfs automutilatie als reactie op het misbruik niet uit de weg. Dit alles beschrijft de auteur in heldere verwoordingen waarbij nog ruimte is voor beeldspraak: ‘Ze wil wegvliegen. Ze wil vluchten. Maar ze lijkt wel vleugellam.’
De symboliek die de illustratrice hier, door gebruik van verschillende materialen en kleuren, probeert weer te geven, staat ver van de rechttoe rechtaan illustraties van ‘Jules’ in heldere kleuren zonder veel schakeringen en zwarte contouren. Het merendeel van de prenten is geschilderd, waarbij de verschillende lagen verf, alsook de krassen in de verf, de onrust van Kleintje verbeelden. De scènes met Pek, de zwarte vogel, zijn met zwart vetkrijt op een bruine achtergrond getekend. De ruwe, quasi agressieve, zwarte inkleuring geeft deze illustraties iets angstaanjagends. Door het verschil in kleur en materiaal maakt Berebrouckx als het ware een onderscheid tussen goed en kwaad. Opvallend is dat ook Kleintjes ouders in vetkrijt getekend zijn, zonder inkleuring, totdat Kleintje haar verhaal vertelt. Dan worden ook zij ingekleurd met verf. Ten slotte onderstreept het gebruik van hoofdletters, in plaats van leesletters, door het hele boek heen, de ernst van deze thematiek.
Het behoeft geen betoog dat Kleintje, of Het grote geheim, in tegenstelling tot de ‘Jules’-boekjes, niet geschikt is voor het grote publiek. Dit is geen verhaal om voor te lezen voor het slapengaan, noch voor algemeen klasgebruik. Een dergelijk prentenboek kan therapeutische ondersteuning bieden of emotionele herkenning voor slachtoffers en binnen deze context lijkt een literaire benadering van dit boek ergens ook banaal. Berebrouckx heeft laten zien dat ze beslist talent heeft, zowel literair als illustratief, maar door het thema alsook het selectieve gebruik van Kleintje, of Het grote geheim hoop ik dat dit prentenboek niet snel aan een herdruk toe is. [Brenda Froyen]
Hannelore Rubie
Kleintje, het vogeltje woont met haar ouders in een grote boom, in een huisje dat aanvoelt als een warm en veilig nest. Kleintje gaat, ook al mag ze dat niet, de grote wereld in. Ze komt Pek tegen, een grote, sterke vogel, die haar pijn doet. Kleintje durft niet te piepen of te bewegen en Kleintje mag het van Pek tegen niemand vertellen, anders gaat er iets ergs met mama gebeuren. Vanaf dat moment is Kleintje bang, begrijpt ze niet waarom Pek haar pijn heeft gedaan en voelt ze zich schuldig. Dan leert Kleintje vliegen; ze leert dit doordat papa en mama haar helpen en trots op haar zijn. Die trots helpt haar, als ze Pek weer tegen komt, om vliegend te vluchten en het hele verhaal tegen papa en mama te vertellen. Vanaf dan is Pek een vogel voor de kat. In dit vierkante prentenboek vertellen verhaal en prenten hetzelfde, pijnlijke verhaal. De vette, veilige kleuren, de donkere, grove strepen van Pek en het vertederende Kleintje maken de vertelling overtuigend zichtbaar. De tekst, verhalend en vol dialoog, geeft taal aan gebeurtenissen en gevoelens, waarbij lay-out en tekentechnieken het verhaal versterken. Boek dat startpunt van gesprek kan zijn, thuis, binnen kinderopvang en in onderbouwgroepen van de basisschool. Om ieder Kleintje kracht te geven. Vanaf ca. 4 t/m 9 jaar.
Annie Beullens
ua/an/22 j
Een subtiel verhaal over kindermisbruik, om je kind weerbaarder te maken, staat er op de achterflap. Het verhaal gaat over een klein vogeltje dat liefdevol opgroeit bij haar ouders in een grote boom. Op een dag waagt ze zich buiten het nest en daar wordt ze lastiggevallen door Pek, een grote zwarte vogel. Hij doet haar pijn en dreigt ermee dat ze het tegen niemand mag vertellen want dat er anders iets heel ergs zal gebeuren met haar mama. Kleintje geeft zichzelf de schuld en verminkt zichzelf, ze is heel bang. Dan leert ze vliegen en ze beseft dat ze dan weg kan vliegen van Pek. Als hij weer komt opdagen begint Kleintje heel hard te roepen en dan vertelt ze thuis wat er gebeurd is. Het eindigt met tips van Kleintje voor kinderen. Die tips zijn in moeilijk leesbare letters gedrukt. Er staan ook telefoonnummers in van hulpdiensten in België en Nederland. De illustraties van de auteur zijn expressief en kleurrijk.
Voor wie is dit boek en wanneer geef je het? Naar aanleiding van een geval van kindermisbruik of preventief en ga je in het laatste geval geen onnodige angsten kweken? Vragen die je je best stelt voor je het boek zomaar in handen van kinderen geeft. Doordat de feiten ingekleed zijn in een verhaal over een vogel zijn ze minder expliciet, wat maakt dat angsten minder waarschijnlijk worden. Het Kleintje is een meisje en de dader is mannelijk; dat kan een bezwaar zijn. Een waardevol boek dat best samen met het kind gelezen wordt.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.