De lange zevende eeuw, of Hoe christendom en islam de macht verdeelden
Wim Jurg
Wim Jurg (Auteur)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Damon, cop. 2011 |
VERDIEPING 4 : BLAUWE TOREN : GODSDIENST : 233.2 JURG |
15/04/2014
De vierde eeuw was bijzonder belangrijk voor het christendom. In het begin vaardigde keizer Diocletianus nog zijn edicten tegen de christenen uit. Keizer Constantijn kondigde in 313 godsdienstvrijheid af, maar zijn opvolger Julianus promootte weer het heidendom. Toen Theodosius in 391 per edict elke vorm van offeren aan de oude goden (ook in private woningen) verbood, werd het christendom staatsgodsdienst. In de zesde eeuw zou Justinianus de overgebleven heidenen per wet tot bekering en doopsel dwingen. De religieuze tussenkomsten van deze en nog heel wat andere minder belangrijke keizers hielden vaak verband met (meestal heftige) meningsverschillen onder de christenen zelf, rond het manicheïsme, het donatisme en het arianisme. Vooral in verband met Arius’ stelling dat Christus niet volwaardig God was, werden (meestal door de keizer zelf) veel concilies samengeroepen, die dan concludeerden dat Christus ‘homoousios’ of ‘homoiousios’ was met God, resp. ‘van dezelfde substantie’ of (als compromis) ‘van gelijke substantie’.
In De vierde eeuw behandelt Wim Jurg niet alleen de opgang van het christendom, zoals de ondertitel aangeeft, maar ook de historische context met de aftakeling van het Romeinse Rijk. Diocletianus’ regeringsvorm, de tetrarchie met twee Augusti en twee Caesares, hield na Constantijn geen stand. En steeds weer was een van de machthebbers betrokken in een oorlog tegen de Germanen of de Perzen, of ook tegen een rivaal. Voor de verwoesting van de heidense heiligdommen zorgden rondtrekkende groepen monniken. Vanaf Constantijn is de vierde eeuw een opeenvolging van opstanden, veldslagen en massamoorden, die alle gedetailleerd, accuraat en toch levendig beschreven zijn. Biografische gegevens over de protagonisten en over de geraadpleegde geschiedschrijvers zijn dan weer narratieve elementen van een andere soort.
Jurg schreef eerder al drie historische romans en ook dit non-fictieboek lijkt vaak op een vlot verhaal. Regelmatig heeft hij aandacht voor innerlijke motieven en interessante details, zoals het probleem van Theodosius, die na een zware ziekte, met doopsel, weer genas en zo geen beroep meer kon doen op dat ultieme zuiveringsmiddel van zonden, of de onbeheerstheid van bisschop Nicolaas van Myra, onze Sinterklaas, die tijdens een concilie woedend Arius in het gezicht sloeg. Het is alsof hij de lezer als een aangename gids door zijn eeuw leidt, met vaak bijzonder vlotte en humoristisch getinte gesproken taal, waarin dan wel eens onorthodoxe constructies voorkomen. In een boek met zoveel historische personages zou een meer uitgewerkt personenregister welkom geweest zijn. Nu blijft dat beperkt tot verwijzingen naar de tekst, zonder enige informatie. Wel is er een uitgebreide bibliografie, algemeen en bij elk hoofdstuk. [Jef Ector]
J. Windmeijer
Wim Jurg is historicus, die naast zijn werk als directeur in de kunsten (theater, film, letteren) enkele historische romans schreef die spelen aan het eind van de late oudheid. In zijn eerste non-fictieboek zoomt hij in op de vierde eeuw na Christus. Dit is een cruciale periode, omdat de positie van het christendom na enkele eeuwen van hevige vervolgingen volkomen verandert. Het is de fascinerende geschiedenis van hoe een van oorsprong kleine joodse sekte uit een uithoek van het rijk het uiteindelijk schopt tot staatsgodsdienst van Rome en na de oudheid ook in vele andere rijken. Jurg is goed thuis in de materie en citeert veel uit primaire bronnen, hetgeen het boek verlevendigt. De auteur concentreert zich op een periode en dat levert vanzelf een tamelijk gedetailleerd boek op. Hierdoor lijkt het in de eerste plaats speciaal geschikt voor mensen die zich vanuit hun professie of gewone interesse willen verdiepen in deze specifieke periode. In de appendix staat behalve de geraadpleegde literatuur ook een bruikbare selectie van de belangrijkste moderne literatuur op dit gebied. Met enkele zwart-witafbeeldingen en een register.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.