Zeis
Neal Shusterman
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Lemniscaat, cop. 2012 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : MAG F 7209 |
31/05/2012
Het uitgangspunt van Gesplitst lijkt aanvankelijk nogal vergezocht. De Verenigde Staten hebben een Tweede Burgeroorlog achter de rug, die draaide om het abortusvraagstuk. De oplossing die beide kampen tevredenstelde, is niet alleen gruwelijk, maar ook onvoorstelbaar. In plaats van een kind te aborteren voordat het geboren wordt, vindt de abortus met terugwerkende kracht plaats tijdens de tienerjaren. Ouders kunnen hun ongewenste nageslacht opgeven om ‘gesplitst’ te worden. Hun organen, ledematen en weefsels worden dan gebruikt om het donortekort tegen te gaan. Het resultaat: een ultieme consumptiemaatschappij, waarin het menselijk lichaam een verhandelbaar goed is geworden en niets meer geheeld wordt, enkel vervangen. Een gebroken been? Waarom zou je een maand in het gips lopen, als je net zo makkelijk een gloednieuw, gezond exemplaar tot je beschikking hebt?
Zo’n overeenkomst is moeilijk voor te stellen. Zouden de voorstanders van abortus het ooit accepteren om een zwangerschap door te maken en dertien jaar lang een kind op te voeden? En hoe is het mogelijk dat de tegenstanders van embryoverwijdering akkoord gaan met het uiteenhalen van een volgroeid, bijna volwassen leven? Deze onwaarschijnlijkheid zorgt ervoor dat Gesplitst als sciencefictionroman niet echt overtuigt. Niettemin maken de personages een geloofwaardige karakterontwikkeling door. Neal Shusterman vertelt het verhaal vanuit verschillende perspectieven. Eerst is er Connor, een onhandelbare tiener die moeite heeft om zijn driftbuien onder controle te houden en er regelmatig op los mept. Als hij erachter komt dat zijn ouders een splitsingsopdracht voor hem hebben getekend, loopt hij weg van huis. Door een samenloop van omstandigheden neemt hij twee andere splitsers op sleeptouw: de streng gelovige Lev, die door zijn ouders als tiende kind opgeofferd wordt om ‘vertiend’ (oftewel gesplitst) te worden en dit als zijn hoogste levensdoel beschouwt, en Risa, een intelligente jongedame die opgroeide in een staatsweeshuis en nu wegbezuinigd wordt. Ze beginnen de roadtrip elk met een eigen visie op het splitsen en passen hun standpunt gaandeweg aan, doordat ze leren van elkaar en van de gebeurtenissen die ze meemaken. Vooral de transformatie van de jonge Lev is interessant. Hij start zijn reis zwaar geïndoctrineerd, ervan overtuigd dat hij een uitverkorene is en de mensheid een grote daad bewijst. Dit standpunt verandert enigszins als hij ontdekt dat zijn pastoor hem altijd heeft voorgelogen. De grote ommekeer volgt later, wanneer Lev er in zijn eentje vandoor gaat en Cyrus Finch (‘CyFi’) ontmoet, een jongen die door een hersentransplantatie moet leven met een schizofreen brein dat half van hemzelf is en half van een kleptomaan.
De opzet van het boek is een van de grootste verdiensten van Gesplitst. Door te kiezen voor meerdere personele vertellers, geeft Shusterman ons inzicht in de emoties van tieners en laat hij zien hoe die emoties uiteenlopen. Zo raakt hij ook het grotere maatschappelijke geheel — zelfmoordterroristen en anarchisten incluis. Daardoor vormt de roman wel degelijk aanleiding tot ethische discussies over de waarde van een mensenleven en zelfbeschikkingsrecht over het eigen lichaam. Ondanks het feit dat het verhaal een ver-van-ons-bed-show blijft, weet Shusterman dus toch belangrijke kwesties aan te kaarten. [Kyra Fastenau]
W. van Es-Kik
Het abortusvraagstuk en het tekort aan donoren is de aanleiding om in de Verenigde Staten de 'Wet op het leven' in te stellen. Nu kunnen ouders hun kinderen, als ze tussen 13 en 18 jaar zijn, opgeven om hen te laten splitsen. Dat houdt in dat ze in zogenaamde oogstkampen uit elkaar worden gehaald en hun afzonderlijke lichaamsdelen gebruikt kunnen worden als donormateriaal. Drie jongeren die dit vreselijke lot boven het hoofd hangt, besluiten te vluchten en dan volgt een spannend kat-en muisspel. De schrijver slaagt erin om een angstaanjagend toekomstbeeld te schetsen. Via verschillende perspectieven komen allerlei thema's aan de orde zoals wat gebeurt er met je ziel/bewustzijn wanneer je wordt gesplitst? Huiveringwekkend en realistisch is de anatomische beschrijving van het splitsingsproces, waarin chirurgen systematisch elk onderdeel verwijderen, terwijl de persoon steeds meer het bewustzijn verliest. De auteur is bekend van twee boeken voor jongeren uit de reeks 'Made in the USA'. Een beklemmend en angstaanjagend boek dat van begin tot eind blijf boeien en waarin de ethiek het aflegt tegen de hebzucht. Vanaf ca. 15 jaar.
Hilde de Boeck
ua/an/22 j
Dit verhaal speelt zich af in de toekomst. Abortus is verboden. Maar ouders kunnen hun kinderen tussen hun dertiende en achttiende levensjaar opgeven als splitser. Hun lichaam wordt dan 'gesplitst' en de organen worden hergebruikt. De splitser dient als donor om mensen te redden of voor schoonheidsoperaties. Connor is een onhandelbare tiener. Zijn ouders hebben beslist om hem te laten splitsen. Hij besluit te vluchten. Onderweg redt hij Lev, een tiender. Lev is het tiende kind van een uiterst gelovige familie. Hij is reeds sinds zijn geboorte uitverkoren om gesplitst te worden. En tenslotte is er Risa. Zij is opgegroeid in een weeshuis van de Staat. Omdat ze niet voldoet aan de eisen moet ook zij gesplitst worden. Samen proberen ze te ontnappen aan hun lot. Maar zonder hulp van buitenaf blijkt dit een onmogelijke opdracht. Ze worden getransporteerd naar 'het kerkhof', in afwachting van hun splitsing.
Een heel bizar onderwerp! Stel je voor: je bent een drukke kerel, of je past niet in het ideaalplaatje van je ouders, dan rest je maar één lot: gesplitst worden. Begrijpelijk dat de kinderen in opstand komen!
Het verhaal is opgedeeld in zeven delen. Telkens is het verhaal verteld in de derde persoon, vanuit het standpunt van Connor, Lev of Risa. Een enkele keer is er een nevenpersonage aan het woord. Het verhaal sleept je mee. Het is dan ook heel aangrijpend wat er met de tieners gebeurt. In een wereld waar je perfect moet zijn worden alle middelen aangegrepen. De gevoelens van de kinderen wordt mooi weergegeven: de angst, de overlevingsdrang, ... Heel aangrijpend is de kennismaking van Connor met Cyrus Finch. Na een ongeval heeft hij een hersentransplantatie ondergaan en hij leeft nu verder met het halve brein van een kleptomaan.
Dit boek leest als een trein. Vooral door de korte hoofdstukken waarbij steeds wordt gewisseld van personage en de talrijke dialogen. Net zoals de personages elkaar beïnvloeden in hun denken over deze bizarre maatregel, word je als lezer aan het denken gezet.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.