1953 : roman
Rik Launspach
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
De Bezige Bij, 2011 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : MAG F 4788 |
15/12/2012
Met zijn in 2009 verschenen roman 1953 over de Watersnoodramp in Nederland, maakte acteur-regisseur Rik Launspach een bijzonder succesvol debuut als romanschrijver. In Man meisje dood verruimt hij het verhaalperspectief: in wat in wezen een liefdesroman is, voert hij de lezer vanuit Amsterdam mee naar Afghanistan en de oorlog tussen de taliban en de VN- vredesmachten. Hoofdfiguur Deus de Ru is in de eerste plaats begaan met taalwetenschap: hij is ervan overtuigd dat communicatie binnen de bestaande taalgebruiken nauwelijks nog mogelijk is en gaat op zoek naar een wetenschappelijk systeem waarin taal herleid zou kunnen worden tot een sluitend geheel, waarin wat gezegd wordt, ook werkelijk bedoeld wordt. In Amsterdam, waar hij als bijbaantje een lucratief handeltje heeft opgezet als drugsdealer, begint hij – we schrijven begin van de jaren negentig van vorige eeuw - een relatie met Tatja, een Afghaans weesmeisje dat in Nederland door adoptieouders werd grootgebracht. Samen met haar vriendin Puck leeft Tatja grotendeels ook in haar eigen wereldje. Launspach beschrijft de ups en vooral de downs in de relatie tussen Deus en Tatja. Even lijkt het volledig fout te lopen als hij beide meisjes samen met Tatja’s vroegere geliefde betrapt in Venetië. Een reis nadien naar Turkije om alles weer goed te maken, loopt fout af: de dronken Deus veroorzaakt een ongeval waarbij Tatja omkomt. Puck verklaart dat zij aan het stuur zat en behoedt Deus zo voor verdere gerechtszaken. Wat volgt, speelt zich af in twee grote tijdslijnen: in 1994 gaat Deus voor de eerste keer naar Afghanistan. Reisdoel is Herat, waar Tatja ooit in het weeshuis verbleef. Samen met Daoud, de man die hem onderdak verschaft, zet hij een lucratieve handel op in drugs. Deus weet niet waar en hoe zijn geld eerst te besteden, tot de kraan wordt dichtgedraaid en hij alles kwijtraakt. Op de woonboot waar hij nadien leeft, wentelt hij zich in zijn eenzaamheid. In 2010 keert hij, als lid van de vredesmissie, terug naar Afghanistan om er de boodschappen te decoderen die talibanstrijders aan elkaar doorgeven. Deus ontwikkelt het ‘TBN’-systeem, ‘translation by numbers’ en komt zo dicht bij zijn zo lang gekoesterde droom van een volledig op wetenschappelijke basis gevestigd taalsysteem. Later valt hij in handen van de taliban en ontsnapt hij nauwelijks aan de dood.
Man meisje dood is een roman waarin naast het motief van de liefde heel wat bijmotieven worden ontwikkeld. Er is de oorlog in Afghanistan, die door Launspach mede door zijn ingreep in de plot van beide kanten wordt belicht. Er zijn de cultuurverschillen, met centraal de eer van de familie zoals die aan bod komt in het verhaal over het gezin van Daoud. Er is de figuur van Deus’ vader, die zich wentelt in zijn visie dat de vrouw alle schuld op zich laadt als er ook maar iets fout dreigt te lopen. Er zijn de taalfilosoferende uiteenzettingen van Deus, die erg leesbaar blijven en nergens verzinken in gratuite bedenkingen. Een veelzijdige roman kortom, en toch krijg je niet het gevoel dat Launspach er te veel in heeft willen stoppen. Door de opbouw, waarbij de verschillende tijdslijnen door elkaar worden geweven (zo begrijpt de lezer de openingsscène, het verhaal van het ongeval in Turkije, pas in zijn volle omvang wanneer Deus’ reis naar Turkije aan bod komt), krijgt deze roman een ongekende vaart en blijft het boek de lezer tot aan het overigens heel verrassende slot boeien. [Jooris Van Hulle]
L. Torn
De Nederlandse acteur (1958) debuteerde in 2009 met de (verfilmde) roman ‘1953’. Ook zijn tweede roman heeft de ingrediënten voor een bestseller. De verlegen student taalkunde Deus de Ru is verliefd op twee knappe studentes, Puck en Tatja. Als dealer in coke weet hij met hen in contact te komen. Hij krijgt een relatie met Tatja, die afkomstig is uit Afghanistan en geadopteerd door een echtpaar op de Veluwe. Na de tragische dood van Tatja reist Deus naar Afghanistan om zijn verdriet te verwerken. Daar leert hij een papaverboer kennen met wie hij goed zaken doet. Terug in Amsterdam rondt hij zijn scriptie af over een taalsysteem, gebaseerd op cijfers. De scriptie wordt afgekeurd. Als Nederland vijftien jaar later bij de oorlog in Afghanistan betrokken is geraakt, weet Deus zijn taalsysteem toe te passen op het decoderen van vijandige berichten, tot vreugde van de Amerikanen. Launspach vlecht vakkundig twee verhaallijnen in elkaar en mixt liefde, spanning en (politieke) reflectie tot een wervelend spektakel. De komische dialogen en de twist in de plot zijn goed voor een extra ster. Normale druk.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.