Chaos in New Orleans : literaire politieroman
James Lee Burke
James Lee Burke (Auteur), Karst Dalmijn (Vertaler), Herman Van der Ploeg (Vertaler)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
VerbumCrime, cop. 2010 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : MAG F 9784 |
31/12/2011
Er zijn veel redenen te noemen waarom de misdaadromans van James Lee Burke behoren tot de absolute top van het thrillergenre, maar een daarvan is dat je tijdens het lezen almaar passages wil markeren, omdat op bijna elke bladzijde verrassende, haarscherpe formuleringen zijn te vinden, zoals deze: 'Zijn ogen waren van een doorschijnend soort blauw, alsof het morele vacuüm dat erin besloten lag, zorgde voor een apart soort helderheid, met pupillen als dode insecten achter glas. Het waren de ogen van een man voor wie er geen andere werkelijkheid was dan zijn eigen vingertoppen.' Het zijn telkens weer onverwachte, maar trefzekere metaforen die je doen opveren: 'Hij keek naar de rij drinkende mannen aan de bar, in elkaar gezakt op hun kruk, met hun silhouetten als kromgetrokken wasknijpers op een waslijn.' Of deze: 'Hij voelde de vermoeienissen van de afgelopen dag op hem afstormen als een losgelaten boerderijhond.' Maar het is niet alleen de gebeeldhouwde, strakgespannen taal die de aandacht voortdurend vasthoudt, Burke weet ook heel goed hoe je via een misdaadverhaal diep doordringt in de ontwrichtende scheuren die de moderne samenleving vertoont, en genadeloos mensen tekent in hun naakte, existentiële bestaan dat wankelt door eigen en andermans toedoen: 'Als bepaalde dingen die we doen of zien geen littekens op onze ziel achterlaten, dan is er iets mis met onze menselijkheid.' Alle personages, aan welke kant ze ook staan en wat hun motieven ook zijn, zijn door het leven soms ernstig beschadigd en komen niet alleen tegenover elkaar maar vooral ook tegenover zichzelf te staan, op zoek naar een uitweg die er maar zelden is.
In Regengoden, na Chaos in New Orleans (over de morele anarchie na het toeslaan van Katrina) en Bergafwaarts (een moorddrama in de wilde natuur van Montana) opnieuw een bewijs dat Burke op de toppen van zijn kunnen is, laat hij drie getekende mensen op zo'n manier elkaars pad kruisen dat hun denken en doen onafwendbaar op een fatale confrontatie afstevent. Pete Flores is een ex-Irak- en Afghanistansoldaat, ooit half dood uit een opgeblazen tank gehaald, met lichamelijke en geestelijke verwondingen die zich dag en nacht manifesteren. Hij is door zijn land gebruikt, daarna 'uitgespuwd als ouwe kauwgom' en ongewild getuige van een gruwelijke massamoord. Negen Thaise vrouwen worden in een leeg gehucht vlakbij de grens aan de zuidelijke rand van de Verenigde Staten met een machinegeweer afgeslacht en met een bulldozer begraven. Hij slaat op de vlucht en wordt met zijn vriendin, een talentvolle countryzangeres, gezocht door onder anderen de zeventigjarige weduwnaar, Koreaveteraan en districtsherrif Hackberry Holland (neef van Billy Bob Holland, bekend uit de Montana-boeken van Burke), een oude, eenzame, eigenwijze en koppige rechtsdienaar met rugpijn, die overhoopligt met de FBI en de avances van zijn jongere medewerkster Pam Tibbs tegen beter weten in probeert af te houden. Holland maakt jacht op onderwereldfiguren die 'hun dodelijkheid net zo gemakkelijk aan en uit schakelden als het licht' en die zichzelf gewelddadig noch abnormaal vinden, wat hun daden juist zo angstaanjagend maakt. Een van hen is De Prediker, bijnaam van de uiterst intelligente, onvoorspelbare Jack Collins, een soort 'eenmans moordbedrijf', die van zichzelf vindt dat hij een Bijbelse gezondene is, iemand die als religieuze maniak afgedreven is en in geen enkel hokje wil passen. In de loop van het verhaal groeit hij uit tot een mythologische verpersoonlijking van het kwaad, het onrecht, de pijn die het leven niet alleen wezenlijk bedreigt, maar er paradoxaal genoeg vaak ook de energie en de motor van is.
Vanaf het begin is wel ongeveer duidelijk wie de schuldigen zijn, maar de massamoord blijft lange tijd een raadsel. Waarom moesten die jonge vrouwen worden omgebracht, en juist daar? Het gaat Burke, in een zich breed vertakkend verhaal waarin allerlei kleurrijke bijfiguren een complicerende factor van belang spelen, niet zozeer om de beantwoording van dit soort who- en whydunit-vragen, al zijn die onthullend genoeg, maar hij graaft dieper. Hij stript zijn personages tot op het bot op zoek naar de bronnen van bijvoorbeeld verbittering, wrok, nihilisme en gevoelens van mislukking, maar ook van onverzettelijkheid, eigenheid en moed.
Vooral in de gebeeldhouwde dialogen, die soms stijf staan van de angst, dreiging, agressie en opgefokte adrenaline, toont de auteur een literair meesterschap dat doet denken aan het koortsig geladen proza van Cormac McCarthy. Daarnaast zijn er de schitterende
natuurevocaties: de verzengende hitte, alles binnendringende stofwolken, rondtuimelende amaranten, hoge tafelbergen, droge bliksems, rotsige rivierbeddingen, gloeiend hete wind, messcherp gekartelde heuvels, dreigende regenwolken, die steeds vaker ongenoemde gevoelens symboliseren. Het einde is bij Burke geen einde, hoe schitterend ook bedacht en verteld, want de confrontatie is uiteindelijk als in een antieke tragedie niet zozeer fysiek als wel mentaal. Het zoeken naar verlossing, door Holland, door De Prediker, door wie dan ook, zal nooit stoppen. 'Wereldrijken kwamen en gingen ten onder. De ontembare natuur van de menselijke geest deed dat niet.' Wat mij betreft is Regengoden de beste misdaadroman van 2010. [Peter van den Hoven]
Redactie
Sheriff Hackberry Holland, werkzaam in Texas, krijgt een anoniem telefoontje dat hem naar het massagraf van negen jonge Aziatische vrouwen leidt. De enige getuige van deze misdaad Pete Flores is met zijn vriendin Vicki Gaddis op de vlucht geslagen. Holland en zijn hulpsheriff Pam Tibbs gaan op onderzoek. Het blijkt om illegale prostituees te gaan. Achter de moorden zit een uitgebreid netwerk van mensensmokkelaars en drugsdealers. Een van de moordenaars, Prediker, weet steeds aan te ontkomen. In een dramatisch slot komt Holland oog in oog te staan met hem. Het verhaal bestaat uit een reeks van episodes, die steeds vanuit een ander gezichtspunt beschreven worden. Daardoor blijft de lezer in spanning over de afloop. Ook komen de karakters hierdoor tot leven, de lezer kan zich in elk van de hoofdpersonen in leven. De auteur (1936) wordt algemeen beschouwd als een van de beste hedendaagse Amerikaanse misdaadauteurs. Hij ontving diverse prijzen, waaronder twee maal de Edgar Award. www.jamesleeburke.com. Paperback, kleine druk.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.