Foute farma : hoe patiënten worden misleid met foute medicijnen
Ben Goldacre
Ben Goldacre (Auteur)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
De Geus, cop. 2011 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : 611 GOLD |
15/06/2012
Ben Goldacre is arts. Al jaren heeft hij een column in de Engelse krant The Guardian. Daarin trekt hij van leer tegen kwakzalverij en ‘slechte wetenschap’. Ook in Wetenschap of kwakzalverij? diept hij dit onderwerp uit. Eerst gaat hij in op de manier waarop onbestaande resultaten van zogenaamde experimenten worden gebruikt om allerlei producten aan de man te brengen. Zoals overal in het boek gebruikt hij daarbij heel herkenbare, concrete (Britse) voorbeelden. In dit geval zijn dat onder andere ontgiftingskuren en vochtinbrengende crèmes. Daarna toont hij hoe ingrepen soms meer effect hebben dan feitelijk het geval is. Dit placebo-effect speelt sterk in de homeopathie. Vervolgens richt hij zijn pijlen op de nutritionisten en de gezondheidsgoeroes die erin geslaagd zijn ‘zich als wetenschappers voor te doen’. Een heel hoofdstuk wijdt hij aan de in Engeland zeer bekende Gilian McKeith, die zich beroept op onbestaand onderzoek en onbestaande universitaire titels, maar – en dat is het meest verontrustend volgens Goldacre – die er desondanks in slaagt om mensen ervan te overtuigen dat ze een optimale gezondheid kunnen bereiken via haar dieet van ‘levend, rauw voedsel’. Voor wie dat dieet niet wil of kan volgen, heeft ze nog een wonderoplossing achter de hand: een bij haar te koop ‘poeder van gecombineerd levend voedsel’.
Ook overheidsorganisaties laten zich geregeld meeslepen in bedrieglijke experimenten. Zo organiseerde het gemeentebestuur van Durham samen met de firma Equazen een campagne waarbij vijfduizend scholieren dagelijks zes capsules visolie (van Equazen uiteraard) kregen om de werking van de hersenen te bevorderen. Volgens de eerste resultaten van het onderzoek stegen de examenresultaten significant. Ondanks latere nuancering van dit resultaat steeg de verkoop van de capsules spectaculair. Goldacre analyseert aan de hand van dit en andere voorbeelden ook de kwalijke rol van de media die klakkeloos overnemen wat hen voorgeschoteld wordt. Even bedenkelijk is soms de handelswijze van de farmaceutische industrie die zich dikwijls alleen laat leiden door grof geldgewin en die handig inspeelt op de neiging om sociale en politieke problemen te medicaliseren.
Over het algemeen is de toon van dit boek mild ironisch. Als volgens de auteur misdadig opzet in het spel is, wordt hij scherp en bijtend. Dat is onder andere het geval met de nutritionist en ondernemer in vitaminepillen Matthias Rath die beweerde dat aids effectiever behandeld wordt met multivitaminen dan met een ‘giftig medicijn tegen aids’. Tragisch genoeg vond hij gehoor bij Thabo Mbeki (voormalig president van Zuid-Afrika) en overleden er tussen 2000 en 2005 meer dan driehonderdduizend patiënten nodeloos omdat ze geen reguliere geneesmiddelen kregen. Toen Goldacre de werkwijze van Rath in zijn column aanklaagde, startte die een proces wegens smaad. Tot een veroordeling kwam het niet, want Rath trok later zijn klacht wijselijk in: de kosten van de verdediging stegen wel tot boven het half miljoen pond. Toch wil Goldacre niet ‘op de man spelen’, maar probeert hij vooral de ‘culturele invloed van flauwekul’ aan te pakken. Met veel zorg (verwijzingen, noten, bijkomende informatie op een website) geeft hij telkens aan waarop hij zijn besluiten baseert. Een andere verdienste van dit boek is de toegankelijke taal, de uitgebreide lijst van tekstverwijzingen en het register. [Jan Vermeiren]
Drs. Can Kumru
De auteur laat ons op een indringende manier kennismaken met de scheidslijnen tussen wetenschap en kwakzalverij. Vooral betreffende vrij verkrijgbare geneesmiddelen, alternatieve en soms ook reguliere geneeswijzen en gezonde voeding. De psychologie van de mens wordt optimaal benut door de wetenschap. Op allerlei manieren worden producten aan de man gebracht die inspelen op de gevoelens en psyche van de mens. De auteur illustreert dat aan de hand van diverse praktijkvoorbeelden. Werkt dat detox-voetbad nu echt? Wat is de rol van de vorm en kleurzetting van pillen en verpakkingsmaterialen? Wat wordt verstaan onder het placebo-effect? En waarom geloven intelligente mensen domme dingen? Deze en vele andere vragen en worden overtuigend beantwoord. Dit boek laat de ware aard zien van hoe bijvoorbeeld bepaalde farmaceutische bedrijven en artsen opereren en hoe statistieken en zogenaamde wetenschappelijke onderzoeken in hun voordeel worden gebruikt. Wat is nu wetenschap en wat is echte kwakzalverij? Dit boek helpt je alvast een flink stuk op weg en geeft je de juiste bagage om werkelijkheid en bedrog te onderscheiden in de wereld van de wetenschap. Met bronverwijzingen in eindnoten en een register.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.