Zwartboek Katholieke Kerk : en leid ons niet in bekoring
Michael Hebeis (Auteur)
Beschikbaarheid en plaats in de bibliotheek
ARhus - De Munt magazijn
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Standaard, 2011 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : 248 HEBE |
Besprekingen
31/12/2011
Midden in de dagelijks aangroeiende reeks schandalen binnen de roomse kerk, verschijnt dit zoveelste ‘zwartboek’. In zijn voorwoord vermeldt historicus Michael Hebeis dat hij niet uit haat tegen de kerk schrijft, maar alleen omdat hij diep verdrietig is. Zwartboek Katholieke Kerk is dan ook geen aanklacht, maar een jammerklacht. Daarom schrijft hij bewust ‘eenzijdig’, door niet in te gaan op het vele goede dat ook aanwezig blijft in de kerk. Hij wil deze vooral niet vermelden als een ‘verontschuldiging’ voor de abominabele ‘zonden, misdaden en perversies in het oudste instituut der mensheid’. Het boek is zowel geschreven voor mensen die de kerk ongenuanceerd voor een misdadige organisatie houden, als voor hen die het wél iets kan schelen en diep ontgoocheld zijn.
Voor de auteur moet het gedaan zijn met de doofpotten en het ‘doen alsof’, met het relativeren en het minimaliseren: wat er vandaag gebeurt, gaat terug op beslissingen die honderden jaren geleden genomen zijn en die in de structuren van de kerk verankerd werden.
De historicus heeft oog voor de misvormingen, de littekens en de ballast die zich gedurende eeuwen heeft opgehoopt, en in zijn besluit stelt hij dan ook dat het niet voldoende zal zijn wat orde op zaken te stellen, nieuwe bisschoppen of pausen te benoemen. Men moet de schuld van het verleden bewust dragen en er op een nieuwe manier leren mee omgaan. Verdringen of loochenen kan niet meer: men moet historische feiten (h)erkennen en radicaal nieuwe wegen inslaan. De schandalen van vandaag zijn misschien niet de allergrootste in de kerkgeschiedenis, maar men moet de historische groei van de uitwassen kunnen situeren om de structuren vandaag beter te begrijpen.
De auteur laat de katholieke identiteit vooral beginnen bij de middeleeuwse kruistochten, met een paus als opperbevelhebber van de heilige oorlogen. De actuele houding tegenover de islam groeide vanuit een eeuwenlange bloedige strijd, en het antisemitisme groeide vanuit het anti-judaïsme en de kerkelijke vijandigheid tegenover de joden in de loop van de eeuwen. Dat alles leidde tot de interreligieuze vaagheid van vandaag. Waarom heeft de paus zulk een slechte naam bij de inheemse bevolking van Zuid-Amerika, en wordt er vandaag zelfs niet meer gesproken over ‘bevrijdingstheologen’? Dat alles kan je lezen in de eerste drie hoofdstukken van dit boek.
Het vierde hoofdstuk lijkt geschreven vanuit de actuele kerksituatie: met naam en toenaam worden geestelijken genoemd die zich schuldig maakten aan kindermisbruik en de daarmee samengaande doofpotoperaties. Zo wordt ingegaan op de puinhoop in de Verenigde Staten, Ierland en België, waar zelfs een bisschop als dader ontmaskerd werd en zijn confraters urenlang onder huisarrest ondervraagd werden door de politie. Ook in ons land is de huidige situatie historisch gegroeid, en het zou velen helpen die evolutie te doorzien.
In een vijfde hoofdstuk verwijst de auteur naar de manieren waarop de kerk gedurende al die eeuwen met geld is omgegaan. Zo lezen we over onder meer Pius XI, die toeliet dat malefide financiers met handig uitgebouwde systemen de Vaticaanse bank deden groeien tot ze in 1954 over een vermogen van twee miljard dollar beschikten. Verder ontdek je hoe de schandalen zich de laatste decennia opstapelden onder het ‘duivels trio’ Sindona-Marcinkus, Andreotti en Calvi.
Verder gaat het over de reconquistatendens van het Opus Dei, de vele ‘schijnheilige’ nieuwe bewegingen (zoals Hebeis de Legionairs van Christus noemt), de neocatechumenen en andere rechtse gemeenschappen die door hedendaagse neo-Tridentijnse bischoppen gesteund of getolereerd worden. Het ‘aggiornamento’ van Vaticanum II is mijlenver weg.
Daarnaast is er ook een hoofdstuk over het systeem van wonderen, mirakelen, relikwieën, paters met stigmata, zieners en zieneressen, en wordt er ingegaan op de ‘inquisitie’, die onder een andere vorm verderleeft in de ‘Congregatie voor Geloofsleer’, waar paus Ratzinger ooit het denken bepaalde. Ook al is de huidige paus volgens de auteur een verstandig man, hij blijft als een theoloog van de grote stilstand reageren tegen het ‘hedendaags relativisme’ en houdt tegelijk een pleidooi voor restauratie van de aloude ‘duidelijke wereld, incluis alle reeds veroordeelde dwalingen’. Ook vandaag worden uitsluitend bisschoppen benoemd die blijk hebben gegeven van strikte trouw aan Rome, met liefst enkele jaren ‘stage’in het Vaticaan. De kerk blijkt ook vandaag rigoureus vast te houden aan haar traditionele leer: het celibaat, de onontbindbaarheid van het huwelijk, geen seks buiten het huwelijk (en dan nog uitsluitend met het oog op vruchtbaarheid), geen abortus of homoseksualiteit... Tot slot heeft Hebeis het ook over de vrouw in de kerk. In 2006 kregen ze van Benedictus XVI te horen dat zij op leidinggevende niveaus zouden kunnen functioneren, maar intussen gebeurde er niets meer.
Het blijft moeilijk voor de kerk om de rugzak van het verleden even af te zetten en weer krachten op te doen om creatief verder te gaan. Diep in de geschiedenis terugkeren om de redenen te ontdekken van zovele verkeerde beslissingen, kan een eerste stap zijn in dit zuiveringsproces. Dit boek is — hoewel het eenzijdig en niet volledig is — daar zeker een hulp voor. Alleen jammer dat de auteur geen bibliografische verwijzingen en geraadpleegde literatuur vermeldt.
[Jan Scheers]
Redactie Vlabin-VBC
De auteur geeft een bewust eenzijdig beeld van de katholieke kerk, de misvormingen en de woekerende ballast die zich gedurende eeuwen heeft opgehoopt. Het boek is zowel geschreven voor mensen die de kerk ongenuanceerd voor een misdadige organisatie houden, als voor hen die zich betrokken voelen en ontgoocheld zijn. Hebeis zelf is een historicus die niet vanuit haat tegen de kerk schrijft, maar vanuit een persoonlijke teleurstelling. Hij pleit voor een historische terugblik bij de huidige generatie en de bereidheid om de ballast van het verleden een plaats te geven. Hij situeert de katholieke identiteit tijdens de middeleeuwse kruistochten en trekt de lijn door tot in de actuele kerksituatie, met de opschudding over kindermisbruik in Amerika, Ierland en België. Hebeis sluit zijn verhaal af met de voortdurende strijd van de katholieke kerk tegen modernisering, bevestigd door de conservatieve benoemingen. Het boek heeft een prettige lay-out met heldere bladspiegel. Alleen jammer dat er geen bibliografie is die de geraadpleegde literatuur vermeldt.
Suggesties
Krijg een e-mail wanneer dit item beschikbaar is
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.