Nederland in twaalf moorden : niets zo veranderlijk als onze identiteit
Jan Blokker
Jan Blokker (Samensteller)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Prometheus, 2011 |
VERDIEPING 3 : SIBERIË : REISVERHALEN : BLOK XXL |
31/12/2011
Reisverhalen behoren tot de oudste overgeleverde literaire teksten. Beroemde reizigers hebben zich een plaats weten te veroveren in het collectieve geheugen: Odysseus, Don Quichot, Robinson Crusoe, Nils Holgersson... Jan Blokker brengt in De Nederlandse reisliteratuur in 80 en enige verhalen (het zijn er om precies te zijn 86) zijn persoonlijke voorkeur in kaart binnen het genre van de reisliteratuur. Een breed uitdijend geheel, van De reis van Sint Brandaan uit de twaalfde eeuw tot het in 2009 verschenen verhaal Zeedrift van Jan Brokken. In zijn keuze heeft Blokker zich noodgedwongen een aantal beperkingen opgelegd. Het gaat vooreerst om Noord-Nederlandse reisverhalen — vandaar geen excerpten uit het werk van bijvoorbeeld Lieve Joris. Verder heeft Blokker alle verslagen over de reis van een ander, uit de tweede hand dus, weggelaten. Alle verhalen die werden opgenomen, zijn eerder in druk verschenen (één uitzondering hier: ‘Een vrolijke herinnering’, een tekst van Jan Blokker sr. (1927-2010), vader van de samensteller). De vierde beperking waaraan Blokker zich wilde houden, is dat het hier gaat om prozateksten. Alle poëzie blijft buiten beschouwing, dus geen Aafjes en diens Een voetreis naar Rome. En ten slotte: het moest gaan om reisverslagen, niet om documentaires, hoe moeilijk ook de grens soms te trekken is. Binnen dit scherp afgelijnde werkkader laat Blokker zijn persoonlijke smaak gelden, wetend dat iedere selectie per definitie een strikt persoonlijke is en vrijwel onvermijdelijk strijdig met de voorkeur van ieder ander.
De bloemlezing prikkelt de leeslust door de soms verrassende invalshoeken die aan bod komen in de geselecteerde verhalen of (roman)fragmenten. Het scheepsjournaal van Willem IJsbrandtsz. Bontekoe bijvoorbeeld, geschreven in de zeventiende eeuw en alom bekend geworden door de bewerking voor kinderen door Johan Fabricius, die in 1924 verscheen. Even boeiend is dat de lezer hier kennis kan maken met onbekende of vergeten auteurs. Paul Julien (1901-2001) onder meer, die zichzelf in de boeken die hij schreef over zijn expedities door donker Afrika als ‘woudloper’ betitelde; of Jan Cremer sr. (1877-1942), aan wie de herinnering overschaduwd is door zijn beroemde zoon met dezelfde naam, maar die een opmerkelijke figuur geweest moet zijn. In 1937-’38 reisde hij met de fiets naar Palestina. De brieven die hij over die tocht heeft nagelaten, werden in 1978 door zijn zoon van commentaar voorzien en uitgegeven. Voor de lezer van nu blijft het avontuurlijke hoe dan ook aantrekken. Toch blijven de persoonlijke overpeinzingen van een auteur even boeiend, vooral omdat ze een licht werpen op het genre. Zo schrijft Kees Fens (1929-2008) over het ‘spoorlezen’ (‘ik nam mij voor meer lange treinreizen te gaan maken. Ik had al een aantal meesterwerken in mijn hoofd voor mijn spoorlezen’) en noteert Cees Nooteboom: ‘Het is niet te bewijzen en toch geloof ik het: op sommige plaatsen in de wereld wordt je aankomst of vertrek op geheimzinnige wijze vermeerderd door de emoties van al diegenen die daar eerder zijn vertrokken of aangekomen’. De korte introducties die Jan Blokker bij ieder fragment opneemt, bieden de lezer een welkome opstap naar het fragment zelf. Zo groeit deze anthologie uit tot een boeiend en inzichtgevend geheel.
[Jooris Van Hulle]
Arjen van Meijgaard
Een vuistdikke bloemlezing van reisverhalen, van de twaalfde eeuw tot heden. Jan Blokker (jr.) koos verhalen uit de eerste hand, dus van reizigers zelf, proza en alleen van Noord-Nederlandse bodem. Hij begint met de reis van Sint Brandaan en eindigt met een verhaal van zichzelf. Het is een prachtige bundel geworden die de lezer op chronologische wijze een overzicht geeft van de reizen die door Nederlanders zijn gemaakt. Ieder verhaal leidt hij kort in met informatie over de achtergrond waartegen het verhaal zich afspeelt en de schrijver. Alle verhalen zijn al eerder in druk verschenen, maar niet eerder op deze manier gebundeld. Zoals de brieven van Alwin Goossens, een missionaris die begin twintigste eeuw naar China trok om het geloof te verspreiden, of het verslag van Katja Staartjes die als eerste vrouw de Mount Everest beklom. Jan Blokker geeft in zijn inleiding aan dat iedere selectie een persoonlijke selectie is, maar hier betreft het een keuze van een ervaren reisschrijver die kwaliteit en originaliteit hoog in het vaandel heeft staan. Zeer de moeite waard.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.