Bruiloftslied van Jezus en de Kerk : twee homilieën op het Hooglied
Origenes
Origenes (Auteur), Freerk Jan H. Berghuis (Vertaler)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Damon, cop. 2009 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : 233.23 ORIG |
31/12/2011
Origenes (ca 185-254) was een toonaangevend theoloog van zijn tijd. Hij was een kerkelijk leraar, een scherpzinnig bijbelexegeet, en daarbij vertrouwd met de Griekse filosofie. In De basis (Peri archôn) behandelde hij uitgebreid een groot aantal onderwerpen die volgens hem de kern van de christelijke leer uitmaakten. Enkele speculatieve gedachten uit dit werk waren later de inzet van felle theologische debatten, die in de 6e eeuw tot een kerkelijke veroordeling leidden. Het gevolg was dat er enkel een bloemlezing en citaten van zijn werk overgeleverd zijn, en dat deze vertaling van Freerk Jan H. Berghuis hoofdzakelijk op De principiis, een Latijnse vertaling van Rufinus, gebaseerd is.
Origenes heeft het o.m. over God en de schepping, de val van de rationele wezens en het herstel van alle dingen, de ziel en de vrije wil, en ook over het karakter en de uitleg van de Bijbel. God is de oorsprong en het einde van alles, een enkelvoudig en geestelijk wezen. Maar eigenlijk is Hij niet te begrijpen door het zwakke menselijke verstand, zeker niet als het over de Vader, de Zoon en de heilige Geest gaat, die niet met menselijke verhoudingen mogen vergeleken worden. Hij ziet bv. de Zoon als de Wijsheid die het plan van de schepping in zich heeft en als het Woord dat kennis en rationaliteit geeft. Bij de schepping onderscheidt hij de geestelijke wezens die over een vrije wil beschikken (engelen, mensen, duivels) en de materiële wereld, waarin zon, maan en sterren (ook bezielde wezens) een leidende rol spelen. Hij is ervan overtuigd dat vooral de diepere, geestelijke betekenis van de Bijbel belangrijk is, en dat de teksten bepaalde struikelblokken (onmogelijke of onlogische elementen) bevatten om de mens te stimuleren om die diepere betekenis op te sporen.
Hoewel de auteur in de inleiding de inhoud als een "organisch samenhangend geheel" aankondigt, behandelt hij enkele onderwerpen op meerdere plaatsen en last hij ook uitweidingen in die de structuur doorbreken. Als argumentatie gebruikt hij (vaak naast elkaar) zowel logische bewijsvoeringen als Bijbelcitaten, en naar het einde toe legt hij ook uit waarom hij de Bijbel een goddelijk karakter toekent, en dus als gezagsargument mag gebruiken. Regelmatig heeft zijn uiteenzetting een duidelijk polemisch karakter tegen ketterse opvattingen, bv. wanneer hij de wilsvrijheid of het belang van de diepere Bijbelbetekenis verdedigt, of stelt dat er geen verschil is tussen de oudtestamentische God en de liefdevolle Vader van Christus. Soms laat hij de lezer zelf uitmaken welke oplossing van het behandelde probleem hem het beste lijkt.
De vertaler bezorgt uitvoerige informatie over de auteur en zijn werk, met een gedetailleerde samenvatting van de inhoud, en een overzicht van reacties die het opriep. Bij de tekst geeft hij in de marge bronvermeldingen van de Bijbelcitaten, en in voetnoten licht hij de inhoud toe (met ook vermelding van parallellen of ontleningen, en van ketterijen waartegen de passage gericht is). De auteur heeft het commentaar in de noten "bewust beperkt gehouden", geeft gemiddeld slechts een tweetal noten per bladzijde, en wijst bv. bij de bewering dat de volmaakte ziel (na de dood) als een kleed van het lichaam is, niet op het contrast met Plato's visie. De basis bevat heel wat verrassende elementen en ingenieuze of vergezochte verklaringen. Wie driehonderd bladzijden theologische argumenten en bijbelse exegese wat zwaar op de hand vindt, kan via het uitgebreide register grasduinen naar gegevens over bv. Abraham, determinisme, duivel, Epicurus, heilige Geest, gnostici, lijden, modalisten of platonisme. [Jef Ector]
Drs. J. Kleisen
Origenes (ca. 185-ca. 254), scherpzinnig, origineel en veelzijdig, had een sterke drang tot weten. Hoewel hij vasthield aan de kerkelijke en apostolische traditie, brachten zijn ideeën hem in conflict met bisschoppen en werden zijn werken tenslotte veroordeeld. Ook na zijn dood bleef hij zowel omstreden als inspireren: een gemankeerd kerkvader. In dit boek onderzoekt hij de basisprincipes van het christelijk geloof of, filosofisch gezien, van het zijn. Zijn denken over een bezielde kosmos zou pas veel later weerklank vinden. Het leven ziet hij als een proces van leren en loutering, waarbij de vrije wil doorslaggevend is. Deze laatste idee stelt hem in staat God te vrijwaren van het kwaad. Zijn faam ontleende hij vooral aan zijn inzicht dat de bijbel drie betekenislagen heeft, waarvan hij de allegorisch-geestelijke het vruchtbaarst achtte. Andere thema's: Gods triniteit, en wat de ziel is. Het is met name ook zijn bestrijding van gnostiek en marcionisme die goed ligt bij de kerk. Met uitvoerige inleiding en uitgebreide samenvatting van de inhoud. Met registers. Gebonden uitvoering met leeslint.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.