"Aan allen die de wens koesteren ons volk te leren kennen" : Flavius Josephus (37-ca 100), Joods-Romeins historicus
Tessel Jonquière
Tessel Jonquière (Auteur)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Athenaeum-Polak en Van Gennep, 2009 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : 923.4 JONQ |
00/00/0000
Flavius Josephus (37-100 n. Chr.) werd geboren in een vooraanstaande priesterfamilie van Jeruzalem. Op dertigjarige leeftijd vocht hij als commandant tegen de troepen van de Romeinse bezetter, maar hij werd door Vespasianus verslagen. Hij zocht bescherming in een grot met veertig andere vluchtelingen, die een eervolle zelfmoord boven een overgave verkozen. Tevergeefs probeerde hij hen met een gloedvolle toespraak van dat plan te doen afzien. Uiteindelijk schikte hij zich ogenschijnlijk naar de meerderheid, maar koos hij na de dood van de anderen toch voor de overgave, zogezegd omdat hij zich een vroegere droom herinnerde die de Romeinse heerschappij over Palestina en het bewind van Vespasianus voorspelde. De Romeinen zetten hem in om het Joodse volk ervan te overtuigen de wapens neer te leggen, en hij zag hoe Jeruzalem in 70 na Christus verwoest werd. Later schreef hij in Rome, in het Grieks en als een vrij man, De Joodse oorlog, De oude geschiedenis van de Joden, een autobiografie en een verweerschrift tegen de Grieken (onder meer over de Joodse wet). Bijna tweeduizend jaar later hebben Poolse en Franse Joden hem (respectievelijk in 1935 en 1941) voor een tribunaal ter dood veroordeeld wegens collaboratie.
Omdat er over Flavius Josephus geen andere bronnen overgeleverd zijn dan zijn eigen werk, onderzoekt Tessel Jonquière de invloed van de hellenistische wereld, de complexe politieke en religieuze situatie in Judea, en het Joodse onderwijs, om een geloofwaardig beeld van hem te kunnen schetsen. Tegen die achtergrond beschrijft hij hoe de 'Romeinse Jood' als diplomaat in Galilea de onrust tussen de Joden onderling wou sussen, als commandant de Romeinen bestreed, als krijgsgevangene de Joden voorhield dat de Romeinse overheersing de wil van God was, en ten slotte in Rome werken schreef die belangrijke informatie verschaffen over de Joodse geschiedenis en over de kerk. Josephus wordt een 'geweldige legerleider' en een 'uitmuntend strateeg' genoemd, die zeer populair was bij de Joden en gevreesd werd door de Romeinen. Deze kwalificaties, die zelfs met relativeringen als 'naar eigen zeggen' en 'als we hem mogen geloven', nogal potsierlijk klinken, geeft de auteur zonder verder commentaar. De droom die het bewind van Vespasianus voorspelde, beschouwt hij echter wel als een verzinsel van Josephus: hij wist een oude profetie (bij Jesaja), die stelde dat een koning uit het Oosten alle volkeren zou overheersen, te betrekken op Vespasianus wanneer die in Judea tot keizer uitgeroepen werd.
Regelmatig bespreekt de auteur de door Josephus geraadpleegde bronnen. Daarbij is de vergelijking van De oude geschiedenis van de Joden met de Bijbelboeken bijzonder interessant. Zo is het gebed van Salamo aangepast aan het stoïsche pantheïsme, en dat van Mozes aan de (stoïsche) goddelijke voorzienigheid. Naast dit bronnenonderzoek last de auteur nog allerlei andere uitweidingen in. Zo toetst hij De Joodse oorlog aan de criteria (uit een recent werk) voor een objectieve verslaggeving. Naar aanleiding van een zekere Epaphroditus, die Josephus tot het schrijven inspireerde, geeft hij bovendien informatie over twee bekende personen met die naam, met als conclusie dat het wellicht toch nog om een andere ging. Deze studie heeft iets van een bont lappendeken, waarvan het patroon niet altijd even duidelijk is, en waarvan de deeltjes variëren van zeer tot minder functioneel en interessant. Het boek geeft in alle geval een levendig beeld van een complex historisch personage en van de hellenistische periode in Palestina en Rome. [Jef Ector]
Prof. dr. K.A.D. Smelik
De joodse geschiedschrijver Flavius Josephus heeft vier werken nagelaten in het Grieks die van groot belang zijn voor de kennis van de geschiedenis van de joden in de oudheid en die altijd in het christendom een grote populariteit hebben genoten. Zij zijn in een moderne Nederlandse vertaling van Meijer en Wes beschikbaar. In dit boek bespreekt de auteur, die op Josephus is gepromoveerd, deze geschriften en plaatst hen in hun historische context. Bovendien geeft zij het leven van Josephus weer, voor zover ons bekend. Zij doet dit op een journalistieke manier en legt alles goed uit, waarbij zij bij de lezer geen bijzondere voorkennis veronderstelt. Achterin is bovendien een verklarende lijst van namen en begrippen opgenomen. Ook is er een bijlage over de overlevering en Nederlandse vertalingen van Josephus' geschriften. Met een literatuuropgave en afbeeldingen in zwart-wit. Het boek is bedoeld als een eerste introductie, maar de auteur gaat ook in op de controverse rondom Josephus - is hij te zien als een verrader en een collaborateur van de Romeinen? - en op de kwestie wat hij nu werkelijk over Jezus Christus heeft geschreven en wat later aan zijn tekst is veranderd. Soms dwaalt de auteur een beetje af van het feitelijke onderwerp. Voor een groot publiek geschikt.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.