Renaat Braem 1910-2001 : architect
Jo Braeken
Inge Bertels (Redacteur), Bert De Munck (Redacteur), Herman Van Goethem (Redacteur)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Meulenhoff/Manteau, 2010 |
VERDIEPING 4 : BLAUWE TOREN : GESCHIEDENIS : ANTWERPEN 938.1 ANTWERPEN |
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Meulenhoff/Manteau, 2010 |
VOLW. : NON FICTIE : ANTWERPEN 938.1 ANTWERPEN |
31/12/2011
Een recensie van Antwerpen kan nog het best geopend worden met een Antwerps klaaglied uit 1576 (het jaar van de Spaanse furie), opgenomen in het hoofdstuk over de cultuur in de Scheldestad doorheen de eeuwen. Reeds in 1561 hadden de rederijkers van de Antwerpse De Goudbloem "ondubbelzinnig" beweerd dat de Antwerpse metropool als bevorderaar van de kunst "ieghelijcken in heel Europa" te boven ging. Vijftien jaar later klonk het lied - op de toon van het Wilhelmus - al nostalgisch en in de 21e eeuw galmt het nog na. Zo zong men reeds voor de val van Antwerpen in 1585: "Wilt toch nemen exempel / Aen Antwerpen playsant, / Dwelck was Europus tempel, / Van neeringh triumphant: / Haers gheleijck is noyt ghevonden /: Van coopmansschappen schoon: / Wat wiltment veel vermonden / Het was des wereld croon." "Het was..." Daar reeds die verstrengeling van nostalgie en chauvinisme, maar toch niet helemaal grootspraak, want Antwerpen was destijds werkelijk een internationaal centrum.
Nostalgie, die uitloopt op een calimerocomplex, is een van de vele thema's die worden aangesneden in dit boek, waaraan 22 auteurs, vooral historici verbonden aan de Universiteit Antwerpen, onder redactionele leiding van Inge Bertels, Bert De Munck en Herman Van Goethem de historische herkomst en de ontwikkeling van de stad 'reconstrueren', tot op de huidige dag. Dat doen ze zonder zich te wentelen in misplaatste gevoelens van heimwee en stadspatriottisme. Hun zakelijke aanpak bevordert meer begrip voor verleden en heden.
In 1585 kwam er een einde aan een wel korte en bewogen gouden eeuw van Antwerpen. En zonder ook maar enige dramatische vergelijking te beogen, moet wel gezegd worden dat Antwerpen thans weer moeilijke tijden doormaakt, o.m. met het uitdoven van de auto-industrie, in de stad van de eens zo illustere Minerva, en na de sluiting van de meeste diamantslijperijen, al kon de diamanthandel stand houden.
Het rampjaar 1585 was heel wat catastrofaler. De stad verloor haar belangrijkste burgers en werd door de katholieke kerk omgesmeed tot speerpunt van de contrareformatie, wat gepaard ging met een toestroom van geestelijke orden en de bouw van kerken en kloosters. Antwerpen kende nog een vooral artistieke nazomer, met Peter Paul Rubens als onbetwist heerser van de barok. Daarna echter viel het doek, wat de kerk niet verhinderde om in 1685 uitbundig, met triomfbogen en al, de overwinning van het katholiek geloof en de 'redding' van de stad uit ketterse handen te herdenken en vieren. Pas in de 19e eeuw kwam de heropstanding. Daarvoor moesten de stad en de Zuidelijke Nederlanden eerst door aanslepende perioden van Spaanse, Oostenrijkse, Franse en Hollandse regimes, al zijn er wel merkelijk verschillen. De Nederlandse koopman-koning Willem I was autoritair maar geen bloeddorstig tiran. In de 19e eeuw wierp Antwerpen eindelijk de versleten middeleeuwse gewaden af en stoomde het in volle vaart mee in een overweldigende industriële en technische revolutie.
In dit boek komen ook de politieke, sociaal-economische en culturele ontwikkelingen ter sprake. De Antwerpse socialistische en christelijke vakbewegingen werden sterk, maar waren bij gelegenheid erg eigengereid. In dezelfde anti-establishment sfeer werd Antwerpen een bolwerk van de Vlaamse ontvoogding, helaas soms ook van een uiterst rechts flamingantisme, wat leidde tot spijtige ontsporingen in de jaren '30 en tijdens de Tweede Wereldoorlog. Kunst en cultuur kwamen weer tot bloei en nieuwe namen verrijkten het 'Antwerpse artistieke pantheon', ondanks de 'Rubensmania'. Rekenend op de inventiviteit van de Antwerpenaren overheerst een gefundeerd optimisme.
Afgesloten wordt met een hoofdstuk 'Antwerpen in beeld: De kantelende 19e eeuw'. Dit is een schitterende verzameling gravures, prenten, lithografieën en aquarellen, maar ook van producten van de prille fotografie. Deze afbeeldingen zijn een waardige en verrijkende afsluiting van dit boek. [Robert Schoeters]
Redactie Vlabin-VBC
In dit boek schetsen 21 historici en een socioloog een stadsgeschiedenis van Antwerpen. Het boek bestaat uit tien bijdragen rond uiteenlopende thema's, van de stedelijke ruimte tot de sociale verhoudingen. We krijgen dus geen chronologisch verhaal, maar wel een boek waarin de geschiedenis van Antwerpen vanuit verschillende perspectieven wordt bekeken. Na een inleiding door de samenstellers en een bijdrage over de ontwikkeling van het stadslandschap, volgen teksten over de politieke cultuur, de functieverschuivingen van een stedelijke economie, de spanningen en conflicten over het leefmilieu, de actuele en historische constructie van de Antwerpse cultuur, diversiteit en integratie, de sociale organisaties en arbeidsverhoudingen, het beeld van Antwerpen als probleemstad, en stedelijkheid als duurzaam project. Het laatste hoofdstuk bevat afbeeldingen en foto's (in kleurendruk) van het negentiende-eeuwse Antwerpen. Achteraan volgen eindnoten en registers op persoonsnamen, plaatsen en gebouwen, en begrippen. Een boeiende en veelzijdige verzameling historische teksten. Hardcover.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.