Erbarme Dich : Matthäus Passion stories
Ramon Gieling
Nederlandse Bachvereniging (Auteur), Pieter Dirksen (Redacteur)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Balans, cop. 2010 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : 784 BACH |
00/00/0000
Vandaag wordt Johann Sebastian Bach algemeen beschouwd als een van de grootste componisten aller tijden, maar dat is niet altijd zo geweest. Aan het begin van de negentiende eeuw werden romantici zoals Mendelssohn en Schumann nog veel meer geapprecieerd dan Bach, die onder meer werd gezien als droog, onmelodisch en onbegrijpelijk. Het is echter net door Mendelssohn dat Bach opnieuw werd ontdekt, door de uitvoering van de Matthäus-Passion op 11 maart 1829 in de grote zaal van de Berlijnse Singakademie. Een goede twee maanden nadien volgde Frankfurt en in 1849 in Leipzig. Langzaam maar zeker kwam ook de rest van Europa aan bod: Londen in 1848, Rotterdam in 1870, Brussel in 1871 en Parijs in 1874.
Behalve in Duitsland, is de Matthäus-Passion tijdens de gehele twintigste eeuw bijzonder populair geweest in Nederland. In het begin van deze eeuw werd het stuk nog op een romantische manier uitgevoerd, maar met de stichting van de Nederlandse Bachvereniging in 1921 startte een nieuwe traditie van meer sobere en zuivere vertolkingen.
Tussen 1927 en 1968 zorgde componist en dirigent Lodewijk de Vocht met zijn Chorale Caecilia in Antwerpen jaarlijks voor een (Nederlandstalige) uitvoering van de Mattheuspassie. Ik herinner me dat ik als jonge knaap in de jaren vijftig steevast kippenvel kreeg bij 'Zijn bliksem en donder...', en dat mijn ogen vol tranen schoten bij het aanhoren van 'O hoofd vol bloed en wonden'. Ook in de twintigste eeuw behoort het koraal 'O Haupt voll Blut und Wunden' onbetwistbaar tot de absolute top van de 'klassieke muziek'.
In deze publicatie van de Nederlandse Bachvereniging zijn onder de redactie van Pieter Dirksen een hele reeks essays over de Matthäus Passion bijeengebracht, geschreven door een rist internationaal gereputeerde Bachspecialisten. Elke auteur schrijft vanuit zijn of haar eigen invalshoek over het meesterwerk. Zo levert Dirksen zelf bijvoorbeeld een boeiende bijdrage over de stijl en de instrumentatie van de Matthäus-Passion, die opvallende theatrale aspecten vertoont, zoals het combineren van twee vierstemmige koren met instrumenten. Maar ook in de evangelierecitatieven, de aria's en de grote koorgedeelten, ligt er een grote dramatische spanningslijn. Robin A. Leaver is een van de auteurs die ingaat op de ontstaansgeschiedenis en de samenwerking tussen Bach en tekstdichter Picander, terwijl Gunilla Eschenbach de theologische en poëtische aspecten van de tekst onder de loep neemt. Isabella Van Elferen belicht andere, religieuze elementen in de tekst: het aandeel van de Lutherse theologie, de mystieke motieven, de verweving van evangelische teksten, en de bruidegoms- en Hooglied-metaforiek. Ook aan de opvoeringsgeschiedenis wordt aandacht besteed. Zo gaat Emile Wennekens in zijn bijdrage in op de rijke traditie in Nederland.
Achteraan in dit boek is een facsimile opgenomen van de tekst van Picander (een uitgave van 1927), naast een transcriptie in hedendaags Duits van de volledige tekst van het libretto. Voor de vele bewonderaars van Bach en zijn Matthäus Passion is deze uitgave, bijzonder interessante lectuur. [Toon Brouwers]
Frans Hollander
Jaarlijks voert de Nederlandse Bachvereniging een aantal malen de Matthäus Passion van Bach uit. De in deze bundel opgenomen teksten stammen merendeels uit de toelichtende programmaboekjes van de laatste tien jaar. Herhaling is onvermijdelijk. De moeilijkheidsgraad varieert: naast inleidende stukken staan er ook diepgravende theologische en musicologische teksten in. Geïllustreerd met zwart-witfoto's uit de Naardense kerk en quotes van uitvoerenden. Beknopte biografieën van de schrijvers, een uitgebreid notenapparaat, een glossarium, een facsimile van Picanders tekst en de complete tekst van de passie completeren dit naslagwerk.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.