De mooie dagen van mijn jeugd
Ana Novac (Auteur), Goverdien Hauth-Grubben (Vertaler), Robert Jan Van Pelt (Nawoord)
Beschikbaarheid en plaats in de bibliotheek
ARhus - De Munt magazijn
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Signatuur, 2010 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : MAG F 7335 |
Besprekingen
00/00/0000
Ana Novac, pseudoniem van Zimra Harsányi, werd in mei 1944 op vijftienjarige leeftijd naar Auschwitz gedeporteerd. Op deze plek en in nog andere kampen waar zij haast één jaar lang rondgesjouwd werd, hield zij een dagboek bij. In een noot van de uitgever lezen we dat het boek, dat aanvankelijk in het Hongaars werd geschreven, eerst in het Roemeens werd gedicteerd aan de Roemeense dichter Jan Palvulescu, die de tekst vervolgens vertaalde naar het Frans. Na vier uitgaven in het Frans werd de tekst door de auteur opnieuw bewerkt tot de versie die uiteindelijk in het Nederlands werd vertaald. Naast deze informatie bevat het boek ook een voorwoord van de auteur, en een nuttig essay waarin historicus Robert Jan Pelt het historische kader van Novacs deportatie schetst en ingaat op het waarheidsgehalte van haar getuigenis.
De mooie dagen van mijn jeugd is niet zomaar een variant van bijvoorbeeld Anne Franks Achterhuis. Daarvoor verschilt de blik die Novac werpt op de realiteit die haar omringt te zeer van Anne Franks registratie van de gebeurtenissen. Het mag dan een potloodstomp zijn die haastig levensfragmenten op geronselde blaadjes neerkrabbelt, het oog dat de omringende werkelijkheid regisseert is scherp, wild, bitter zelfs. Verwacht geen objectiverend descriptief relaas van het dagelijkse overleven in een vernietigingskamp, noch pathetische passages over de last van het bestaan. Wat wel aangeboden wordt, is een verwrongen, cynische beschrijving van de realiteit. Novac schetst een groteske wereld waarin zij en haar medegevangenen wankelend ronddwalen, en de wazige scheidingslijn tussen leven en dood. Het kamp wordt het toneel van een kwakkelige dodendans waarin een wirwar van uitgemergelde vampiers, mummies, sfinxen, Walkuren, draken, nimfen, dwergen, spoken en andere wezens elkaar voor de voeten lopen. Macabere groepsverplaatsingen krijgen de trekken van euforische kermisstoeten. Vandaar dat het dagboek van Ana Novac ook een ode is aan het leven en de vooraanstaande plaats die de literatuur daarin kan bekleden. Ten eerste behoeden de aan elkaar gehechte fragmenten die samen haar dagboek vormen Novacs bestaan voor verbrokkeling. Ten tweede speelt het regeneratievermogen van de groteske lach een grote rol in deze tekst. Daar waar de tranen zinloos geworden zijn, bekrachtigt de schaterlach de existentie. [Matthieu Sergier]
J.F. Vogelaar
Toen de Roemeense schrijfster van succesvolle blijspelen Ana Novac (1929) na de oorlog haar dagboek terugvond was dat de enige herinnering die zij aan Auschwitz had; het kamp zelf was zij vergeten, schreef ze in het voorwoord dat bij de eerste Nederlandse vertaling in 1970 gevoegd werd. Het boek was uit het Duits vertaald, terwijl Novac haar Hongaarse tekst gedicteerd had aan een Roemeense dichter die geen Hongaars kende en het in het Frans vertaalde. Novac zou in Parijs een Franse schrijfster worden, en bij een recente heruitgave heeft zij het boek vooral taalkundig gecorrigeerd, maar andere toevoegingen geven blijk van een perspectief achteraf. Pas na de oorlog werd zij slachtoffer; in het dagboek van enkele maanden Auschwitz in 1944 is zij dat helemaal niet: ironisch, rebels, scherp waarnemend. Die kracht heeft het boek na al die jaren nog. Terecht merkt de schrijver van het nawoord, Robert Jan van Pelt, dat zulke teksten zonder context nu nog moeilijk te lezen zijn, die lacune vult hij goed. Gebonden; vrij kleine druk.
Suggesties
Krijg een e-mail wanneer dit item beschikbaar is
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.