's Nachts komen de vossen : verhalen
Cees Nooteboom
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
De Bezige Bij, 2009 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : MAG F 6679 |
31/12/2010
Begin 1989 kreeg Cees Nooteboom een beurs om een jaar lang in Berlijn te gaan werken. Hij zou er schrijven aan een nieuwe roman en tussendoor voor een weekblad en een krant in Nederland verslag uitbrengen van zijn leven in Duitsland. Wat als een rustige tijd begon, kantelde na de zomer echter tot een bewogen periode: Nooteboom was ? eigenlijk per toeval ? bij een van de belangrijkste gebeurtenissen uit de recente geschiedenis betrokken en volgde de ontwikkelingen van op de eerste rij. De stukken die hij over de val van de Muur en de gevolgen daarvan schreef, bundelde hij in het magistrale Berlijnse notities. Twintig jaar later, nu het einde van het communisme opnieuw in het nieuws is, wordt dit boek, aangevuld met andere teksten over de Duitse hoofdstad, heruitgegeven onder de titel Berlijn.
Voor deze uitgave zijn aan de Berlijnse notities een aantal vroege beschouwingen van voor Nootebooms Berlijnse jaar toegevoegd en na de herdruk van dat boek volgen respectievelijk 'Berlijnse notities II' en 'III'. Die benaming is misleidend, want je zou verwachten dat de schrijver is teruggekeerd om te zien hoe de situatie zich ondertussen ontwikkeld heeft. Dat is echter allerminst het geval. 'Berlijnse notities II' bevat impressies over de stad uit de periode 1991-1997 die al in andere boeken gepubliceerd werden, 'Berlijnse notities III' is een samenraapsel van gelegenheidsteksten over Berlijn en Duitsland uit 2008: Nootebooms openingsrede bij een tentoonstelling van Leipziger schilders in het Cobra Museum, zijn dankrede voor het eredoctoraat dat hem werd toegekend aan de Freie Universität Berlin en een Kersttekst die oorspronkelijk in de Fankfurter Rundschau verscheen. Al bij al zijn deze extra's onsamenhangend en mager, en ze bevredigen zeker niet de verwachtingen die Nooteboom in Berlijnse notities zelf oproept. In dat boek observeerde hij gevat, maar was hij zich als kritisch buitenstaander ook bewust van de problemen die een verenigd Duitsland met zich zou brengen. Als hij in 1990 de stad verlaat, noteert hij: 'Straks staat er geen Muur meer, straks is het één land. Maar ook waar die Muur niet meer staat zal hij nog steeds staan, het langzaam in elkaar dringen van die twee Duitslanden zal in zijn traagheid veel minder zichtbaar zijn dan de uiterlijke tekenen van eenheid'. Onderzoeken of die voorspelling bewaarheid geworden is, doet Nooteboom jammer genoeg niet. Berlijn is gewoon de bundeling van Nootebooms teksten over Duitsland en zijn hoofdstad en wordt gelanceerd nu de Val van de Muur weer mediabelangstelling krijgt én Nooteboom met zijn Prijs der Nederlandse letteren het nieuws haalt. Berlijn bevat niet veel nieuwe belangwekkende inzichten voor wie de onmisbare Berlijnse notities al bezat. [Carl De Strycker]
Martin Mooij
Berlijnse Notities I (eerder los verschenen), II en III met herinneringen, observaties en ervaringen van de auteur in Berlijn en elders in Duitsland, steeds met een tussenpoos van tien jaar: 1989, 1999 en 2009. Tijdens de eerste fase was hij er, met fotografe Simone Sassen, als gastschrijver kort voor, tijdens en na de val van de Muur. Hier ontstonden de Berlijnse Notities, die ook in het Duitse taalgebied sterk de aandacht trokken. Het werd daar zijn ontdekking als intussen zeer gevierd schrijver. Uit deze notities blijkt inderdaad zijn grote schrijverschap. Het zijn de rust en de kalmte, gecombineerd met zijn waarnemingsvermogen, die zijn observaties over de toen nog gedeelde metropool zo’n grote waarde geven. Hij weet wat er tijdens de Wende gebeurt en geeft dat op zijn wijze weer. In de tweede periode, tien jaar later, ervaart hij wat er intussen veranderd is, hoe mensen uit Oost en West al dan niet dichter tot elkaar zijn gekomen. Hij beschrijft het kritisch, maar niet zonder warmte. De laatste fase is die zoals wij die nu kennen. Er blijft veel veranderen. Prachtig zijn ook zijn beschrijvingen van andere steden en streken in Duitsland. De foto’s van Simone Sassen horen bij dit rijke boek.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.