Gelezen en goedgekeurd
Naima Albdiouni
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Meulenhoff/Manteau, 2009 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : MAG F 66 |
31/12/2009
Bommen ontploffen in Casablanca, Tanger en Rabat. Joodse instellingen, homobars, bioscopen en een aantal winkels worden het doelwit van achterbakse aanslagen, georganiseerd door maar één man... Het verhaal dat hierachter zit wordt door de Vlaams-Marokkaanse Naima Albdiouni (geb. 1981) verteld in haar bij Meulenhoff/Manteau verschenen debuutroman Voyeur.
Abdullah Nassiri heeft jarenlang in Lmart, een beruchte Marokkaanse gevangenis gezeten en hij heeft er voortdurende martelingen en vernederingen moeten verdragen. Eén van zijn benen heeft hij verloren aan een infectie die niet kon worden genezen door het gebrek aan fatsoenlijke medicatie en zijn dromen heeft hij laten varen in zijn cel, waarin wel plaats was voor spinnen, schorpioenen en reptielen, maar niet voor zonlicht, water en een plaats waar hij zijn behoefte kon doen. Na jaren gevangenschap eindelijk terug in zijn geboortestad Tanger, herkent Abdullah deze stad helemaal niet meer. Geld lijkt de stad te regeren, wat de deur wijd open heeft gezet voor kapitalisme, corruptie, criminaliteit en geweld. Het straatbeeld wordt gekenmerkt door een heleboel flatgebouwen, nieuwe hotels, supermarktketens, blinkende neonreclames en massa's prostituees van alle leeftijden. Hand in hand met een westerse levensstijl en de schijnbare emancipatie van de vrouw kwamen ook decadentie, schaamteloosheid en losbandigheid. Voor Abdullah betekent deze ervaring een schok en het besef dat er voor hem in deze zedeloos geworden maatschappij geen plaats meer is. Teleurgesteld en woedend roept hij om wraak en beslist het heft in eigen handen te nemen en een omwenteling op gang te brengen. Hij start een indrukwekkende guerillaoorlog die op het verspreiden van geruchten, manipulatie van mensen en dubbelspel berust.
Wat volgt zijn Albdiouni's opvattingen over de ontwikkeling, degroei en het succes van fundamentalistische groeperingen. Even kort samengevat wat de roman ons leert: moslimfundamentalisten verwerpen de westerse levensstijl en willen de andersgelovige en -denkende vijanden tot de laatste man uitroeien. Dit doel trachten ze te bereiken met behulp van een legertje jonge, gehersenspoelde mensen die bereid zijn hun leven op het spel te zetten. Iedereen die zich niet wil aansluiten bij de westerse manier van leven muteert meteen tot een tweede Osama Bin Laden... Albdiouni volgt met deze inzichten het al te eenvoudige beeld dat ons door de media meestal wordt gepresenteerd en dat al in een hoop (slechte) romans werd gebruikt. Al de politieke, historische en sociale aspecten die achter deze ontwikkelingen zitten, worden daarbij helaas meestal buiten beschouwing gelaten. Zo ook in deze roman. Factoren als een leven in armoede (terwijl anderen niet weten wat te beginnen met al hun geld), de massieve invloed vanuit het Westen op het binnen- en buitenlandse politieke gebeuren, een dictatoriaal regime dat pretendeert democratisch te zijn maar in de realiteit met geweld en censuur optreedt tegen zijn eigen volk, verloren dromen en een uitzichtloze toekomst, worden alleen maar aangestipt. Hierdoor krijgt het verhaal een subjectief, eenzijdig en stereotiep karakter. Bovendien lijkt Voyeur gewoon een afrekening te zijn met Marokko, het land waar de wortels van Albdiouni liggen. Voor de mensen en de tradities daar heeft ze nl. geen goed woord over. Dit blijkt al uit het eerste hoofdstuk, een soort proloog, waarin wordt gezegd dat de Marokkanen zichzelf voorstellen als goed, eerlijk, vol van naastenliefde en deugdzaamheid, maar in werkelijkheid alles slechts voor de schijn doen. Veel netelige dingen worden niet met de nodige zin voor nuance behandeld. Als voorbeeld kan het in deze roman geschetste beeld van de Marokkaanse vrouw dienen. Deze is ofwel volledig onderdrukt door de patriarchale samenleving waarin ze leeft, ofwel gedraagt ze zich als een nymfomane die met de helft van de mannen in Marokko het bed heeft gedeeld. 'Normale' vrouwen, die tussen die twee extremen liggen, bestaan bij Albdiouni niet, zij kan alleen maar in zwart-wittermen denken.
Maar er zitten ook goede kanten aan het debuut. Albdiouni hanteert een vlotte pen, weet spanning te scheppen en deze ook vast te houden. Vaak gebruikt ze Arabische woorden die functioneel lijken in de desbetreffende zin of passage, maar laat ze deze ? anders dan een aantal woorden en frasen die in een soort glossarium achteraan in het boek worden uitgelegd ? onvertaald, waardoor de spanning nog groter wordt: wie weet of de belangrijkste boodschap nu niet net werd gemist? Haar personages worden ook met liefde voor het detail beschreven. Albdiouni slaagt erin de gedachte- en gevoelswereld van de personages nauwkeurig uiteen te zetten, waardoor je je uitstekend kunt inleven in de geschetste figuren. Stilistisch is Voyeur zeker aan te raden, maar inhoudelijk blijft deze roman helaas naïef en eendimensionaal. Hij zal waarschijnlijk eerder ressentiment tegenover Marokkanen of moslims in het algemeen wekken dan meehelpen de negatieve gevoelens te bestrijden. [Susan Mahmody]
Trix Westeneng
Kun je opnieuw leven na Lmart? Lmart, de beruchte Marokkaanse gevangenis in de woestijn, waarvan het niet de bedoeling was er levend uit te komen. Abdullah is een van de slachtoffers die het wel hebben overleefd. Maar kan hij opnieuw beginnen en vergeten en vergeven? Zijn voornemen wraak te nemen breidt zich uit als een olievlek en zal leiden tot desastreuze gevolgen. In sneltreinvaart schetst Albdiouni de omgeving van de vrije Abdullah. De vele personages worden haarscherp neergezet, tegelijk met het sociale leven in het moderne Tanger. Een interessante roman over mensen in een land in verandering. Een land tussen verleden en toekomst, met een woelig heden, waar godsdienst en monarchie nog belangrijke pijlers zijn. Naima Albdiouni (Antwerpen, 1981) schreef met 'Voyeur' haar debuutroman. Zij schreef eerder columns voor De Standaard en publiceerde enkele verhalen (bundels). Kleine druk.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.