Hergé : biografie
Pierre Assouline
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
De Geus, cop. 2009 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : 903.1 ASSO |
31/12/2009
Een lichtvoetig geschreven maar emotioneel krachtig aantikkende verzameling levensbeschrijvingen waarbij "sporen van het ware leven" worden geplukt in het sprekende detail dat "ziel en leven geeft aan een mensenleven". Dat er als het ware het innerlijke cement van vormt. Zoals een kindersleetje met de naam Rosebud voor Citizen Kane (hoofdpersonage uit de gelijknamige film van Orson Welles) symbool blijkt te staan voor het verloren paradijs en daardoor oorzaak is van zijn tomeloze ambitie.
De in Marokko geboren Franse schrijver en journalist Pierre Assouline ? die naam maakte als biograaf van o.m. uitgever Gallimard, schrijver Simenon en vliegtuigbouwer Dassault ? vernieuwt hier ongetwijfeld het genre door via een onverwachte invalshoek binnen te dringen in het gevoelsleven van zijn onderwerp. "Daarbij is misschien sprake van overdrijving, zeker van willekeur en alles is", zoals hij zegt, "heel subjectief". Maar het resultaat mag er zijn, zoals o.m. blijkt uit de portretten van Engelands nationale schrijver bij uitstek Rudyard Kipling, dichter Paul Celan, de legendarische verzetsheld Jean Moulin en de fotograaf van het dagelijkse leven Henri Cartier-Bresson.
"Bij gebrek aan een wereldbeschouwing hebben velen van ons een gevoelsmatig contact met de wereld" klinkt het en dat geldt in de eerste plaats voor de auteur zelf die niet aarzelt altijd zijn persoonlijke en emotionele betrokkenheid te tonen.
Uitgangspunt van het tragische verhaal over de verdwijning en de dood van Kiplings zoon John ? die ondanks zijn bijziendheid, maar op aandringen van zijn vader naar het front werd gestuurd, om bij de eerste aanval al te sneuvelen ? is de Rolls-Royce ('Duchess' genaamd) waarmee de beroemde schrijver direct na de oorlog de frontlinies afdweilde, enerzijds om de Britse oorlogskerkhoven mee te helpen op- en inrichten, maar vooral om het stoffelijk overschot van zijn vermiste zoon terug te vinden. Een van het miljoen gedode Britse soldaten aan wier herinnering Kipling de rest van zijn leven zou wijden.
Voor Henri Cartier-Bresson is het startpunt de zitstok waarmee de tekenaar, schilder en fotograaf gewoontegetrouw naar de musea trok om urenlang naar zijn geliefkoosde schilderijen te kijken. Fotograferen zonder toestel noemde hij dat "door oog, geest en hart op één lijn te brengen". Met de verlichtingsfilosoof Diderot stelde hij dat schilderkunst die via de ogen niet in de ziel dringt nooit kunst kan zijn.
Geboren uit een Joodse familie in Czernovitz (een stad die achtereenvolgens in Galicië, Oostenrijk-Hongarije, Moldavië en Roemenië lag) zou Paul Celan, pseudoniem voor Paul Antschel, na de verschrikkingen van de oorlogsjaren in Parijs eindigen als een van de meest intense en compacte dichters van de 20e eeuw. De dag dat hij zijn horloge, dat hij altijd droeg, niet meer aanhad, zou hij er niet meer zijn, vertelde hij. Zijn obsessie om de tijd te controleren eindigde op 19 april 1970, de dag waarop hij zich in de Seine wierp vlak bij de pont Mirabeau, als een laatste groet aan zijn geliefde Apollinaire die daar een gedicht aan wijdde. Zijn horloge werd teruggevonden op het nachtkastje van zijn driekamerflat avenue Emile Zola 6.
Voor Jean Moulin was het de sjaal waarmee hij op enkele foto's staat afgebeeld en die volgens de legende diende om de sporen van een zelfmoordpoging te verbergen nadat hij door de Gestapo werd gemarteld. Het verhaal wil dat hij zich voor deze zwakheid schaamde en verhalen zijn, zoals men weet, hardnekkiger dan de waarheid.
En dan zijn er nog de nieuwe schoenen van de Engelse politicus Lord Owen, een gedenkplaat in de Parijse rue des Grands-Augustins, die Picasso met Balzac verbindt en een meditatie over de moeilijkheid om iets af te sluiten. Hoeveel meesterwerken zijn er niet onvoltooid gebleven? Onaf? Onvolledig? En is elke biografie dat niet per definitie? [Jan Baes]
Menno Gnodde
Wat hebben Kipling, Cartier-Bresson, Celan, Moulin, Lady Di, Picasso en Bonnard, hier successievelijk gepresenteerd, met elkaar gemeen? Geïnspireerd door de slotscène van 'Citizen Kane' (1941), de indrukwekkende film van Orson Welles, waarin de hoofdrolspeler zijn laatste adem uitblaast met het woord 'Rosebud' op de lippen, analyseert Assouline (1953), gezaghebbend Frans criticus, biograaf en romancier, welke kenmerkende kleinigheden deze zeven levens beïnvloedden. Biografische flinters, kanttekeningen, maar wel van essentieel gewicht, zoals de 'Rozenknop' ook de status van Charles Foster Kane symboliseerde. Het leuren van schrijver Rudyard Kipling langs militaire keuringen, het stigma van verzetsstrijder Jean Moulin, het zandloperssyndroom van dichter Paul Celan, de satirische blik op de Engelse aristocratie, het perfectionisme van schilder Pierre Bonnard, en wat dies meer zij, verraden inderdaad een hoog 'Rosebud'-gehalte, soms zelfs te hoog, als de details wild gaan woekeren. Maar wat de prikkelende bonus van persoonlijk getinte uitweidingen dan toch weer ruim compenseert! Gebonden; kleine druk.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.