De terugkeer van het wonder : het bovennatuurlijke op het einde van de eeuw
Jos Vranckx
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Davidsfonds, 2008 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : 606.2 VRAN |
31/12/2008
Een thema dat medisch journalist Jos Vranckx steeds meer intrigeerde, was dat van de zogenaamde nieuwe ziekten. Het is volgens hem zonder meer verbazingwekkend hoeveel ziekten hij heeft weten opkomen waarvan voordien geen mens had gehoord. Het zijn vooral stressgebonden aandoeningen als depressie, rug- en nekklachten, obesitas, vaatziekten, diabetes, chronische vermoeidheid die belangrijke thema's zijn geworden in de media. Vranckx zag ze steeds belangrijker worden dankzij het duizelingwekkende aanbod van medische congressen in binnen- en buitenland (vooral de Verenigde Staten), in workshops, seminaries en persconferenties, waar het soms moeilijk was om door het bos de bomen te zien.
Er staan in de titel drie belangrijke begrippen die alle drie in de lijn van 'het geloof' liggen. Het woord 'geloof' heeft voor Vranckx de ruime betekenis van al wat de medisch-biologische benadering overstijgt. Het heeft met de hele persoon te maken, inbegrepen hart en emoties, en verwijst naar religie en spiritualiteit. Het tweede begrip is 'geneesmiddel'. Hier haalt hij zijn inspiratie bij de Nederlandse ethicus Gerrit Maneschijn, voor wie 'geloven' een moderne deugd is, die leidt tot een bepaalde manier van hoopvol en blijmoedig leven, wat een factor is in het genezingsproces. Dankzij je capaciteit om je energie te mobiliseren voorkom je ziekte of leer je ermee om te gaan. De 'factor X' in de ondertitel gebruikt Vranckx omdat de 'geloofs'factor in feite onvatbaar is, onbekend, maar toch reëler en ingrijpender dan algemeen wordt gedacht.
Eerst probeert de auteur een diagnose te stellen van de actuele problemen in de gezondheidszorg: de medicalisering die steeds meer vragen oproept, de rol van de farma-industrie, het fenomeen van de nieuwe ziekten en de stressproblematiek. De laatste tijd is er een toenemend aantal ziekten waarvoor geen medische uitleg bestaat, vooral bij vrouwen. De medische wereld geeft toe dat het gevoelsleven toch een weerslag heeft op het hart, en de psychiatrie staat voor de vraag of de hulpverlening enkel met pillen mogelijk is, dan wel met langdurig praten met de patiënt. Vervolgens licht de auteur het wetenschappelijk onderzoek toe rond het placebo-effect, en de gevolgen ervan voor de communicatie in behandeling, zorg en geneeskunde. Het omgaan met gezondheid, ziekte en dood is bepalend voor het mensbeeld. De medische wereld ziet vanuit wetenschappelijk oogpunt de mens vaak enkel als een biochemisch geprogrammeerde marionet en houdt geen rekening met de ziel, het diepere wezen van de mens. Vranckx legt daarom de link tussen gezondheid en geloof. Hoe verhouden zich de begrippen geluk, gezondheid, en godsdienst tot elkaar? Kunnen religieuze of spirituele ervaringen langs de weg van meditatie of gebed de gezondheid werkelijk vooruithelpen? Hoe staat de geneeskunde tegenover de 'wonderen' op bedevaartsoorden? Theologie en medisch-wetenschappelijke redeneringen staan soms diametraal tegenover elkaar. De auteur bespreekt ook de successen van de boeddhistische praktijk van "mindfulness", en van de christelijke psychospiritualteit die de band probeert te leggen tussen spiritualiteit en psychotherapie. Twee toonaangevende namen hierbij zijn de priester Henri Nouwen en de benedictijnmonnik Anselm Grün. Bij "mindfulness" is het uitgangspunt de boeddhistische wijsheid dat we de pijn niet uit ons leven kunnen bannen, maar we kunnen wel leren er anders mee om te gaan. Nouwen en Grün leggen de band tussen christelijke spirituele tradities en het actuele verlangen naar heelheid of gezondheid van lichaam en geest. De band tussen gezondheid en zingeving, tussen lichaam en geest, was tot het eind van de 20e eeuw een marginaal thema, dat niet echt serieus werd genomen, aldus Vranckx. De laatste jaren is er echter een kentering gekomen, zowel op het medische vlak als bij de patiënt. Die wordt op elk vlak mondiger, maar voelt zich tegelijk erg onzeker. De relatie tussen emoties en gezondheid zal een van de meest fascinerende onderzoeksdomeinen van de 21e eeuw worden, voorspelt Vranckx, geheel in de lijn van Esther Steinberg, woordvoerster van de Nationale Gezondheidsdienst in de VS.
Dit boek is zonder meer grensverleggend. De lezer ontdekt op een goed gedocumenteerde manier de sterke en zwakke punten van de farmaceutische firma's en pseudomedische bedrijven, maar evenzeer de steeds grotere gedrevenheid om ziekte en stress te benaderen vanuit het hele samengaan van lichaam en geest. De journalistieke stijl zorgt ervoor dat het boek vlot leesbaar is, en geeft de lezer een waaier aan nuttige anekdotes en informatie. Daarbij horen ook verwijzingen naar boeken en websites die de meer geïnteresseerde lezer helpen om zich in het onderwerp verder te verdiepen. [Frans L. Van den Brande]
Redactie Vlabin-VBC
In dit boek gaat medisch journalist Jos Vranckx in op de genezende kracht van emoties als geloof, hoop en vertrouwen. In een algemene inleiding wordt 'geloof' onder andere omschreven als datgene wat de medisch-biologische benadering overstijgt. Vervolgens gaat de auteur in op enkele actuele problemen in de gezondheidszorg: de medicalisering die steeds meer vragen oproept, de tol die de farma-industrie eist, de zogenoemde 'nieuwe ziekten' en de stressproblematiek. In een tweede deel bespreekt Vranckx het wetenschappelijk onderzoek naar het placebo-effect en het toenemende belang van communicatie bij de behandeling en de zorg. Ten slotte legt de auteur de link tussen gezondheid en geloof, met onder meer aandacht voor 'mindfulness' en de christelijke psychospiritualiteit. Uit dat alles leidt Vranckx af dat de relatie tussen emoties en gezondheid een van de meest fascinerende onderzoeksdomeinen van de 21ste eeuw zal worden. Een vlot geschreven, goed gedocumenteerd en genuanceerd boek, dat de band tussen lichaam en geest centraal stelt zonder in pseudowetenschap te vervallen. Met eindnoten en een bibliografie.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.