Goede mannen
Arnon Grunberg
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Lebowski, 2008 |
VOLWASSENEN : ROMANS : GRUN |
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Lebowski, 2008 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : GRUN |
31/12/2008
Arnon Grunberg is zonder enige twijfel een begenadigd schrijver. Hij heeft al enkele zeer straffe romans op zijn ? of andermans ? naam staan, en hij slaagt er meestal schijnbaar moeiteloos in om exentrieke personages en een meedogenloze illusieloosheid te combineren met een geperverteerde maar overtuigende logica. In boeken als Gstaad 95-98, De asielzoeker of De joodse messias demonstreerde hij met veel panache en in zijn kenmerkende droge stijl, hoe beroerd de mens(heid) er eigenlijk aan toe is.
Er valt zonder meer heel wat positiefs over Onze oom te melden, maar verwend en sikkeneurig als we zijn, hebben we ons vooral geërgerd aan Grunbergs herhalingsfixatie en onstopbare wijdlopigheid. Het siert de schrijver dat hij de tijd neemt om zijn personages woordelijk diepgang te willen verschaffen, maar in Onze oom hadden veel minder woorden ongetwijfeld meer indruk gemaakt. De roman ? duidelijk geïnspireerd op zijn 'embedded' verblijf in Afghanistan ? zit als vanouds vol onrustwekkende verhaalcapriolen. In een niet nader genoemd buitenland beleeft het dictatoriale of militaire regime onrustige tijden. In die grimmige omstandigheden maken we kennis met de dommige majoor Anthony, die bij gebrek aan een ruggengraat tracht te doen wat er van hem verwacht wordt. In zijn geval is dat het efficiënt en professioneel arresteren en transporteren van verdachte, staatsgevaarlijke individuen. Bij de martelende consequenties van deze door hem geleide missies, staat hij verder niet stil.
Hij heeft andere besognes aan zijn hoofd. Zijn onvruchtbaarheid bijvoorbeeld. Zijn verbitterde, kinderloze vrouw ? die volgens de majoor aan hysterische melancholie lijdt ? verwijt hem zijn droog zaad en is niet onder de indruk van het kindvervangende zwembad, waar de majoor nog zo trots op is. Ze zoekt dan maar spermasoelaas en liefdeloze intimiteit bij haar mans overste, de luitenant-generaal. Als er tijdens een missie een verdacht echtpaar wordt vermoord, ontfermt de majoor zich over het dochtertje. Hij ziet in Lina ? want zo heet het arme meisje ? de deus ex machina die zijn echtgenotes kinderwens willens nillens zal bevredigen. De vrouw is not amused, wat had je gedacht, en vanaf dan loopt het aardig fout voor de majoor: "In zijn huis zat een kind. Hij had het daar neergepoot, zoals je een jong boompje in je eigen tuin plant, in de hoop dat het wortel zal schieten. Hij kende het geheim van dit kind, want het was zijn geheim. Het was zijn misdaad. Hij had geprobeerd een smetteloos leven te slijten, loyaal aan zijn principes, die niet toevallig ook de principes van de staat waren. Het was hem niet gelukt."
Als naïeve hoorndrager en 'perfecte' militair stuurt de drommel zich uiteindelijk op een zelfdestructieve missie naar de Noordelijke buitenposten, waar de rebellen het schone weer maken. Om niet terug te keren. 400 bladzijden heeft Grunberg nodig om met korte, repititieve en veelal nietszeggende zinnen en dialoogjes, een letterlijk einde te breien aan het vertelperspectief van de majoor: "Maar diep in hem woont de waarheid die zijn lichaam doet trillen, die sterker is dan de jeuk op zijn hoofd en die zijn gedachten stuurt en uiteindelijk beheerst: de dood komt eerder dan het ongeloof."
Maar Grunberg is na deze slopende marathon nog niet uitgezongen, want het gaat natuurlijk over Lina, een meisje alleen op de boze Grunbergwereld. Het pad dat de schrijver voor haar verzonnen heeft, excelleert alweer in rauwe somberte. En toch gaat Lina door. Eerst zingt-bedelt ze op de bussen in de stad, daarna wordt ze 'geadopteerd' in een goudmijn. Ze lijkt als een gebruiksvoorwerp van hand tot hand te gaan, want ook daar wordt ze ? na de plaatselijke miss-mijnverkiezingen (!) ? weggeplukt door een vreemde man. Deze keer is de schlemielige dichter-rebellenleider aan de beurt. Wie wil weten wat er nog allemaal met haar gebeurt, zal de moed moeten hebben om de hele rit uit te zitten.
Misschien heeft Grunberg wel te weinig aan zichzelf gedacht toen hij over Lina het volgende schreef: "Ze weet één ding zeker: zolang ze zingt, kan haar niets gebeuren. Daarom zingt ze door. Zelfs al ze nog nauwelijks adem overheeft." Grunberg schiet duidelijk adem te kort in Onze oom. Het is misschien wel zijn dikste boek, maar tegelijkertijd ook het meest teleurstellende. [Jan Bettens]
Redactie
De nieuwe Grunberg speelt in een fictief Zuid-Amerikaans land, maar het zou ieder willekeurig land kunnen zijn waar strijd wordt gevoerd tegen een rebellenbeweging. Majoor Anthony, een typische Grunbergiaanse antiheld, neemt na een verkeerd afgelopen arrestatie het dochtertje van de vermoorde verdachten mee naar huis als cadeautje voor zijn vrouw die door zijn onvruchtbaarheid kinderloos is. Zijn vrouw, die de majoor bedriegt met diens meerdere, zit niet op het meisje te wachten en het kind loopt weg als de majoor van huis is voor een militaire operatie. Ze komt uiteindelijk bij de rebellen terecht, omarmt de oorlog en overleeft. Met de majoor en zijn vrouw loopt het minder goed af. Meeslepend en intrigerend, deze inktzwarte, tragi-komische roman boordevol (soms gruwelijke) verwikkelingen waarin Grunberg in zijn karakteristieke, bedrieglijk eenvoudig lijkende stijl het wezenlijke van oorlog zo dicht mogelijk probeert te benaderen. De recensies zijn zeer wisselend: ‘Bar en boos’ (Parool), ‘Grunbergs meest onontkoombare roman’ (NRC Handelsblad), ‘een behoorlijk vervelende roman’ (Volkskrant), ‘beklemmend leesavontuur’ (Vrij Nederland). Op de website www.onzeoom.nl meer informatie en een fragment voorgelezen door de schrijver zelf en ‘deleted scènes’. Paperback; vrij kleine druk.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.