De kunst van het lachen : humor in de Gouden Eeuw
Anna Tummers
Elmer Kolfin (Redacteur), Esther Schreuder (Redacteur), Vincent Boele (Auteur), Carl Haarnack (Auteur), Claire Hart de Ruijter (Auteur)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Waanders, cop. 2008 |
VOLW. : NON FICTIE : 738.9 KOLF |
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Waanders, cop. 2008 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : 738.9 BLAC |
31/12/2008
In Black is beautiful. Rubens tot Dumas, de fraai uitgegeven catalogus bij de gelijknamige tentoonstelling in Amsterdam, laten een aantal auteurs hun licht schijnen op de "aantrekkelijkheid van de zwarte mens in de kunst van de Nederlanden". Het beeldmateriaal dat de curatoren van de tentoonstelling verzamelden, is in al zijn verscheidenheid verbluffend, de ietwat kleurloze tekstbijdragen in het boek zijn dat net iets minder.
Tentoonstelling en boek verzamelen 135 kunstobjecten, van laatmiddeleeuwse manuscripten tot hedendaagse kunst. Je krijgt een mooie olieverfstudie van Rubens te zien, minder gekend werk van Rembrandt, schilderijen van Jordaens, Motsaert, Karel Appel en Marlene Dumas en nog veel meer. Zeven eeuwen lang reeds blijkt de zwarte aanwezig in de kunst der Nederlanden, vaak op de achtergrond, maar ook heel vaak nadrukkelijk op de voorgrond. Black is beautiful legt daarmee een ten onrechte vergeten ? of genegeerd aspect ? van de kunstgeschiedenis bloot. Dat is op zich een belangrijke verdienste. Dat het gepresenteerde materiaal bovendien vaak wondermooie werken betreft, maakt dit boek tot een rijke en interessante catalogus. De samenstellers hanteren een hoofdzakelijk chronologische ordening, die in grote mate het ontwerp van de tentoonstelling zelf volgt. Het eerste deel bevat acht rijkelijk geïllustreerde essays die elk een verschillend aspect uit deze geschiedenis belichten. In het tweede deel wordt elk object apart beschreven. Ook hier wordt een strikt chronologische volgorde gehanteerd, waarbij de objecten grosso modo volgens historische periode werden geordend. Elke periode staat voor een ander perspectief op de zwarte en wordt vooraf gegaan door een korte inleiding. Zo zie je de zwarte achtereenvolgens opduiken in laatmiddeleeuwse miniaturen en in allerhande Bijbelse en mythische taferelen. Aan het begin van de moderniteit komt samen met de kolonisering ook de slavenhandel aan bod, steeds meer stereotiepe portretten van slaven en bedienden duiken op (slechts bij uitzondering een hoge zwarte diplomaat), en de identiteit van de geportretteerde wordt in de meeste gevallen gereduceerd tot een tronie. Pas vanaf 1800 duikt de zwarte voor het eerst op als een slachtoffer van slavernij en onderdrukking. Het interbellum associeert de zwarte dan weer met viriliteit (boksen), erotiek en wellust, terwijl de Cobrabeweging en de surrealisten elk op hun manier in de zwarte een oorspronkelijkheid meenden te ontwaren. De historische rit wordt afgesloten met het hedendaagse perspectief, waarbij aandacht gaat naar de problematiek van creolisatie en hybriditeit, en naar de invloed van de négritudebeweging.Black is beautiful toont de wisselende rol van de zwarte in de westerse cultuur, van wreedaardig symbool (denk aan Othello) over carnavaleske attractie (op diverse wereldtentoonstellingen in de negentiende eeuw waren 'echte' zwarten te zien) tot een symbool van kracht en militante strijd. Precies op dat punt ontbreekt het de teksten aan scherpte, niet alleen op stilistisch vlak (de stijl is soms een beetje kleurloos en stroef) maar ook op inhoudelijk vlak. Het gros van de auteurs beperkt zich tot een beschrijving van de werken en een inventarisatie van de bijhorende anekdotes. En dat is voor dit werk onvoldoende: cruciale vragen, zoals de wijze waarop het Westen 'zijn' zwarte construeert, hoe die zwarte als projectiescherm fungeert voor alle heimelijke blanke verlangens, blijven onbeantwoord. Het materiaal van Black is beautiful vraagt om een scherpe, kritische cultuuranalyse waarvoor sinds de 'postcolonial studies' ook methodologische handvatten bestaan. Hoe functioneert de zwarte in de blanke verbeelding? Op die vraag bieden de werken zelf een adequater antwoord dan de begeleidende essays. [Karel Vanhaesebrouck]
T.M. Bauduin
Zeer toegankelijke catalogus, behorende bij een tentoonstelling over mensen met een donkere huidskleur in de westerse kunst in De Nieuwe Kerk te Amsterdam*. Het is een mooi verzorgde uitgave met een heldere en moderne lay-out, met erg veel kleurenafbeeldingen van goede kwaliteit en enkele essays. De opbouw van de catalogus, met vrij uitgebreide beschrijvingen en achtergrond van de kunstwerken, is chronologisch; de essays sluiten elk bij een periode aan. Het niveau daarvan is voor de geïnteresseerde leek: door wetenschappers geschreven, met noten en bibliografie, maar redelijk kort en wat oppervlakkig. Het thema wordt niet kritisch uitgewerkt; dit is soms verfrissend (veel positief nieuws) maar vooral jammer. Het tijdsbestek zowel als het medium van de kunstwerken is zeer breed: van de hoge middeleeuwen tot nu, van miniaturen tot tegels tot beelden. Dit alles draagt bij aan het ondiepe karakter van het boek, maar maakt het tegelijkertijd ook tot een boeiende, brede en mooie introductie tot het onderwerp en tot de westerse kunst in het algemeen.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.