De terugkeer van de dansleraar
Henning Mankell
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
De Geus, cop. 2008 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : MANK |
31/12/2008
Met De Chinees van Henning Mankell lijkt het erop dat het optreden van Wallanders dochter Linda beperkt blijft tot Voor de vorst (2006), want ook Kennedy's brein (2007) en dit nieuwe boek hebben een andere vrouwelijke hoofdpersoon. De vele Wallanderfans mogen dat misschien een teleurstelling vinden, Mankell laat wel zien dat hij ouderwets op dreef blijft. De Chinees is qua omvang en inhoud weer een geweldige misdaadroman waarin, opnieuw, een thema uit de politieke actualiteit alle genuanceerde nadruk krijgt, het thrillerelement misschien een iets minder grote rol speelt, maar de spanning niettemin op peil blijft. Wat vooral opvalt, is de grote vertelgave van een auteur die uitvoerig, diepgaand en met veel details een complex, zowel hedendaags als historisch verhaal verbeeldt dat zich, binnen een tijdbestek van anderhalve eeuw, afspeelt in vier werelddelen: Europa, Amerika, Azië en Afrika. Steeds beter slaagt Mankell erin om maatschappelijke thema's uit zijn sterk geëngageerde romans (waarin Afrika een grote rol speelt) te verbinden met het thrilleraspect.
De Zweedse rechter Brigitta Roslin vraagt in verband met persoonlijke problemen, een professionele dip, een vastgelopen huwelijk en te hoge bloeddruk, een time-out aan. Bovendien keijgt ze te horen dat in het noordelijke dorpje waar haar moeder bij pleegouders werd opgevoed, maar liefst 19 mensen uit met elkaar verwante gezinnen zijn afgeslacht: een gruwelijke misdaad "groter, dieper en raadselachtiger dan ze zich ooit konden voorstellen." Op eigen houtje start ze een onderzoek en ontdekt in een van de huizen brieven en dagboeken die haar informeren over de aanleg van een spoorlijn in de woestijn van Nevada rond 1865, waarbij mensen uit verschillende culturen als slaven werden ingezet en op een vreselijke manier uitgebuit. Ze ziet echter in eerste instantie geen enkel verband met de moordpartij en vermoedt dat ze bij haar naspeuringen is vastgelopen. Maar dat verandert na verloop van tijd, niet alleen omdat ze van geen opgeven weet, maar ook door eigen, aanvankelijk toevallige ervaringen die een patroon blootleggen. De politie ("goed in het jaloers bewaken van hun etensbakken") arresteert na een tijdje opgelucht en met veel media-aandacht een verwarde, psychopathische Zweed als dader, maar Brigitta ("een rechter die de nomade zoekt die ze in zichzelf meedraagt") twijfelt aan deze oplossing. Ze volgt hardnekkig een eigen spoor door zich voortdurend vragen te blijven stellen vanuit een sterke behoefte terug te keren naar het verleden om het heden te kunnen begrijpen. Wie is bv. die plotseling verdwenen Chinees die tijdens de massamoord een tijdje in een hotel in de buurt logeert? Waar komt dat vreemde rode lint vandaan dat vlakbij de plaats delict is gevonden? En waarom wordt ze, als ze met haar vriendin Karin, een sinologe, naar Beijing reist voor een korte vakantie, op een vreemde manier overvallen en langdurig ondervraagd, en welke rol speelt de raadselachtige Hong Qui, een vrouw die haar hulp aanbiedt?
De naspeuringen van Brigitta worden onderbroken door diverse achtergrondverhalen die langzaam maar zeker als tandraderen in elkaar grijpen en een intrige op gang brengen ? voor de lezer duidelijker dan voor Brigitta, die pas later verbanden legt ? die zich eerst aan het einde tot in alle details helemaal prijsgeeft. Het deel bv. dat begint in het Chinese Kanton in 1863, van waaruit de straatarme San met twee broers per schip naar Amerika vertrekt om daar te gaan werken aan de Nevada-spoorlijn, en zijn tragische terugkeer en verblijf bij de missionarissen, is bijna een zelfstandige, aangrijpende novelle van 100 pagina's; een onderbreking die, dankzij de vertelkunst van Mankell, op geen enkele manier afleidt of ophoudt. De aantekeningen die San maakt over zijn turbulente leven, een tweede geschrift dat een cruciale rol speelt, komen in handen van zijn nazaat Ya Ru, een van de superrijke boegbeelden van het moderne, industriële China, die in eigen land maar ook in verschillende Afrikaanse landen de belangen van zichzelf en de nieuwe grootmacht dient. ("Nu de westerse machten het continent verlaten moet China natuurlijk uit de coulissen stappen. Ik voorzie een grote toekomst voor ons land.")
Mankell laat in deze nieuwe thriller, naast een complexe moordgeschiedenis, vooral de verschillende gezichten zien van het nieuwe China, waarbij hij zich concentreert op de strijd tussen oude en nieuwe denkbeelden over binnen- en buitenlands kolonialisme, die voor de hele huidige wereld van groot belang is. Fraai weet hij dat te verbinden met de persoonlijke geschiedenis van Brigitta en Karin, die in de revolutionaire beweging van '68 in de vorige eeuw kennis maakten met Maoïstische denkbeelden via het rode catechismusboekje van de Grote Roerganger. Zo vermengen zich verschillende verledens met het hoogst actuele heden, en de sterke sociale en politieke betrokkenheid van de verteller houdt, ook bij lange historische excursies, de aandacht voortdurend vast. Dat is een knappe prestatie, die bewijst dat Mankell blijft behoren tot de topauteurs binnen de misdaadfictie. De Chinees is opnieuw een stand-alone thriller, maar een die ook de Wallanderfans veel te bieden heeft. [Peter van den Hoven]
G.P. Schuring
In een Zweeds gehucht wordt een gruwelijke misdaad gepleegd: bijna alle eenentwintig inwoners worden vermoord. Birgitta Roslin, rechter in Helsingborg schrikt als ze hierover leest, want ergens voelt ze verwantschap met de slachtoffers omdat haar moeder er als pleegkind heeft gewoond. Na lezing van een dagboek vermoedt ze een verband met een moordzaak in Nevada een eeuw eerder. De politie gelooft haar niet, want zij hebben een arrestant die de moorden heeft bekend en daarna zelfmoord pleegt. Dus doet ze zelfstandig onderzoek. Dit brengt haar tot in China waar ze zich een speelbal voelt van door haar niet begrepen machthebbers en waar ze wordt geconfronteerd met de nietsontziende ambities van de nieuwe supermacht. Een voor een thriller zeer ambitieus boek waarin verbijsterende verbanden blijken te liggen tussen heden en verleden en tussen gebeurtenissen op vier continenten. Mankell slaagt er als geen ander in deze verbanden geloofwaardig te maken en uiteindelijk met een plausibele oplossing te komen. Zijn personages met al hun tekortkomingen zijn een van zijn sterke kanten. Kleine druk.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.