Voorbij de Blauwbrug : het verhaal van mijn joodse grootvader
Joosje Lakmaker (Auteur)
Beschikbaarheid en plaats in de bibliotheek
ARhus - De Munt magazijn
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Wereldbibliotheek, cop. 2008 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : LAKM |
Besprekingen
31/12/2009
De Amsterdamse Blauwbrug vormde de overgang tussen de zwaar verpauperde Jodenbuurt en de rest van de stad. De titel van dit boek betekent dan ook zoveel als: de krotten en de armoede van die buurt achter zich laten. Dit geldt hier voor Leman Lakmaker, grootvader van de schrijfster, die erin geslaagd is zich te ontworstelen aan de ellendige leefomstandigheden in zijn buurt. Lakmaker laat daarvoor het joodse geloof achter zich en wordt strijdend socialist. Zijn opgang in de uitgeverswereld (o.a. bij de Wereldbibliotheek, uitgeefster van het voorliggende boek) lukt maar ten dele. Schuld daaraan zijn o.a. zijn zwakke sociale en financiële achtergrond, de Eerste Wereldoorlog en de economische crisis van de jaren '20, maar ook zijn eigen voortvarendheid en eigenzinnigheid. Tot hij ten slotte, tijdens de Tweede Wereldoorlog, door de nazi's vermoord wordt in Auschwitz, samen met de andere leden van zijn gezin (met uitzondering van Joosjes vader).
Er lijkt een trend te ontstaan om een stuk van de eigen familiegeschiedenis uit te werken tot een boek. Lakmaker had duidelijk nog meer documentatie ter beschikking ? zoals blijkt uit de 11 pagina's kleine druk met "geraadpleegde bronnen", uitgebreide stambomen plus zowat 25 foto's. Net als vele andere auteurs kan ook Lakmaker echter niet weerstaan aan de verleiding om elk gevonden detail, hoe onbelangrijk ook, in het verhaal te "verwerken": als Leman bv. nog maar eens verhuist, serveert ze steevast het nieuwe adres, "Raamgracht 2011, rechts", ook als dit huis en zelfs de straat intussen verdwenen zijn. Dit meticuleus detailleren brengt niets aan en het remt het verhaal af.
Gelijktijdig wordt ongeveer evenveel aandacht besteed aan de ontwikkeling van het Nederlandse socialisme, waarbinnen Leman een strijdende figuur was. De lezer krijgt de opeenvolgende scheuringen en andere ontwikkelingen voorgeschoteld, de samenstelling van de besturen, tientallen namen, de activiteiten voor de leden, enz. Maar ook hier weer zorgt de overvloed aan details voor een negatief eindresultaat. Hetzelfde geldt voor de derde pijler van het werk: de aandacht voor ontwikkelingen in het Nederlandse boekwezen. Het boek zou er nl. zeker bij gewonnen hebben door veel van die bijzaken te verwerken in addenda. Gezien het documentaire karakter van het boek is het ontbreken van een register een ernstig tekort.
Ten slotte: Leman bracht enkele jaren door in Antwerpen, wat ook al geen succes werd. Over de Antwerpenaren citeert de schrijfster: "een schilderachtig, drankzuchtig en in het algemeen vreselijk bestiaal volk." Op het Feest van 1 mei in Mortsel "blies de fanfare pissend en boerend tot ze er letterlijk bij neerviel." Voor de rest is het boek saai. [Carlos Tamsin]
M.G. van Mourik
Na haar vaders dood ging de schrijfster op zoek naar haar joodse grootvader, over wie haar vader nooit sprak. Die speurtocht leverde dit interessante, boeiend geschreven boek op: het levensverhaal van Leman Lakmaker (1885-1942), maar ook en vooral sociale en politieke geschiedenis van een zeer bewogen tijd. De opkomst van de industrialisatie, de vakbonden, twee wereldoorlogen, de allergrootste armoede in de oude jodenbuurt in Amsterdam, nieuwe, moderne woonwijken. Van de oprichting van De Wereldbibliotheek, De Arbeiderspers, de SDAP. Met grote voormannen/- vrouwen in de socialistische beweging, waarbij deze grootvader steeds in beeld was. Afkomstig uit een analfabeet gezin en grauwe armoede wist hij zichzelf te ontwikkelen, brak met het jodendom en wierp zich gepassioneerd op het ontwikkelen van de arbeidersjeugd door middel van het uitgeven van brochures, kranten en verantwoorde literatuur. Hij werd in de Tweede Wereldoorlog als jood vermoord. Van de laatste periode heeft de schrijfster minder afstand kunnen nemen. Voorin een uitgebreide en duidelijke stamboom. Het boek is bijzonder goed gedocumenteerd met elf bladzijden bronvermelding (bij elk hoofdstuk afzonderlijk!); zestien pagina’s foto's achterin.
Suggesties
Krijg een e-mail wanneer dit item beschikbaar is
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.