Van Dale Groot woordenboek van de Nederlandse taal
Ton den Boon
Ton den Boon (Auteur)
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Enkel raadpleegbaar |
Van Dale Lexicografie, 2007 |
VERDIEPING 4 : BLAUWE TOREN : TAALKUNDE : NEDERLANDS 844.6 BOON |
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Enkel raadpleegbaar |
Van Dale Lexicografie, 2007 |
VOLWASSENEN : LEESZAALWERK : NEDERLANDS 844.6 BOON |
31/12/2008
De vergelijking behoort tot de courantste stijlfiguren die we gebruiken. Ze wordt zelfs zo frequent aangewend in het dagelijkse taalgebruik dat we vaak nog maar amper doorhebben dat het we een stijlfiguur gebruiken, en waarom we net voor die vergelijking kiezen. De meeste vergelijkingen die we hanteren, zijn er immers niet zomaar gekomen en worden ook gekenmerkt door een zekere systematiek. Wie die wil ontdekken, kan terecht in dit Groot vergelijkingen woordenboek van Van Dale, dat het eerste Nederlandstalige exemplaar in zijn soort is.
Centraal staan niet de origineelste vergelijkingen die je kan vinden, maar wel de herkenbaarste en courantste. Het woordenboek laat je m.a.w. kennismaken met die vergelijkingen die tot het idioom behoren. In de inleiding leren we o.m. dat het voegwoord 'als' daarbij een vast element is, zowel bij vergelijkingen met een bijvoeglijk naamwoord ('zwart als inkt'), als met een werkwoord ('loeien als een koe') of een zelfstandig naamwoord ('leven als kat en hond'). Daarnaast werden ook losstaande adjectieven opgenomen die wel gebaseerd zijn op zo'n als-vergelijking (bv. 'eirond' of 'gitzwart'). Verder wordt in de inleiding o.m. vastgesteld dat verlijkingen vaak te herleiden zijn tot associaties, maar dat ze ook kunnen dienen als intensifier ('zo stoned als een garnaal', 'gek als een deur').
De presentatie van de vergelijkingen is tweeledig. Ten eerste krijg je bij de vele adjectieven eerst uitleg over mogelijke patronen in de vergelijkingen (zo tref je bij 'naakt' meestal vergelijkingen met dieren aan), om daarna een opsomming van specifieke vergelijkingen te geven. Daarnaast krijg je bij een vergelijkingsbasis als 'kikker' alle eigenschappen of handelingen waarmee het dier geassocieerd wordt. Dat alles wordt toegelicht met informatie over de betekenis van de vergelijking, en aangevuld met citaten uit het uitgebreide corpus waaruit de samenstellers de vele vergelijkingen selecteerden.
Echt veel verrassingen zal je daarbij niet aantreffen, aangezien het gaat om vergelijkingen die veelvuldig gebruikt worden in het dagelijks leven. Een stijlboek is dit daarom niet echt, en de auteur wijst er dan ook op dat veel redacties idiomatische vergelijkingen weren wegens cliché. Als inventaris van "dé stijlfiguur van de gewone man " is dit echter een erg interessante uitgave. Bovendien kan je bij het bladeren allerlei associatiepatronen ontdekken die o.a. ook iets vertellen over de menselijke psychologie - denk bv. aan de associatie van mannen met stoerheid en van vrouwen met elegantie.
[Koen Sels]
Prof. dr. L. Turksma
Lijst van 3633 vaststaande vergelijkende uitdrukkingen, zoals 'zo stom als een karper', vooral ontleend aan dag- en weekbladen. Voor het Nederlandse taalgebied is dit het eerste woordenboek in zijn soort. De schrijver stelt dat vergelijkingen meestal worden gemaakt met alledaagse woorden en zo in plaats van 'erg' of 'zeer' concretiserend werken en ook 'versieren', leuker leesbaar maken. Vergelijkingen kunnen ook ironisch of tegengesteld zijn bedoeld ('zo recht als een hoepel'). Vaststaande uitdrukkingen (door Den Boon 'idiomatische vergelijkingen' genoemd), worden stilistisch vaak niet graag gezien (clichés). Handig naslagwerk, maar ook aantrekkelijk als bladerboek doordat bij veel lemmata ook de andere uitspraken met het woord zijn vermeld. Met een geestige inleiding. De samensteller publiceerde eerder dit jaar een lijst met gevleugelde woorden 'Never a dull moment...'.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.