Stormbreaker
Anthony Horowitz
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Helmond, 1988 |
JEUGD : VERHALEN BLAUW (12-14 J.) : HORO |
2 exemplaren
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
2 items magazijn |
Helmond, 1988 |
MAGAZIJN : SCHOOLCOLLECTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : HORO |
31/12/2002
Op verkenning in een omgekeerde wereld
Dit artikel gaat op ontdekking in de omgekeerde wereld die Anthony Horowitz in zijn boeken creëert. Horowitz voorstellen, is haast overbodig. De in Noord-Londen geboren schrijver (1955) stevende sinds zijn negende ambitieus op zijn eerste schrijverscontract af. Zodra hij dit op zak had (als 22-jarige), was er geen houden meer aan. De man schrijft gemiddeld twee (jeugd)boeken per jaar en neemt er televisie- en filmscripts als toetje bij. Alle schrijfsels richten de soms komische neus in dezelfde spannende richting.
Dit jaar had Horowitz de eer het Vlaamse jeugdboekengeschenk, Overleven op Krokodil-eiland, neer te pennen. Voor uitgeverij Facet vormde dit een ideale aanzet om de gehele Horowitzbibliotheek te herdrukken. Meteen een uitgelezen moment om, in de voetsporen van Horowitz' jonge helden, op speurtocht te gaan naar het mysterieuze recept van mans neergeschreven mysteries. Dit imrecept blijkt een vlijmscherpe en doorzichtige strategie te zijn.
Strateeg
Een strategie die hij voor het eerst op een grappige en fantasierijke manier beproeft in Granny of Het oma-complot. In dit verhaal doorziet Joe Morgan de gemene trekjes van zijn grootmoeder. Haar valsheden nemen onvermoede proporties aan wanneer het oude mens hem naar een eigenaardig, muf hotel voor de derde leeftijd meetroont. Het blijkt de dekmantel van een ongelooflijke organisatie te zijn, onder leiding van een honderdjarig moedertje. Men poogt er een machine te ontwikkelen die de levenssappen van de oudjes weer krachtig maakt. Hiervoor is een sappig kind vereist. Grootmoeder stelt Joe ter beschikking. Joe wordt op het nippertje van de "uitwringdood" gered, weet zijn ouders van de gruwelijkheid van zijn oma te overtuigen en het hysterische gezin vlucht hals over kop naar Australië. Of ze van oma af zijn, is zeer de vraag...
Een briljant en fris verhaal. Haast alle Horowitzingrediënten en -vondsten zijn hier in de kiem aanwezig. Klaar om gedurende de komende jaren uitgemolken te worden...
Gruwelijke volwassenen
Inhoudelijk is het opvallend hoe Horowitz de alledaagse wereld omdraait door de bovenaardse gebeurtenissen en de verhoudingen tussen volwassenen en kinderen. In zijn boeken (die steeds omtrent één held draaien) bezitten de jonge kerels een oprechte en nuchtere kijk op de wereld. Een blik die vaak met verbijstering wordt geslagen door de ronduit dwaze of gruwelijke activiteiten waarmee de volwassen figuren door het leven ploeteren. Kinderen en jongeren bezitten bij Horowitz het voorrecht van hun leeftijd, hun nog onbezoedelde levensblik en hun openheid jegens het bovennatuurlijke. Dit maakt hen tot de ideale helden van zijn verhalen.
Heldinnen komen vooralsnog niet in Horowitz' vocabularium voor. De Horowitzwereld is een enge mannenwereld. Vrouwen zijn vooral venijnige lastposten. Liefdesgevoelens zijn de helden volstrekt onbekend. Dat is puur tijdverlies in Horowitz' werelden. Eveneens een omkering van de werkelijkheid. De helden zijn vaak ouderloos of worden verwaarloosd door lichtjes geflipte, egoïstische ouders die niets tekort komen behalve wat gezond verstand. De hoogst onvoorspelbare en gewoonweg misdadige oude vrouwtjes sluiten de rangen van Horowitz personagegelederen. Horowitz schiep een uitgelezen verzameling typische personages, ontleend aan bestaande personen, die hij in zijn vernuftige verhaalstructuren laat opdraven.
Met de komst van Alex Rider, in de pure misdaadroman Bolbliksem, en nadien Nick Diamant in De Malteser erfenis, botste Horowitz op een bijzonder vruchtbare ader die hem in de detectiverichting lokte. Een route waar de fantasierijke elementen sindsdien om een plaatsje moeten vechten.
Vakmanschap
Deze koerswijziging belicht de stijl waarin Horowitz zijn verhalen giet, want er heeft een (wat jammerlijke) evolutie plaatsgegrepen. Een verschil dat misschien met zijn ervaringen als scenarioschrijver en zijn grote productiviteit (hem vergelijken met een schrijf- of productiemachine zou niet misstaan) in verband gebracht kan worden.
Horowitz bezit een ijzersterke en meeslepende stijl, laat dit duidelijk zijn. Hij is een kei in het bedenken van openingszinnen die de lezer onmiddellijk naar de plaats van het gebeuren voeren. Zolang de ontknoping niet bereikt is, houdt Horowitz de lezer in zijn greep. Na de trefzekere opener gaat Horowitz steevast over tot het sfeervol en adequaat omschrijven van de ruimte waarin zijn personages leven, de personen in wiens gezelschap ze zich bevinden en de reden waarom ze door dergelijk (merkwaardig) gezelschap omringd worden. Deze uiteenzetting voert hem meestal via een flashback (een terugdenken van het hoofdpersonage) naar het verleden terug. Horowitz geeft er de voorkeur aan om de gedachten van zijn held als een buitenstaander te lezen, weer te geven en aan te vullen met een vertellende en beschouwende stem.
Deze stem stond ook borg voor de sappige humor in zijn eerste horrorverhalen als Het oma-complot of De Graal van het Kwaad (Grieselstate II). De humor kwam, zoals in zijn recenter werk, niet alleen naar voren in de vindingrijke en beeldende omschrijvingen van situaties en (oudere) personen. De hele verhaalopbouw was smakelijk doordrenkt van humor.
De verhalen zijn pittig gestructureerd door de korte filmische hoofdstukken die vinnig in elkaar overvloeien. De titels van de hoofdstukken (evenals de boektitels) zetten meestal aan tot nieuwsgierigheid zonder veel te verklappen. Het is opvallend dat in de laatste boeken Horowitz ook frequenter binnen een hoofdstuk springt waardoor hij simultaneïteit creëert.
De rangschikking van deze "scènes" duidt op zijn keuze om de lezer een kennisvoorsprong op de held (en zijn partner) te geven en zo de spanning op te drijven. Deze kennisvoorsprong wordt ook in de hand gewerkt door de vertellende stem die bijvoorbeeld visoenen/dromen van de helden beschrijft of acties achter de rug van de held doorspeelt naar de lezer. Deze passages zijn informatieclusters, verwittigingen. Zij bezitten beelden en toespelingen waarvan de lezer vaak de dreigende betekenis en draagwijdte inziet.
De avonturen spelen zich bij voorkeur in zijn geboortestad Londen af. Een uitstapje naar New York, Peru of Hong Kong levert hem evenmin windeieren op. Dit kiezen voor stadse én duidelijk vertrouwde ruimtes hangt samen met zijn behoefte aan nauwkeurigheid. Het verhaal kan pas in een tijdruimtelijk context gedijen die de auteur haarfijn kent of heeft verkend. Hij laat de held rennen, vechten, zich verstoppen en tuimelen in deze doolhofachtige ruimten om uiteindelijk op het nippertje de maatschappij voor een ramp te behoeden. Eind goed, al goed, hoewel er meestal een onrustig knipoogje naar de toekomst gegeven wordt waardoor de spanning zelfs na het slot niet geheel wegsmelt. De race naar de ontkrachting van het kwaad reveleert twee wezenlijke aspecten van Horowitz' werk: zijn voorkeur om de spanning op te drijven door een tijdsklok in te bouwen én de grootsheid van de rampen die de helden moeten pogen te vermijden. In zijn meer recente werken situeren deze rampen zich in de moderne misdaadwereld (drugs, kernenergie, biotechnologie, ...). Deze rampen vormen een bedreiging voor het welzijn van de gehele mensheid. Zoals steeds ontspruiten deze misselijkmakende misdaden uit het zieke brein van een machtsgeil persoon... Deze inhoudelijke wending verklaart het afglijden van het meer ludieke element binnen zijn werk.
Sherlock Holmes achterna
Deze wending kondigt zich merkwaardig genoeg aan in de verhalenbundel Horowitz Horror die bol staat van vrij originele griezelverhalen en waarin hij duidelijk verschillende wegen uitprobeerde. Verhalen opbouwen omtrent een ruimte of een voorwerp bleek bijzonder inspirerend te werken. Ook met het vertelperspectief werd geëxperimenteerd. Zodoende ontmoette Horowitz in zijn brein de broers Nick en Tim Diamant. De weinig snuggere privé-detective Tim Diamant krijgt gezelschap én hulp van zijn jongere broer Nick in het oplossen van complexe en levensgevaarlijke zaken nadat hun ouders richting Australië zijn geëmigreerd. Nick vertelt over zijn avonturen, zijn bedenkingen.
Horowitz kreeg de smaak van detectiveverhalen te pakken en schudde drie meesterlijke staaltjes uit zijn mouw. Stuk voor stuk knap gestructureerde verhalen waarin de sleutels tot de ontknoping netjes verspreid liggen. De lezer wordt meegesleept en geprikkeld om op zoek te gaan naar de oplossing, het brein achter de meest bizarre en dodelijke netwerken. Tegelijkertijd verwaterde de fantasie en het frisse perspectief waarmee hij de wereld in zijn vroegere verhalen bekeek. Ook zijn wervelende humoristische pen werd flink ingetoomd. Deze wending uitte zich eveneens op het vormelijk vlak. De meer abstracte coverillustraties van André Sollie werden vervangen door de schreeuwerige en vrij expliciete tekeningen van Tony Ross. Dit toont de zorgvuldigheid waarmee Horowitz ook de vertalingen van zijn werk volgt.
Horowitz streeft er sindsdien blijkbaar naar om de horror binnen de mens, binnen de samenleving tot onderwerp te nemen. De boeken waarin het bovenaardse wél een belangrijke rol krijgt toebedeeld, bezitten geloofwaardigheid door de verbinding van de absurditeit met de hedendaagse corruptie. Deze eigenaardigheden zijn echter vrij voorspelbaar en voor de hand liggend: monsters, zwarte magie en mismaakte tekenfilmfiguren slaan de handen in elkaar met archeologische mysteries en reële maffiose praktijken.
Oude bekenden
Wanneer Horowitz zich bij een personage veilig voelt, blijft hij er graag mee samenwerken. Grieselstate I en II bewijzen dit evenals zijn 'Diamantverhalen', nl. De Malteser erfenis, Publieke vijand nummer twee en De jongen die te veel wist. Ook de ontmoeting met Martin Hopkins in Kernenergie voor de duivel bleek erg gunstig. Deze held vormt de spil van twee bloedstollende verhalen. Bovendien stuitte hij hier op een tweede brug naar toekomstige verhalen. Het eerste verhaal leert dat er slechts vijf bijzonder begaafde jongens bestaan die de strijd tegen het kwaad, tegen de Ouden die uit de ontsloten kring zullen opstijgen, kunnen winnen door de bundeling van hun magische krachten. In vier opeenvolgende boeken worden de vijf verenigd en duikt Martin Hopkins als held of als naam op. Een geslaagde poging om één held, één idee, niet uit te melken maar hem wel binnen een ander verhaal in te zetten als drijfveer, als verrijkende onderlaag.
Op die manier vormen verschillende boeken één kluwen maar ze kunnen zeker afzonderlijk gelezen worden. Horowitz weigert blijkbaar een échte reeks te ontwikkelen, niettegenstaande sommige boeken een minireeks vormen door hun overeenkomsten op vlak van held of thema. De houding van politie-inspecteur Snape tegenover de kwieke Nick Diamant illustreert dit. In drie achtereenvolgende boeken moet Nick het vertrouwen winnen van de inspecteur, hoewel hij reeds in het eerste verhaal zijn oprechtheid en bekwaamheid ten stelligste bewees.
Faalangst?
De humoristische frisheid is Horowitz gaandeweg verloren. Desondanks schreef hij een indrukwekkende verhalenschat bij elkaar die zijn nauwgezetheid en schrijversbekwaamheid uitstraalt. Zorgzaam construeert Horowitz ingenieuze plots die zich sluipend ontwikkelen. In vlot leesbare, verzorgd vertaalde zinnen sleuren zijn helden de lezer mee in waanzinnige avonturen, absurde ontmoetingen met buitenaardse gedrochten en dies meer. Zijn verhalen getuigen van een levendige fantasie die echter afgeblokt wordt door de detectivevoorkeur en het teruggrijpen naar handige stilistische en thematische vondsten. De verhalen lijken een behoefte aan veilig spel te verraden. Over één angst heeft Horowitz nog geen boek geschreven, misschien kampt hij er zelf te veel mee, namelijk... faalangst.
Els van Steenberghe [Els Van Steenberghe]
Redactie
"Ik liep dus naar de deur. Op datzelfde ogenblik hoorde ik het geraas van brekend glaswerk. Een bel begon te snerpen. Ik draaide me om en keek". Zo raakte Nick Simpel verzeild in een mysterieuze roofoverval. Tegen z'n zin moet hij meedoen en de echte dader zien te pakken om z'n onschuld te bewijzen. Een verhaal met veel achtervolgingen, gepakt worden, vluchten en schietpartijen. Gebrek aan diepgang, onwaarschijnlijkheden en overdreven personages neem je voor lief, want het leest als een televisiethriller. En zoals het hoort bij thrillers, zit ook hier het venijn in de staart. Spannend, vol vaart en hier en daar humoristisch. Wel het soort Pietje Bell-humor waarbij overdaad schaadt. Vooral het begin heeft hier onder te lijden. Maar hoe meer het verhaal een detective-karakter krijgt, hoe minder flauwe grappen. Een ik-verhaal, dat zo nu en dan onderbroken wordt door de schrijver die zich tot de lezer richt om op voorgaande boeken te wijzen. Te lezen vanaf ± 11 jaar. Gekleurd omslag met een tekening van Tony Ross.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.