Ernestina
José Rentes De Carvalho
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
De Arbeiderspers, cop. 1975 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : PORTUGAL 945 |
30/06/2014
Portugal, de bloem en de sikkel werd reeds geschreven in 1974-1975, vlak na de Anjerrevolutie. Het is een Portugese geschiedenis, maar een heel ander soort geschiedschrijving dan we gewend zijn. Bij José Rentes de Carvalho zijn zeevaarders arrogante bruten, koloniën niet meer dan wingewesten, koningen zwakzinnig of onbekwaam, en het volk arm, slecht opgeleid en een vogel voor de kat. De intellectuele elite liep mee met de heersers of trok ze zich terug in haar eigen wereldje. Veel historische figuren worden tegen het licht gehouden en te licht bevonden. Rentes de Carvalho is immers een meester in zwarte humor. In enkele tientallen bladzijden schetst hij een mooi beeld van het Portugese verleden. Al is het zeker geen fraai plaatje.
Een moderne geschiedenis van Portugal is natuurlijk niet volledig zonder António de Oliveira Salazar. Zijn greep naar de macht verliep niet met buitensporig veel geweld, maar zijn almacht in Portugal was er niet minder op. Samen met de Spaanse dictator Franco had hij het uitstekende idee officieel neutraal te blijven in de Tweede Wereldoorlog en stiekem de verschillende spelers in het conflict afwisselend wat te gunnen. Daardoor kon Salazar de macht van 1926 tot 1970 stevig in handen houden.
Pas in de jaren zestig begonnen de barsten in het regime op te vallen. De bloedige onderdrukking van koloniën die zich wilden emanciperen viel slecht bij de andere Europese landen en bleek uiteindelijk niets uit te halen. Na Salazars dood in 1970 was de tijdgeest definitief veranderd. Op 25 april 1974 werd een coup gepleegd door de Beweging der Kapiteins, waarna Portugal de weg naar democratie bewandelde. Dat die weg zeer bochtig was, beschrijft Rentes de Carvalho in geuren en kleuren. Een niet-ingewijde kan het wel eens beginnen duizelen door de stortvloed aan namen, afkortingen van politieke partijen en andere groeperingen, en door de nauwgezette ontleding van de revolutionaire gebeurtenissen.
Intussen is Portugal is een moderne democratie. Toch heeft Rentes de Carvalho gelijk wanneer hij stelt dat Portugal in de loop der eeuwen wel invloed had en veel geld ontving, maar alleen enkele rijke Portugese ondernemersfamilies of buitenlandse ‘beschermheren’ daarvan genoten. Die situatie is helaas niet verbeterd. Het lidmaatschap van de Europese Unie zorgde voor enige zuurstof, maar die zuurstof is door de financiële crisis totaal verbruikt. Zo is Portugal opnieuw het zwakke broertje in Europa, met een straatarme bevolking.
Dat Rentes de Carvalho het boek na 1975 niet geactualiseerd heeft, is een gemiste kans. Doordat Portugal, de bloem en de sikkel bij zijn verschijnen inging tegen de actuele politieke trend, bleef het boek onopgemerkt. Pas dit jaar verschijnt de Portugese vertaling. Portugal, de bloem en de sikkel is een interessant tijdsdocument en verplichte lectuur voor iedereen die de Portugese geschiedenis beter wil begrijpen. [Werner Van Den Bogaert]
Dr. J. Kroes
Net als Spanje was Portugal jarenlang een dictatuur. Na de Anjerrevolutie van 1974 deed de parlementaire democratie er zijn intrede, waarover Rentes de Valvalho (1930) in 1975 een vernietigende kritiek publiceerde. Dit gebeurde toen in het Nederlands, maar niet in het Portugees, welke versie pas in 2013 (!) werd uitgebracht. In de serie 'Kritische klassieken' komt deze tweede licht gecorrigeerde herdruk uit in Nederland, om de 'schrikbarende onwetendheid over Portugal' te doen verdwijnen. Rentes de Carvalho beschrijft de geschiedenis van zijn land, de Portugese koloniën en emigratie, de repressie van Salazar tot 1970, de coup van 1974, de tegencoup van Spinochet en Rentes' kritiek op de rol van de machtige elites die er ook na 1974 de dienst bleven uitmaken. Arie Pos schreef een nawoord over Rentes, die vanaf 1956 in Nederland woont, de ontvangst van zijn kritische analyses en een samenvattende beoordeling van 40 jaar Portugal na 1974. Met bijlagen, noten, een beknopte chronologie van de Portugese geschiedenis plus overzichtskaartje.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.