De uitgewiste horizon : Europa’s obsessie met cultureel verval 1835-1914
Cor Hermans
Cor Hermans (Auteur)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Boom, cop. 2008 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : 156.2 MILL |
31/12/2008
Tot voor enkele jaren werd John Stuart Mill (1806-1873) beschouwd als een van de belangrijkste filosofen uit het klassieke Europese liberalisme, met een sterke klemtoon op hyperindividualisme en op het principe van laisser faire. De wetenschappelijke literatuur van de laatste jaren legt echter een sterke klemtoon op zijn voorkeur voor de romantiek met haar reactie tegen de verlichting en de idealen van de Franse Revolutie. De Nederlandse historicus Cor Hermans trekt die lijn verder in deze publicatie. Hij steunt daartoe op de grote belangstelling die Mill had voor wat er zich in Frankrijk op geestelijk en politiek gebied afspeelde.
Mill groeide op in de school van het utilitarisme van Jeremy Bentham en zijn vader James Mill. Hij bleef zijn hele leven trouw aan hun fundamentele 'grootste-gelukprincipe', al gaf hij er een eigen inkleuring aan door het niet primair in materialistisch-economische zin op te vatten, maar te kiezen voor het hogere geestelijke genot. Zijn levensloop vertoont een duidelijke evolutie van het liberalisme naar het romantisch socialisme, en zijn filosofie werd geleidelijk een wapen in de strijd tegen zowel de aristocratische cultuur en haar theocratie, als tegen de industriële bourgeoisie, die alleen scheen te geloven in economische groei, geld en materieel bezit. Zijn belangrijkste inspiratie zocht Mill bij Coleridge en Carlyle, Saint-Simon, Tocqueville en Comte. Cor Hermans brengt in dit boek een gedetailleerde studie van deze verschillende invloedssferen. Hij slaagt erin om op een plastische, maar goed gedocumenteerde wijze hun onderlinge verband bloot te leggen, en aan te tonen hoe zij bij Mill op een harmonische wijze tot een magistraal geheel zijn samengebracht. Erg interessant is ook hoe Hermans deze filosofische en sociologische visies in hun historische context plaatst, zodat je zowel hun opties als hun extremismen beter begrijpt. Hermans brengt een Mill tot leven die zich op een radicale wijze heeft ingezet voor de verbetering van het levenslot van individu en samenleving, zij het dan op theoretisch niveau ? hij was duidelijk geen activist. Toch komt Mill ook als een voluntarist naar voren die op een enthousiaste wijze gelooft in de persoonlijke inzet van de individuele burgers, en in allerlei sociale experimenten. Tegelijk blijft hij geloven in de noodzaak van de leidende rol van een nieuwe elite om de burgers tot een hoger niveau van vrijheid te bewegen.
Een Engelsman in Frankrijk is een vlot geschreven werk, dat soms leest als een roman, maar tegelijk een sterk wetenschappelijke beschrijving geeft van het leven en het oeuvre van een groot filosoof uit de 19e eeuw. Ook de actuele betekenis van Mill krijgt ruim aandacht. Een goed notenapparaat, een chronologie en korte biografische schetsen, een ruime bibliografie en een personen- en zakenregister maken het tot een goed hanteerbaar studiewerk. [Willy Deckers]
H. Gelens
De Britse filosoof John Stuart Mill (1806-1873) pleitte in zijn invloedrijke boek 'On liberty' (1859) voor een diversiteit in denken en een vrije confrontatie van meningen en denkbeelden. De historicus Cor Hermans toont in 'Een Engelsman in Frankrijk' dat Mill dit zelf gedurende zijn hele leven in praktijk bracht. Mill groeide op in de Engelse utilitaristische filosofische traditie, maar zocht steeds opnieuw de confrontatie met critici en denkers uit andere stromingen om zijn ideeën te scherpen. Mill beperkte zich daarbij niet tot de Angelsaksische wereld. De Franse cultuur en Franse denkers als Comte, Tocqueville en Saint-Simon speelden een grote rol in de ontwikkeling van zijn denken. Dit soepel geschreven boek schetst niet alleen de geschiedenis van Mills evolutie als denker, maar ook de historische context en Mills persoonlijke verhouding tot andere denkers. Het sluit aan bij recente biografieën van J.S. Mill. Nieuw is de focus op de invloed van de Franse cultuur en Franse denkers op zijn werk. Interessant en geschikt voor zowel vakmatige lezers als voor lezers met een algemene interesse in geschiedenis, filosofie en politiek.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.