Het verderf van Parijs
Raf De Bont
Raf De Bont (Auteur)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Uitgeverij Vantilt, © 2008 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : 600.1 BONT |
31/12/2009
Toen Darwin in 1859 met de publicatie van The origin of species natuurlijke selectie als drijvende kracht van de evolutie voorstelde, is ons wereldbeeld veranderd. Toch was die verandering in het toen nog zeer jonge België veel minder radicaal dan men zou vermoeden. De Leuvense historicus Raf De Bont onderzocht voor zijn doctoraatsonderzoek de invloed van Darwins gedachtegoed in België in de periode van 1865 tot 1945. Hij legt hierbij een heel aantal interessante feiten en verbanden bloot. De Bont deelt zijn boek op in drie perioden: van 1865 tot 1885, toen de reactie op het evolutionisme redelijk lauw was, van 1885 tot 1910, en van 1910 tot aan de Tweede Wereldoorlog. In ieder tijdskader bespreekt hij hoe verschillende wetenschapsdisciplines, zoals biologie en antropologie, maar ook politieke en sociale stromingen, omgingen met het evolutionisme.
In tegenstelling tot de buurlanden Engeland, Duitsland en Nederland, bleef het in België lange tijd rustig rond de evolutietheorie. De katholieke kerk stelde zich aanvankelijk tolerant op tegenover het evolutionisme en zag evolutie als "het resultaat van de wil van een almachtig wezen". Ook in de biologie was het lange tijd stil rond de evolutietheorie, tot Luikse biologen een onderzoeksprogramma opzetten rond evolutionaire morfologie, waarbij aan de hand van vergelijkende studies in lichaamsbouw evolutionaire stambomen werden opgemaakt. Vanaf de jaren 1880 kwam er een kentering, waarbij de evolutietheorie geleidelijk aan belang en bekendheid won. Tegen de eeuwwisseling genoot wetenschap in België een groot prestige en geraakte de evolutietheorie ook in brede kringen bekend, zelfs in die mate dat zijn voorvechters zich aan deze uitgebreide popularisering gingen ergeren. Anderzijds begonnen ook de katholieken zich tegen het evolutionisme af te zetten, en schreef bv. het Davidsfonds een prijskamp uit voor het bestrijden van "deze ongerijmde heilloze leer". Onder wetenschappers bestond in die periode ook weinig unanimiteit over de evolutieleer, en dan met name over het mechanisme van evolutie. Dat er evolutie plaatsvond, stond grotendeels buiten kijf, maar andere theorieën dan Darwins natuurlijke selectie geraakten in deze periode zo populair dat sommige bronnen spreken van een "eclips van het Darwinisme". Na deze hype werd het in België geleidelijk aan rustiger rond het evolutionistische gedachtegoed. De wetenschappers verloren hun interesse, de katholieken stelden zich min of meer tolerant op ? hoewel er bv. nog wel felle conflicten waren tussen Rome en de modernistische universiteit van Leuven. Tegen 1945 waren de debatten echter stilgevallen.
Raf De Bont weet zijn lezerspubliek zeker te boeien. De materie is af en toe redelijk zwaar, en omwille van de stoet van namen, personen en stromingen is het vaak even zoeken om het overzicht te behouden. Anderzijds schetst De Bont bijzonder helder de historische achtergronden van het laat 19e-eeuwse België, waar de polarisering tussen katholieken en liberalen op de spits werd gedreven. Zo bespreekt hij o.a. welke rol deze polarisatie heeft gespeeld bij het aanvaarden van Darwins evolutietheorie. [Jeroen Stevens]
Dr. H.A. ten Hove
Afstandelijk geschreven wetenschappelijk historische analyse van de impact van evolutietheorie (enig predarwinistisch, meest Darwinistisch) op de wetenschapsbeoefening in zeer brede zin in België, 1865-1945. Uiteraard veel aandacht voor diverse terreinen van de biologie, paleontologie, archeologie en geologie. Een aantal hoofdstukken behandelt de evolutietheorie als inspiratiebron voor de politieke economie, de sociologie, pedagogie, psychologie en (criminele) antropologie, maar ook de impact op het katholieke geloof, spiritualisme en de maatschappij. Kortom niet alleen het wetenschappelijk debat, maar ook de polemieken, tegen de achtergrond van de contemporaine lokale en west Europese onderzoekstradities. Doorspekt met citaten, veelal Franstalig. Deze bewerking van een academisch proefschrift is interessant voor (bio)historici, vooral Belgische, maar leest niet echt gemakkelijk. Zeer goed gedocumenteerd: noten, bibliografie en register (met ca. 600 persoonsnamen) beslaan 100 pagina’s. Geïllustreerd met zwart-witfoto's. Zeer kleine druk. Voor een specialistisch publiek van academisch niveau.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.