Piet en Riet hebben een geheim
Martine Letterie
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Leopold, cop. 2007 |
VERDIEPING 2 : BABILLE : IK EN DE WERELD : VERHALEN : LETT |
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Niet beschikbaar |
Leopold, cop. 2007 |
JEUGD : VERHALEN ROOD (9-11 J.) : LETT |
31/12/2007
Van Martine Letterie verschenen al drie historische verhalen in een reeks van uitgeverij Leopold "over mensen en gebeurtenissen van vroeger" die de lezer meteen verwijzen naar een museum in Nederland dat bij het verhaal hoort. Eerst was er Aanval op het fort (De Leeswelp 2005, p. 239), dat zich afspeelt in 174 na Christus, ergens in het land van de Kaninefaten, wat nu Holland is. Dan volgde Fakkels voor de prinses (De Leeswelp 2005, p. 119), een verhaal uit de 17e eeuw, over de 19-jarige Mary die moet trouwen met de zoon van de Nederlandse stadhouder Frederik Hendrik. Ten slotte was er Scherven in de nacht (De Leeswelp 2007, p. 67), over joodse vluchtelingen uit Duitsland, vlak voor de Tweede Wereldoorlog. Vluchtroute New York speelt in 1905 in Rotterdam, waar Oost-Europese landverhuizers vaak straatarme joden gevlucht uit armoede of uit angst voor de pogroms, probeerden met de Holland Amerika Lijn naar de Verenigde Staten te emigreren. De 11-jarige Lies is met haar ouders in de grote havenstad komen wonen, want haar vader is nu machinist op een Lijn-schip. Lies vindt dat het is om de bravigheid achterwege te laten en een nieuw leven te beginnen: "Ze wordt een meid die alles aankan en niets uit de weg gaat." Voortaan heet ze Lisa. Een Roemeense vluchtelingenjongen vraagt haar te zorgen voor zijn zieke zus Hanna in een opvangcentrum. Zolang die ziek is, mag ze immers niet mee naar New York. Lisa bezoekt het zieke meisje en voelt zich stilaan betrokken bij haar lot, zeker als haar familie moet vertrekken. Als Hanna haar ouders niet achterna mag reizen, wil Lisa ervoor zorgen dat ze toch naar New York kan.
Martine Letterie schreef dit boek in opdracht van het Gemeentearchief Rotterdam, dat dit jaar 150 jaar bestaat. Het moest een historisch verhaal over de stad worden. Letterie koos voor een boek rond de Holland Amerika Lijn, die in Rotterdam een belangrijke rol gespeeld heeft. Ze tekent daarin een beeld van het stadsleven in Nederland een eeuw geleden, met de scherpe standenscheiding, de eenvoudige levensstijl van de arbeidersklasse, de sociale kloof tussen de klompenschool en de school voor de middenklasse... Daarnaast evoceert ze ook pakkend de angst, de onzekerheid en de ellende bij de arme landverhuizers, die al hun hoop vestigen op de migratie naar Amerika. Het gezinsdrama van Hanna's verscheurde familie is de kern van haar verhaal.
De schrijfster toont hoe de Rotterdammers bang en onzeker reageerden op de vreemdelingen, met een ander uiterlijk en een andere taal, maar hoe ze hen toch hielpen, individueel of door organisaties als Montefiore. Lisa aarzelt niet lang voor ze voor Hanna in de bres springt, maar haar moeder steekt pas echt de handen uit de mouwen als Hanna voor haar geen onbekende meer is. De schrijfster tekent een mooi portret van Lies/lisa, het tienermeisje dat haar eigen weg zoekt. Het had zich allemaal ook in Antwerpen kunnen afspelen bij de massa's landverhuizers die met de Red Star Line uit het onveilige Europa probeerden weg te komen. Die werden in Vlaanderen ontroerend geportretteerd door de Antwerpse schilder Eugeen van Mieghem of in woorden opgeroepen door o.m. Karel van den Oever in zijn bekende gedicht over de Poolse Dinska Bronska. Wij zien hen vandaag weer in het televisienieuws als o.a. de Afrikaanse bootvluchtelingen die in lompen gekleed, vaak doodop in Spanje of Italië aankomen. Daardoor is dit verhaal herkenbaar voor jonge lezers van vandaag.
Letteries boek biedt heel wat informatie, o.m. over de oorzaken van de vlucht, over de voorbereiding en het verloop van de reizen, over de opvang van de landverhuizers in Nederland en over de hulp aan wie het reisgeld niet kon betalen. Doordat de schrijfster Lisa's vader als machinist op een Lijnschip laat werken, maakt ze meteen voor Lisa én voor de lezer een rondleiding op het schip mogelijk. Daarnaast tekent het ook heel wat menselijk leed, zonder melodramatisch te worden.
De personages zijn vrij schematisch getekend, de beschrijvende passages zijn kort en ad rem, de gebruikte taal klinkt vertrouwd, en de emoties worden helder verwoord zonder onnodige uitweiding. Het boek wekt niet alleen een stuk geschiedenis terug tot leven, maar sluit ook aan bij wat vandaag nog voortdurend gebeurt. In dezelfde reeks verschenen ook enkele boeken van Arend van Dam: Schildknaap op het Muiderslot (De Leeswelp 2005, p. 35) (over eind 13e eeuw), Onder vuur (De Leeswelp 2006, p. 189) (over de 17e eeuw) en Complot op het spoor (Leopold, 2005) (over eind 19e eeuw). [Herman De Graef]
Conny Meijer
Nadat Lisa maar Rotterdam is verhuisd, maakt ze kennis met Hanna, een Roemeens/joods vluchtelingetje dat dolgraag naar haar familie wil. Toen haar familie per schip naar Amerika ging, moest Hanna achterblijven omdat ze een gemene oogontsteking had. Nu moet ze terug naar Roemenië. Gelukkig doet Lisa er alles aan om Hanna te helpen alsnog naar Amerika te gaan. Mooie sfeerbeschrijving van de problematische omstandigheden waaronder de Oost-Europese vluchtelingen via Rotterdam naar Amerika werden verscheept. Lisa merkt dat een reisje eerste klas op een grote boot van de Holland Amerika Lijn wel wat anders is dan de overtocht 3e klas waar de arme sloebers genoegen mee moeten nemen. Op een leuke inlevende manier wordt de verandering van de verlegen Lisa in een flinke doortastende meid beschreven. Aardig is de link naar het tegenwoordige hotel New York aan de Wilhelminakade in Rotterdam. Het eenvoudige, heldere taalgebruik maken het boek geschikt voor kinderen vanaf ca. 9 jaar.
Hedwige Buys
ua/an/22 j
Dit verhaal speelt zich af in de jaren rond de vorige eeuwwisseling, 1905. Lisa is nog maar net naar Rotterdam verhuisd, als ze door Avram met zijn zusje Hanna in contact gebracht wordt. Hanna en Avram zijn twee van de duizenden Roemeense joden die via Rotterdam naar New York vluchten. Doordat Hanna ziek is, moet ze achterblijven als de rest van haar familie op een schip van de Holland Amerika Lijn naar New York vertrekt. Het huis waar Hanna achterblijft, hoort bij Motefiore, een stichting die vluchtelingen helpt. Avram smeekt Lisa of ze voor Hanna wil zorgen. Hij wil vooral dat Lisa ervoor zorgt dat Hanna eens ze beter is ook de reis naar Amerika maakt. In werkelijkheid lijkt dat een onrealistische opdracht. In dit verhaal echter, lukt het Lisa om elke onoverkomelijke struikelblok uit de weg te ruimen. In haar nawoord situeert de auteur het verhaal in de geschiedenis en licht ze toe hoe haar boek tot stand kwam. Het moest een boek over de geschiedenis van Rotterdam worden maar al heel snel was iedereen het erover eens dat het over de Holland Amerika Lijn zou gaan. Deze scheepvaartmaatschappij organiseerde tussen 1880 en 1925 reizen voor landverhuizers vanuit verschillende plaatsen in Europa via Rotterdam naar New York. Tussen 1900 en 1910 was er een golf van Roemeens-joodse vluchtelingen. In hun land waren ze rechteloos en werden ze in hun bestaan bedreigd door haat tegen joden. Ze vluchtten naar Rotterdam en probeerden daar aan boord te komen van één van de schepen van de Holland Amerika Lijn. In 1883 werd in Rotterdam de stichting Montefiore opgericht. Zij hielpen Roemeense joodse vluchtelingen. In Rotterdam worden ze door Montefiore verzorgd en zonodig van passagebiljetten voorzien. In dit kader spelen de belevenissen van Lisa, Avram en Hannah zich af. In haar boek verwerkte de auteur een grote hoeveelheid historische feiten op een verhalende wijze. Daardoor ontstond een boek waarin een stukje geschiedenis dat bewaard moet blijven op een toegankelijke manier verwerkt werd.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.