Zwart water
Joyce Carol Oates
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Van Goor, cop. 2006 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : MAG F 6310 |
31/12/2006
Ons huis is van glas gemaakt... en ons leven is van glas gemaakt; en er is niets wat we kunnen doen om onszelf te beschermen." Zo bekijkt Joyce Carol Oates de wereld en "de wereld is het verhaal" in haar romans. Sexy is haar derde adolescentenroman. Darren Flynn is 16 en begint er bepaald goed uit te zien. Hij scoort niet slecht in het zwemteam en zijn atletische lichaam trekt de blikken van iedereen. Sexy-verlegen Darren zit in het hoofd van alle meisjes, maar hij voelt hoe ook sommige mannen hun blik hongerig op hem laten vallen. Hij walgt van zulke kerels, maar het geeft hem ook een ambivalent gevoel van macht.
Waar gaat dit naartoe, vraagt Darren zich af. In zijn hoofd is hij voortdurend met seks bezig, het sleurt aan zijn gedachten als een slecht afgerichte hond. En ondertussen wil iedereen alsmaar meer van hem. De coach van het zwemteam bv. vindt dat hij potentieel heeft om een topper te worden: "Goed gedaan, Darren. Maar je kunt méér." Ja, maar op een of andere manier verknoeit hij het altijd wanneer het er echt op aan komt. Dan klinkt dat pesterige, vijandige stemmetje door zijn hoofd: "Het gaat je niet lukken, Darren. Darren de Grote Verneuker." Alsof een deel van hem niet aan de hoge verwachtingen wilde voldoen. En dan gebeurt er dat met meneer Tracy, zijn leraar Engels. Die geeft hem een lift naar huis en in de auto wordt Tracy onverwacht en, naar Darrens gevoel, gênant vertrouwelijk. Aan het einde van de rit vlucht hij totaal verward de auto uit. Niets gebeurd in feite, maar hij vertelt zijn moeder toch dat hij bij zijn vrienden was in plaats van bij Tracy. Waarom toch?
Wanneer meneer Tracy de beste zwemmer uit het team een onvoldoende geeft voor Engels en die als gevolg daarvan uit het team wordt gezet, ontstaat er een web van lasterlijke praatjes en aantijgingen die almaar giftiger worden: "... zie je wel, hij is een homo. Je ziét het gewoon aan hem. Eigen schuld. Homo's vragen er gewoon om. Perverseling. Pedofiel. Pedofiel..." En dan heeft iemand een idee: een envelop met kinderporno aan de schooldirecteur bezorgen, met een beschuldiging erbij afkomstig van een van Tracy's zgn. slachtoffers. De zaak gaat aan het rollen, de politie wordt erbij gehaald, Tracy wordt geschorst en iedereen die met hem te maken had, wordt ondervraagd. Ook Darren en het gaat er vinnig aan toe, want iemand heeft hem gezien toen hij bij Tracy in de auto zat. Daar moet toch iets aan de hand zijn... Tracy smeekt Darren in tragische e-mailtjes om hem vrij te pleiten. Darren reageert niet, Tracy pleegt zelfmoord.
Niets gebeurd, maar wat een storm in het hoofd van de door zijn hormonen geteisterde jongen. Niets gebeurd, maar wel met fatale gevolgen. Darren zit verstrikt in een web van conflicterende gedachten en gevoelens. De druk van zijn peergroup dwingt hem in de ene richting, zijn geweten trekt hem naar de andere kant. Zijn schuldgevoel vecht om de bovenhand met zijn -- door de omgeving gestimuleerde -- afkeer voor homo's en hij wordt gedwongen om de verwachtingen van zijn familie en vrienden af te wegen tegen wat hij zelf wil. Oates legt de complexiteit en de onoverzichtelijkheid van het leven van alledag bloot en geeft een uiterst scherp beeld van de relatie tussen het individu en zijn omgeving. Een alledaagse, bekrompen gemeenschap en een nog onvolwassen jongen op zoek naar zichzelf leiden tot psychologische en sociale drama's die de personages laten acteren op het scherp van de snee. "De wereld is het verhaal", de schrijver hoeft het zelf niet te scheppen.
Oates beschrijft de situaties hoogst subtiel en dwingt je, zonder zelf als auteur tussen te komen, tot vragen en het maken van genuanceerde afwegingen. Het gesprek met Tracy in de auto bv.: Tracy treuzelt op de weg naar huis, is zenuwachtig, zoekt de jongen duidelijk een genoegen te doen. Hij put zich uit in complimenten over zijn sportprestaties en spreekt met onverholen bewondering over de atletische lichamen van de zwemmers. Hij vindt Darren een bijzondere jongen, zo volwassen... Zijn belangstelling is zonder meer oncomfortabel, maar is ze ook ongepast? Vermoed je terecht een seksueel gehalte in Tracy's belangstelling of word je beïnvloed door Darrens gêne? Gaat Tracy, hoewel hij zich niet compromitteert, toch over de schreef? Die vragen dringen zich opnieuw en dwingender op wanneer Darren een slechte paper inlevert en Tracy hem, tegen zijn strenge gewoontes in, de kans geeft hem te herschrijven -- "niemand hoeft er toch van te weten?"Het is Darrens seksuele onzekerheid die hem de ene keer (in het geval van Tracy) verlamt en de andere keer blindweg doet losbarsten: in een winkelcentrum ramt hij met zijn vrienden een homoseksuele jongen in elkaar. Darren gaat compleet door het lint door de blik van die jongen, "die hem leek aan te kijken met een achterbaks, sluw glimlachje, zijn roze tong tussen zijn lippen." Een uitdaging of de perceptie van een onzekere, oversekste adolescent? Alles is immers dubbel voor Darren en alles heeft met seks te maken: als zijn moeder hem zoals vanouds "schat" noemt, vindt hij dat nu niet alleen kinderachtig maar het doet hem alweer twijfelen: "hij was toch een vent en in geen enkel opzicht verwijfd?" Later vraagt hij zich af wat er in het winkelcentrum precies gebeurd is: "Wilde ik hem echt pijn doen? Wilde ik hem vermoorden? ... Ik niet."
Oates schrijft in een directe, onopgesmukte stijl en haar taal is niet meer dan alledaags. De ritmische, gebalde tekst met zijn korte, elliptische zinnen garandeert een gezwinde lectuur. Op het eerste gezicht weinig opvallend, is haar manier van schrijven niettemin bijzonder doeltreffend en staat elke bladzijde bol van betekenis. Ze profileert Darren heel scherp in zijn denken en doen zonder een enkele beschrijving, maar door het herhaald weergeven van de gedachteflarden van de jongen, die voortdurend op zichzelf inpraat. Oates vertelt geen verhaal, het wikkelt zich af, en om de finesses ervan te vatten is het nodig om tussen de regels te lezen. Sexy biedt lectuur die elke adolescent vlot zal verzetten, maar de gevorderde lezer 'blijft' er verhaal in vinden. [Jen de Groeve]
Drs. Madelon de Swart
De serieuze Darren Flynn (16) heeft niet in de gaten dat hij knap is en door zijn succes als zwemmer in het schoolteam van zijn 'high school' populair bij meisjes, vrouwen en ook mannen is. Als zijn leraar Engels Tracy hem een lift geeft en een lichte versierpoging doet, is Darren (hetero) geschokt. Hij praat er met niemand over, bang dat men hem als homo zou zien. Om de strenge leraar te pesten sturen leerlingen homoporno met nepinfo over kindermisbruik aan de directeur. Tracy wordt geschorst, de politie verhoort ook Darren omdat hij is gezien in Tracy's auto. Hij ontkent en negeert e-mail van Tracy. Als deze bij een auto-ongeluk omkomt, voelt Darren zich lang erg schuldig. Maar later maakt de ervaring hem volwassener. De Amerikaanse (1938) schrijft naast (bekroonde) romans voor volwassenen ook voor jongeren, zoals haar boek 'Freaky Groene Ogen'*. In deze uitstekende, goed vertaalde jeugdroman over Darren beschrijft ze heel goed en herkenbaar hoe een onzekere puber reageert op een voor hem schokkende gebeurtenis. Ze verplaatst zich daarbij erg goed in de jongen die aan zijn identiteit twijfelt. Vanaf ca. 14 jaar.
Nele Janssen
ua/an/22 j
Als Darren op een dag zijn lift mist na een zwemtraining, krijgt hij er één aangeboden van zijn leerkracht Engels, meneer Tracy. Later zal Darren hiernaar verwijzen als ‘het voorval’, want het gedrag van meneer Tracy gedurende de lift was op zijn minst vreemd te noemen. Wanneer meneer Tracy enkele weken later wordt beschuldigd van seksueel misbruik weet Darren niet meer wat hij moet denken. Is er nu eigenlijk iets gebeurd tijdens die lift of niet? Pagina na pagina vertelt dit boek het verhaal van een puber die worstelt met zijn eigen gevoelens. Het verhaal van een opgroeiende jongen die aan zijn eigen waarheid bouwt, maar wel een waarheid die toetsbaar moet blijven bij anderen, een waarheid die onderhevig is aan een zekere mate van groepsdruk. De gevoelens die hierbij boven komen drijven, worden pijnlijk herkenbaar op papier gezet. Oates slaagt er hiermee in om de lezer helemaal onder te dompelen in het verhaal. Jammer is dat ondanks deze goede meeslepende schrijfstijl, het boek vaak cliché aanvoelt door het onderwerp en de hierbij horende verhaallijn. Alweer eentje …
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.