Alle dingen nieuw : een theologische visie voor de 21ste eeuw : Inleiding en Invocatio
Erik Borgman
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Klement, 2006 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : 205 BORG |
31/12/2006
Erik Borgman is directeur van het interdisciplinaire Heyendaal Instituut voor theologie, wetenschappen en cultuur van de Radboud Universiteit Nijmegen (http://www.ru.nl/hin). Zijn stelling luidt dat onze actuele maatschappij, of ze nu religieus is of geseculariseerd of anderszins, vragen stelt aan de religie, ja zelfs religieuze vragen stelt.
In een eerste theoretische verkenning constateert de auteur dat het christendom seculariseert, maar dat er nog steeds vragen klinken, die pas binnen het traditioneel christelijke jargon kunnen gehoord en beantwoord worden. Tijdens zijn maatschappelijke omzwervingen ziet de auteur duidelijk de aloude, in het menszijn ingebakken religieuze impulsen, zoals het messianisme, voortleven. Deze gedijen net zo goed in trendy religieuze bewegingen als in de Kerk, met dat verschil dat die nieuwe postmoderne 'spiritualiteit' geen waarden fundeert en alras in een irrationeel ? en in die zin soms gevaarlijk ? moreel discours verdwijnt, dat bovendien niet zelden anti-politiek of anti-democratisch is. In deze context wordt de islam even tegen het licht gehouden. Hieruit blijkt dat de modieuze verbinding tussen religie en geweld alleen af te leiden valt uit een eenzijdige karikatuur van de islam.
Het is uiteindelijk aan de 20e-eeuwse politiek dat de auteur concrete belijdenissen probeert te ontlokken. Van Auschwitz tot euthanasie blijft een vraag naar God doorwerken. Een vraag die weliswaar geen politiek antwoord krijgt, maar daarom niet in de privésfeer mag uitdoven, of ondergronds gaan smeulen. Lijden en onrecht krijgen nooit het laatste woord zolang het christendom dat woord nog heeft. Want daar biedt de kenosis het perspectief op de glorie, de metafoor van de dood een blik op het volle, eeuwige leven.
Een waardevolle, hier en daar eigenzinnige studie van iemand die zich 'intellectueel' noemt en dat moedige epitheton ook ten volle waard blijft doorheen dit boek. Zijn getuigenis is dus niet piëtistisch, maar filosofisch, theologisch en breed-cultureel ? de kunst heeft er ook een voorname plaats ? onderbouwd. Het heeft voor de geïnteresseerde en geëngageerde burger de voordelen, en voor de gelovige ook de nadelen van een wetenschappelijke studie naar het verschijnsel religie. [Erik Meganck]
Dr. Taede A. Smedes
De centrale these die de katholieke theoloog Borgman verdedigt, is dat hoewel de geïnstitutionaliseerde religies in onze moderne en seculiere westerse samenleving terrein verliezen, niet betekent dat religie verdwijnt. Religie is nooit weggeweest, maar volgens Borgman is de vorm van religie veranderd. Religie is ongrijpbaar geworden en onherkenbaar, opgegaan in onze cultuur waar volgens Borgman 'de relatie met het heilige op nieuwe, vaak verborgen wijze gestalte krijgt of kan krijgen' (32). Vanuit deze visie wil Borgman 'licht werpen op het religieuze gehalte van de samenleving zelf' (19): het messianisme van Pim Fortuyn, de Nederlandse normen- en waardendiscussies en discussies over euthanasie, de eenheidsdrang van Europa, discussies over de islam en over de (on)mogelijkheid te geloven na Auschwitz. Een lastig boek, wollig geschreven, voor mensen die het niet erg vinden dat cruciale begrippen (religie, het heilige) niet nader worden omschreven en die houden van paradoxale formuleringen (bijvoorbeeld geloven gekarakteriseerd als 'met God wachten op de aankomst van God', 25). Lastig leesbaar, hoewel een theologische bestseller, vol doorwrochte en wijdlopige cultuurtheologische analyses van een spraakmakende katholieke theoloog. Origineel boek.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.