Beschikbaarheid en plaats in de bibliotheek
ARhus - De Munt
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Bulaaq, cop. 2006 |
VERDIEPING 2 : BABILLE : IK EN DE WERELD : VERHALEN : VINC |
Besprekingen
31/12/2006
In de jeugdroman Het boek uit de hemel van Ahmad Vincenzo wordt de geschiedenis van het ontstaan van de islam verwerkt. Dat is een gedurfde, maar tegelijk dankbare onderneming. Gedurfd omdat het niet eenvoudig is een zo complexe geschiedenis helder en bevattelijk te vertellen. Bovendien heeft de waarheid haar rechten; ook in een roman kan je geen loopje nemen met de historische context. Dankbaar omdat er zoveel te vertellen valt en een roman daartoe meer mogelijkheden geeft dan een biografie of historische studie. Men wil het voor jongeren toch levendig en boeiend houden.
De Koran aan kinderen uitgelegd
De verteller en tevens het hoofdpersonage van Het boek uit de hemel, de Arabische omschrijving van de Koran, heet Zaid. Hiermee laat de auteur meteen merken dat hij met zijn fictie de historische werkelijkheid niet wil verdringen. Zaid geldt immers als de belangrijkste schrijver van de Koran, die oorspronkelijk mondeling werd overgeleverd. Hij was ook een van de metgezellen van Mohammed. Aan het begin van het verhaal is hij acht jaar oud en met zijn broer, Jazied, en zijn moeder, Nawaar, moet hij de oase van Jathrib ontvluchten wegens de dreigende oorlog tussen twee woestijnstammen. Boeraida, het hoofd van een andere stam, ontfermt zich over hen. Hij zal er niet rouwig om zijn. Bij de onderhandelingen over een stel geiten ziet een oude monnik tekenen die erop wijzen dat Zaid en Jazied voor grote dingen voorbestemd zijn en hij schenkt Boeraida z'n hele kudde. Nog veel meer ontzag koesteren de bedoeïenen voor Mohammed, die door mensen van verschillende gezindte als nieuwe profeet bestempeld wordt. Er wordt over hem verteld dat hij in één dag van Mekka naar Jeruzalem is gereisd en terug. Hij kan alvast de stad beschrijven tot in de kleinste details en hij voorspelt ook exact wanneer karavanen uit Jeruzalem Mekka zullen bereiken. Alhoewel Mohammed niet naar hen toekomt, besluiten de verschillende stammen toch geen oorlog te voeren. Intussen heeft Zaid de woorden die Mohammed van God heeft ontvangen en die hij zelf de Koran of "het gereciteerde" noemt, uit het hoofd geleerd. Wie ze wil horen, moet er hem slechts eenmaal om vragen. Hij citeert ze met zoveel ijver en geestdrift dat velen zich bekeren tot wat gaandeweg de islam is gaan heten. In Mekka ontmoet de profeet meer weerstand en steeds meer moslims zoeken zekerheid en veiligheid in Jathrib. Zo ontstaan toch twee vijandige kampen, Mekka en Jathrib, dat nu Medina heet. Velen zoals Boeraida twijfelen lang, de vernieuwing van de islam is hen te groot en te fors en het profetisme van Mohammed staat ter discussie. In Mekka rijpen plannen om Mohammed te vermoorden en hij kan slechts op het nippertje en met Gods hulp ontsnappen. Hij reist door naar Medina en wordt er met open armen ontvangen. Intussen verandert ook Zaids leven ingrijpend. Niet alleen raakt hij steeds meer betrokken bij de godsdienstige vernieuwingen die zich nu snel voltrekken, hij ziet ook met plezier hoe zijn moeder en Boeraida steeds dichter naar elkaar toegroeien en uiteindelijk besluiten te trouwen.
Ahmad Vincenzo is godsdiensthistoricus. Hij bekeerde zich als volwassene tot de islam. De sterkte van zijn boek is de bevattelijke manier waarop het ontstaan van de islam wordt weergegeven. Verder houdt hij het heel klassiek en dat niet enkel om de Korantekst te respecteren. Hij wil bij de lezers respect voor de islam opwekken, een godsdienst die van bij zijn ontstaan vrede en rechtvaardigheid garandeert en opkomt voor de armsten en de zwaksten. Het is evenwel niet altijd gemakkelijk om de historische correctheid van dit boek goed te beoordelen met de maatstaven van vandaag. Over Mohammed bestaan vele verhalen en legenden. De best gekende feiten kloppen wel, maar het beeld van de profeet die overal vrede sticht, is toch uitermate positief gekleurd. Bovennatuurlijke gebeurtenissen zoals zijn hemelreis of de voorspellingen, kregen ook een plaats in dit verhaal. Ze kunnen ietwat kritische jonge lezers doen afhaken en dat zal uiteraard niet de bedoeling zijn geweest. De auteur is ruim in zijn visie en noemt zowel joden, christenen als moslims gelovigen, maar het gebruik van de term 'heidenen' voor sommige woestijnstammen of voor de inwoners van Mekka, die Mohammed niet als profeet erkennen, kan moeilijk aanvaard worden. Zo krijg je een archaïsch beeld van Mohammed als godsdienststichter. Hij is niet enkel Gods gezant en de ontvanger van zijn boodschap, hij verricht ook herhaaldelijk wonderen en zijn gezag duldt weinig tegenspraak.
De auteur verwerkt een aantal Koranfragmenten in zijn verhaal. Dat kan gemakkelijk omdat de teksten oorspronkelijk mondeling werden verspreid en bovendien laat het hem toe ons een voorstelling te geven van de wijze waarop Zaid eertijds moet te werk zijn gegaan. Uit het verhaal leer je ook hoe belangrijke islamitische zaken zijn ontstaan, zoals de oproep tot gebed van de muezzin, de bouw en de betekenis van de moskee, het verband tussen jodendom, christendom en islam en vanzelfsprekend de vijf heilige plichten of zuilen. Dit boek poogt zeker meer te geven dan het ontstaansverhaal van de islam en dat merk je aan grote en kleine dingen. Boven elk hoofdstuk is een van de honderd namen van Allah gekalligrafeerd in Arabisch schrift. Kalligrafie geldt van oudsher immers als een eerbetoon aan Allah en aan de profeet en zijn geloof. Elk hoofdstuk krijgt achteraan in het boek een korte toelichting, die vooral de historische context extra verduidelijkt. De bibliografie geeft geïnteresseerde lezers de mogelijkheid zich verder in de materie te verdiepen, maar naast Italiaanse of Franse werken is er slechts een beperkte keuze aan Nederlandstalige literatuur.
Dit boek heeft beslist de verdienste een belangrijk stuk godsdienstgeschiedenis op een bevattelijke manier aan jongeren voor te stellen.Toch werden enkele kansen gemist om de figuur van Mohammed toegankelijker te maken voor jongeren van vandaag. Voor Zaid zullen jonge lezers zeker sympathie kunnen opbrengen. Met zijn twijfels en angsten, maar ook zijn scherpzinnigheid en enthousiasme is hij de geknipte figuur om het ontstaan van de islam levendig te vertellen. [Dirk Magerman]
Prof.dr. A. Wessels
Indertijd kwam een film uit over het leven van de profeet Mohammed, 'Risala', die in moslimkring zeer populair werd. Dat is begrijpelijk omdat deze een goed overzicht bood van de geschiedenis van Mohammed en zijn profeetschap in de periode in Mekka en Medina. Voor het verstaan van de Koran is het noodzakelijk dat men kennis heeft van het leven van Mohammed en de verschillende fasen van zijn leven en optreden om beter het verband te begrijpen waarin de boodschap van de Koran staat. Het is een goede gedachte om voor jongere lezers nu hetzelfde te doen, namelijk kennis van het leven van de profeet Mohammed bij te brengen, maar in de vorm van een boek voor jongeren (vanaf ca. 15 jaar). Het verhaal wordt verteld door een tijdgenoot van de profeet, een historische persoon, een zekere Zaid die als secretaris van Mohammed zou gaan optreden en de woorden van de openbaring (Koran) zou opschrijven. Een voortreffelijke kennismaking in verhaalvorm met de oorsprongsgeschiedenis van de islam voor jong en oud. Met kaartje en lijst van personen. Vrij kleine druk. De auteur (1961) is een Italiaans godsdiensthistoricus die op zijn 29e moslim werd.
Suggesties
Krijg een e-mail wanneer dit item beschikbaar is
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.