Manuscript gevonden te Zaragoza
Jan Potocki (Auteur), René Radrizzani (Samensteller)
Beschikbaarheid en plaats in de bibliotheek
ARhus - De Munt magazijn
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Wereldbibliotheek, 2005 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : POTO |
Besprekingen
31/12/2005
Een curieus boek van een bizar auteur. Potocki (1761-1815) was aanvankelijk officier, bereisde dan zowat heel Europa, een stuk van Afrika en Azië, bemoeide zich overal met de politiek, was een tijd afgevaardigde van de Poolse landdag, liefhebberde in de wetenschappen en de archeologie en leidde tot zijn zelfmoord een erg turbulent bestaan. Deze intelligente fantast schreef in het Frans een reeks historische studies en reisverslagen en was in 1797 begonnen aan dit Manuscrit trouvé à Saragosse, waar hij blijkbaar zelf het meeste plezier aan beleefde. Na zijn dood -- bij zijn leven werden slechts enkele fragmenten gepubliceerd -- ging het stuk zijn eigen weg, raakte eerst in de vergetelheid tot een nieuwe, gedeeltelijke editie in 1958 groot succes kende. De zwitser René Radrizzani -- wiens uitstekende nawoord in deze uitgave opgenomen is -- zorgde in 1989 voor de eerste volledige editie, waarop deze Nederlandse vertaling is gebaseerd.
Het boek dient zich aan als een door Potocki na het beleg van Zaragoza gevonden Spaans manuscript. De jeugdige kapitein Alfons van Worden is op weg naar Madrid als hem een vreemd avontuur overkomt; dat leidt tot nog meer fantastische belevenissen, waar de sjeik van Gomelez achterzit, die grootse bedoelingen met hem heeft. Formeel dient het hele verhaal zich aan in 66 hoofdstukken, evenveel dagen, die elke een of meer geschiedenissen bevatten, verteld door meerdere vertellers volgens het Chinese-doos-systeem: binnen het kader zit een verhaal, waarbinnen weer een verhaal, dat op zijn beurt een verhaal bergt enz. Een collectie verhalen als een doolhof, die toch een geheel vormen, "een grote meerstemmige compositie [...] één grote fuga" heet het terecht in het nawoord. De verhalen zijn van velerlei aard: griezel-, liefdes-, picaresk verhaal... Ze zijn schatplichtig aan hun tijd: barok, chevaleresk, soms belerend en moraliserend, breedvoerig-romantisch, bevolkt door kosmopolitische, wonderlijke personages. Voor de doorsnee lezer een hele kluif, voor de literair geïnteresseerde een belevenis. [Jos Van Damme]
Redactie
De Pool Jan Potocki (1761-1815), wetenschapper, diplomaat en strijder, kende de wereld. Zijn 'Manuscript gevonden te Zaragoza' speelt weliswaar eerder in de tijd en is uitsluitend op één plaats, een herberg in de Spaanse Alpujarras, gesitueerd, maar de fantastische avonturen die daar worden beleefd of verteld, getuigen van bereisdheid. Het boek is meer dan een avonturenreeks à la '1001-Nacht'. Het bevat veel spiegelwerking, er komen vaders en zonen in voor die verschillend denken over bepaalde waarden en er is een keur aan verhandelingen verwerkt, allemaal echter zo dat het niet alleen een herberggezelschap een avond lang kan boeien, maar ook individuele lezers. De filmer Bunuel noemde dit zijn lievelingsboek. Op de volledige uitgave, pas in 1989 in het Frans verschenen, is deze vertaling van Jan Versteeg gebaseerd. Uiteraard een aanwinst vergeleken met de bestaande, onvolledige van Jeanne Holierhoek, uit 1974, maar haar Nederlands overtuigt meer dan dat van Versteeg. Zeer kleine druk.
Suggesties
Krijg een e-mail wanneer dit item beschikbaar is
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.