Ebbenhout : Afrikaanse ontmoetingen
Ryszard Kapuscinski
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
De Arbeiderspers, cop. 2005 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : MAG F 4475 |
31/12/2006
Na zijn studies oude geschiedenis trok de Poolse auteur als reporter naar het buitenland en hij kreeg de vertaling van Herodotos' Historiën mee. Die vertaling was met enkele jaren vertraging verschenen, omdat men in de periode rond de dood van Stalin (in 1953) bang was voor een nieuwe golf van terreur en voor reacties op Herodotos' negatieve uitlatingen over tirannen. De journalist vervlecht zijn eigen observaties in het buitenland met die van de Griekse historicus. Hij vond bij hem "afleiding en ontspanning", beschouwde hem als een "behulpzame en waardevolle meester", vond bij hem zelfs "geleidelijk aan een broederziel".
Zijn eerste reis leidde naar India, waar hij zich als in een val gevangen voelde, omdat hij er de taal niet kende en hij zijn retourbiljet per boot wegens de Suez-oorlog niet kon gebruiken. Later werd hij "op de golf van twee dooiprocessen", dat van Oktober '56 in Polen en dat van de Honderd Bloemen van Mao, naar China gestuurd, maar voordat hij daar aankwam, begon in beide landen de 'terugtocht', zodat hij geen enkele bewegingsvrijheid kreeg. In Kongo kon hij na de val van het koloniale systeem ervaren "hoe gevaarlijk de van hiërarchie en orde beroofde vrijheid, of liever de van ethiek en orde bevrijde anarchie kan zijn". Verder kwam hij in Egypte, Ethiopië, Algerije en Senegal. Hij verdiepte zich, ook via lectuur, in de maatschappij en godsdienst, en geeft bv. een goede typering van confucianisme en taoïsme tegenover het boeddhisme. Door zijn opvoeding "in de geest van broederschap en gelijkheid" werd hij door allerlei onrecht getroffen. Als in een dagboek noteert hij welke boeken hij onderweg kocht, en hoe hij met de dialogen van een roman van Hemingway Engels leerde.
Vaak mijmert de auteur over Herodotos. Hij vraagt zich bv. af wat voor een kind hij was, hoe hij reisde en hoe hij zijn informatie verzamelde. Hij vertelt het verhaal van Kroisos, die ondanks zijn spreekwoordelijke rijkdom door Solon toch niet als de gelukkigste mens beschouwd werd, en ten slotte op de brandstapel terechtkwam. Verder volgt een uitvoerig verslag van de Perzische oorlogen tegen Babylon, de Skythen en de Grieken. Met lange citaten uit Herodotos maakt hij van die oorlogsverslagen vlot vertelde en spannende verhalen. Ondertussen geeft hij ook commentaar, zowel bij de krijgsverrichtingen als bij Herodotos' verslag. Hij formuleert enkele "wetten van Herodotos", o.m. dat menselijk geluk nooit bestendig en de macht van het noodlot voor iedereen onontkoombaar is. Af en toe vergelijkt de auteur de Perzische oorlogen met latere veldslagen.
Zoals Herodotos passages inlast "die het publiek moeten ontroeren, verrassen, verbazen", heeft de auteur dat ook gedaan. Die put hij uit zijn Griekse voorbeeld, alsook uit zijn eigen jeugd. Zonder te beweren dat alle dagboekachtige notities even interessant zijn, is dit toch een boeiend en interessant werkje, met spannende historische fragmenten, geworden. De indeling met titelkeuze is wel slordig. [Jef Ector]
J.F. Vogelaar
Wat een goed idee van de Poolse reisjournalist Ryszard Kapuscinski (1932) om te vertellen hoe zijn omzwervingen sinds begin jaren ’50, in India en China, begeleid werden door het lezen van de Historiën van de eerste verslaggever te velde, Herodotos. Diens benadering en werkwijze dienden als model en spiegel bij de vele reportages die Kapuscinski in vrijwel alle werelddelen maakte, vooral in Afrika. Het is een leestocht door de onderzoekingen van Herodotos geworden, navertelling en analyse. En ondershands wordt zichtbaar hoe een nieuw genre, de literaire reportage, ontwikkeld wordt, en wat daar zoal bij komt kijken: hoeveel lectuur, studie en nadenken er voor exact waarnemen en beschrijven vereist is. Een mooi staaltje lezen. Het resultaat is een levendig beeld van Herodotos én een zelfportret van de moderne reporter, die zowel oog voor de politieke en sociale situatie ter plaatse heeft als voor de ambachtelijke kanten van het schrijven.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.