Waarom de hel naar zwavel stinkt : mythologie en geologie van de onderwereld
Salomon Kroonenberg
Salomon Kroonenberg (Auteur)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Atlas, 2006 |
VERDIEPING 4 : BLAUWE TOREN : WETENSCHAPPEN : 556 KROO |
31/12/2006
De mens maakt zich zorgen om het klimaat. Dat komt volgens de Nederlandse geoloog Salomon Kroonenberg omdat we ons in een luxepositie bevinden, nl. in een geologische lente die volgt op de laatste ijstijd van tienduizend jaar geleden. En net zoals de seizoenen elkaar jaar in, jaar uit afwisselen, kunnen we er zeker van zijn dat na onze huidige lente er weer een afkoeling volgt als aanloop naar de volgende ijstijd over 23.000 jaar. Hoewel we er dus zeker van kunnen zijn dat het klimaat op lange termijn kouder zal worden, maakt iedereen zich vandaag druk over 'global warming' en de stijging van de zeespiegel. We willen de aarde bewaren voor onze kinderen. Onzin, vindt Kroonenberg, het is kortzichtig om voorspellingen van het klimaat te beperken tot de komende vijftig tot honderd jaar zoals de meeste politici doen. Mensen zijn geneigd te denken in een generatietijd van dertig jaar: de menselijke maat. Kroonenberg wil de lezer een ruimer perspectief bieden: hoe zal de aarde er binnen tienduizend jaar uitzien? Zijn verbreding van perspectief leidt de lezer o.m. op reis naar de Kaspische Zee, waar men zich aan het begin van de jaren '90 druk maakte over een stijging van de zeespiegel met vijftien centimeter per jaar. Maar drie jaar later keerde het tij, en daalde het zeeniveau. Maar wie verder in de geschiedenis kijkt, ziet dat de trend in de afgelopen eeuw drie keer is veranderd. Wie nog verder in de geschiedenis teruggaat en het perspectief verbreedt tot 5 miljoen jaar geleden, ziet telkens opnieuw dalingen en stijgingen op verschillende schaal, gekoppeld aan verschillende oorzaken. Die oorzaken laten zich indelen, volgens Kroonenberg, door tijd te beschouwen als stroom, puls of golf. Wanneer we tijd zien als stroom, merken we dat sommige effecten lineair toe- of afnemen. De snelheid waarmee de aarde om zijn as draait, zal door wrijving lineair afnemen. Tijd als puls zorgt voor plotse piekmomenten van activiteit, zoals bij aardbevingen, meteorietinslagen, vulkaanuitbarstingen. Ten slotte kan tijd ook gezien worden als golf: de kringlopen van dag en nacht, zomer en winter, maar ook de zonnevlekkencycli, de ijstijden en interglacialen volgens de Milankovic-cycli. En deze drie mechanismen interageren en vormen complexe, maar vaak voorspelbare patronen -- een magistraal muziekstuk, schrijft Kroonenberg, waarbij de mens slechts een enkele driekwartsmaat speelt, de menselijke maat.
Kroonenberg schrijft zeer vlot, weet het thema van de menselijke maat steeds opnieuw origineel aan te brengen, in allerhande perspectieven. Naarmate het boek vordert, wordt zijn stijl vrijer -- en begint hij bv. Leonardo da Vinci 'persoonlijk' aan te spreken. Aanvankelijk is dit nog leuk, maar op den duur komt het vrijpostig en lichtelijk cynisch over. Ook zijn kritiek op de groene beweging is cynisch. Niettemin een zeer helder en onderhoudend boek. [Jeroen Stevens]
Dr. H.W.J. van Amerom
Een interessant en ook wel spannend boek over het begrip tijd en dan met name het vooruit kijken in de tijd: hoe lang duurt duurzaamheid, wanneer komt de volgende ijstijd etc. Het toont dat het ontrafelen van bijv. klimaatsveranderingen niet zo eenvoudig is en dat de achterliggende natuurkundige drijfveren niet zo eenvoudig zijn. De grote drijfveren zijn kosmisch en cyclisch van aard; ze zijn af te leiden uit de variaties in zonne-energie, die de aarde ontvangt in samenspel met de baan van de aarden om de zon en de stand van de aardas. De daaruit berekende parameters van de Servische wiskundige Milankovic laat tijdseenheden zien van een grotere orde dan men zich menselijkerwijs kon voorstellen. In het boek wordt een verscheidenheid aan geologische onderwerpen behandeld met betrekking tot processen als klimaatsveranderingen, aardbevingen en vulkanische erupties. Veel van deze mechanismen kunnen nog niet worden verklaard; het verband met de regelmatig optredende zonnevlekken bijv. is onduidelijk. De auteur, hoogleraar geologie aan de TU Delft, schroomt niet (autobiografische) elementen in het wetenschappelijke betoog in te bouwen, bijv. in het hoofdstuk over het zeespiegelonderzoek van de Kaspische Zee, waaraan hij actief heeft deelgenomen. Met zwart-witillustraties en register.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.