De vrucht van de oude dag : roman
Rudi Hermans
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Manteau, 2005 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : MAG F 7236 |
31/12/2005
Vuistrecht is een van Rudi Hermans' beste jeugdromans over psychologische problemen van jonge mensen. Centrale figuur in het boek is de zeventienjarige Jasper, die zijn vader neersloeg toen die voor de zoveelste keer zijn vrouw als boksbal gebruikte. Halsoverkop vlucht hij weg van huis. Hij vindt onderdak bij een zekere Bryce, die in een Ardens bos een vervallen hoeve restaureert. Voor hulp bij de verbouwing krijgt hij kost en inwoning in een caravan. Daar leert hij ook Bryces zwarte geadopteerde dochter Malika kennen. Zij is het liefje van Bastien, de zoon van Manu, de cafébaas in het dorp, die ook Jaspers hulp kan gebruiken bij de inrichting van zijn nieuwe feestzaal. Tussen Bryce en Manu botert het niet, en ook Jasper en Malika zijn niet de beste vrienden. Al verneemt Jasper van zijn moeder dat zijn vader de klap overleefde, toch zit hij boordevol vragen over wat hij gedaan heeft en hoe het nu verder moet. Hij mist vooral zijn liefje Mel en vraagt haar in een brief bij hem te komen. Door die brief ontdekt zijn vader waar Jasper zich schuilhoudt. Hij gaat hem achterna om zich te wreken.
De auteur besteedt vooral aandacht aan Jaspers onzekerheid over zijn daad, over zijn houding tegenover de mensen die hem helpen, over Mels gevoelens voor hem in zijn noodsituatie, over wat hij voelt voor Malika en over haar verhouding met Bastien, over zijn moeder en over zijn toekomst. Uit die onzekerheid worden de talloze vragen geboren. Antwoorden verwacht hij van wat er om hem heen gebeurt, van de mensen met wie hij samen leeft: "Hij stapt uit om te weten welk antwoord hem wacht, of hij voelt dat de plek hem genegen is." Jasper is een piekeraar, iemand die veel tijd nodig heeft voor hij handelt, ook iemand die op zoek is naar genegenheid, naar een goed contact met andere mensen. Eigenlijk verschilt hij dan nog niet zoveel van Malika, die ook ooit van huis wegliep, maar die intussen wel steviger in de wereld staat. Samen met haar vader Bryce heeft zij haar verleden enigszins verwerkt. Ook Bastien vlucht op zijn manier voor de problemen thuis: voor hem tellen alleen zijn enduromotor en zijn liefje Malika. En voor de drie geldt: "Wie vlucht, ontmoet ooit zichzelf, komt ooit weer tegen wat hij dacht kwijt te zijn." Drie grondig van elkaar verschillende vaders geconfronteerd met huwelijksproblemen, drie jonge mensen op zoek naar zichzelf. Hermans maakt van zijn hoofdpersonage geen volledig uniek personage, fundamenteel verschillend van de anderen met wie het te maken heeft en dus ook van de lezers. In Jaspers onzekerheden, in zijn vluchtgedrag ook, wordt ook het leven van Malika en van Bastien gedeeltelijk gespiegeld, en in zijn onzekerheid en zijn wel eens opwellende drift toont hij zich verwant aan respectievelijk zijn moeder en zijn vader. En zo wordt dit boek niet een episch weefsel met één dominante somber gekleurde baan erin maar een boeiend tapijt waarin je verschillende kleuren- en vormenlijnen kan volgen langs en over andere, ermee samenlopend of botsend, ze versterkend of verdringend. En zo is het leven. Uit het verhaal van de verschillende personages blijkt in elk geval dat vluchten nooit een oplossing biedt, dat problemen alleen door de confrontatie met succes bestreden kunnen worden.
In deze roman over een paar weken (rond Pasen) uit het leven van een zeventienjarige (het boek bestaat ook uit zeventien hoofdstukken) tekent Hermans op overtuigende wijze een crisissituatie uit het leven van enkele mensen die nauw met elkaar verbonden waren of die door het toeval in ijltempo in eng contact met elkaar gebracht worden. Het boek ontleent zijn spanning vooral aan de onzekerheid van Jasper over zijn situatie en zijn relatie met al de anderen. Een vrolijk boek is het niet geworden: de grijsheid van het dorp, de beslotenheid van het donkere bos dat de blik alle uitzicht ontneemt en het kille geluid van het riviertje in het vroege voorjaar vormen de toch deprimerende visuele en auditieve achtergrond van het verhaal. Toch klinkt er in de laatste zinnen weer wat hoop door: "Naast hem kijkt Malika weg door het raampje. Wat ziet ze verglijden, behalve het landschap? De toekomst die wachtte, gedeeld met Bastien? Er doemt een andere op. Toch een mooie voor hem? 'Geef het tijd', mompelt hij, tegen wie het wil horen. Vanaf nu is de tijd weer zijn bondgenoot."
Het niet splitsen van woorden aan het eind van een regel in dit boek veroorzaakt soms nogal wat wit aan de rechterkant van de bladspiegel, waardoor die onrustig wordt. Dat past dan wellicht bij de vele vragen van Jasper in het boek, maar soms werkt het wat storend, net als de hoeveelheid vragen: soms lijkt het meer een gekozen procédé dan een gegroeide noodzaak. Af en toe ook kan het oog van de lezer even haperen aan wat regionale taalongerechtigheid (een brik (baksteen), het lichtarmatuur, de glasfiber schacht van de hengel, vanaf we hier zitten, een trek (een klap) ...) of een wat krakende zin "Als een eekhoorn van tak naar tak springend, liet hij zijn blik een cirkel beschrijven waarbij een nieuwe duizeling hem beving." En ik hoor een zwarte Vlaamse in de Ardennen iemand nog niet onmiddellijk toeroepen dat hij een "minkukel" is. Toch blijft het boek een sterke tekening van een jongeman in een crisissituatie. [Herman De Graef]
Andrea Oostdijk
Jasper is van huis weggelopen omdat hij zijn tirannieke vader in een opwelling de klappen heeft teruggegeven die zijn moeder normaal ontvangt. Op zijn vlucht vindt hij onderdak bij Bryce en Malika, die echter allebei hun eigen kwelgeesten te bestrijden hebben. Roman voor jongvolwassenen waarin de gedachten van de hoofdpersoon een hoofdrol spelen. De lezer volgt Jaspers emoties tot in elk detail. Hierdoor bestaat het boek vooral uit overpeinzingen en afwegingen. Het bevat weinig actie en concrete beschrijvingen van gebeurtenissen en de omgeving. Gecombineerd met de statische stijl, de overdreven aandacht voor symboliek en de irritante herhaling van vragende zinnen heeft dit tot gevolg dat je je weinig betrokken voelt bij het verhaal en de personages, waardoor zeker minder ervaren lezers zullen afhaken. In het laatste deel van het boek komt er meer vaart in de roman, als Jaspers moeder besluit haar man te verlaten en Jasper de laatste confrontatie met zijn vader aangaat. De auteur heeft meer adolescentenromans op zijn naam staan, waarvan er enkele genomineerd of bekroond zijn. Vanaf ca. 13 jaar. Saai omslag.
Diane Thoné
ua/an/22 j
Jaspers vader gebruikt zijn vuisten: om zijn zoon te straffen, om zijn vrouw in het gareel te houden … Totdat Jasper het niet meer kan aanzien en terugslaat, als zijn vader voor de zoveelste keer zijn moeder bont en blauw slaat. Zijn vader valt voor dood neer. Jasper vlucht het huis uit. Hij krijgt een lift van Bryce, die hem meeneemt naar een plek waar hij zich veilig waant, waar hij zelf zijn eigen keuzes kan maken. De relatie tussen Bryce en zijn dochter Malika leert Jasper dat je je vuisten niet nodig hebt om respect af te dwingen of om liefde te krijgen. Toch mist hij zijn moeder, en vooral, zijn vriendin. Hij schrijft haar een briefje, en zo komt zijn vader hem op het spoor. Zijn leven, dat langzaamaan weer vorm leek te krijgen wordt meedogenloos verstoord. Maar met de hulp van Bryce en Malika, en uiteindelijk ook zijn moeder, weet hij zijn vader het hoofd te bieden en een nieuw leven te beginnen. Rudi Hermans schreef al meerdere adolescentenromans waarin hij zich inleefde in de complexe gevoelswereld van jongvolwassenen. Ook in dit boek staat de auteur pal naast Jasper, zijn hoofdpersonage en beschrijft hij wat er gebeurt, wat er in hem omgaat. Het lijkt haast een ‘stream of consciousness’, maar dan in de derde persoon, af en toe onderbroken door een verteller. Dit heeft tot gevolg dat je als lezer maar stukje bij beetje informatie krijgt. Deze verteltechniek schept een bevreemdende, vrij ongemakkelijke sfeer, parallel met de vreemde situatie waarin Jasper zich bevindt. Net zoals Jasper het met iedereen moeilijk heeft, met iedereen in conflict gaat en moeilijk met de gebeurtenissen kan omgaan, zo moet ook de lezer de situatie doorgronden. Dat gaat niet vanzelf, dat vraagt enig doorzettingsvermogen. Te veel naar eigen smaak. Alle andere personages worden diep uitgewerkt. Dat geeft het boek een extra dimensie. Ik vind het jammer dat de traumatische ervaringen uit het leven van Bryce en Malika zo naadloos aansluiten bij en tot voorbeeld dienen voor die van Jasper. Daardoor krijgt het boek iets gekunstelds, iets te ‘geconstrueerds’, wat afbreuk doet aan de diepgang. Al bij al is dit een somber, donker verhaal met uiteindelijk toch nog een happy end. Jasper en zijn moeder vinden de kracht weg te gaan, om opnieuw te beginnen.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.