Filosofie : het plezier van het denken
Robert C. Solomon
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Ten Have, cop. 2004 |
VERDIEPING 4 : BLAUWE TOREN : FILOSOFIE : 157.2 SOLO |
31/12/2005
Spiritualiteit is een begrip met vele betekenissen. Meestal wordt het in verband gebracht met religieuze of bovennatuurlijke fenomenen of denkpatronen. Vandaag heeft het ook een nieuwe impuls gekregen in het new-agedenken met zijn hang naar pseudo-religiositeit. De Britse kritische filosoof met joodse roots Robert Solomon verzet zich met klem tegen elke vorm van intolerantie en hypocrisie die zich in vele vormen van godsdienstige spiritualiteit heeft genesteld. Voor hem valt echte spiritualiteit te onderscheiden van zowel kwaadaardig sektarisme als van domme banaliteit. Spiritualiteit is, zo zegt hij, de nadenkende liefde voor het leven. Uiteraard kan zulke spiritualiteit tot uiting komen in de traditionele godsdiensten, maar ze mag er in ieder geval niet toe beperkt worden. Hij stelt zich sceptisch op en vraagt zich af waarom de geïnstitutionaliseerde godsdiensten steeds weer de klemtoon leggen op het bezit van de absolute waarheid. Daarom betreft zijn zoektocht een niet-religieus en niet-institutioneel besef van spiritualiteit, dat niet gebaseerd is op een dogmatisch en transcendentaal geloof. Solomon spreekt over een 'vernatuurlijkte' vorm van spiritualiteit, die herkend kan worden in de vervoering door de muziek en de schoonheidservaring in de natuur, maar ook in de wetenschappelijke fascinatie voor de kosmos en de dagelijkse levenservaringen. De plek om spiritualiteit te zoeken, ligt voor Solomon in onze wereld en in onze levens.
Erg boeiend is zijn beschrijving van de spiritualiteit als passie. Passie is het leven dat bepaald wordt door emoties, door een hartstochtelijk engagement en het opgaan in affecties. Je kiest ervoor de wereld te zien als mooi en verheven in plaats van als industriële hulpbron of een louter toevallige reeks feiten. Dat leidt onvermijdelijk naar een houding van eerbied, niet als ontzag of beleefdheid, maar als een vertrouwen in onze beperkte capaciteiten en in het vermogen om ze verstandig te gebruiken. Solomon verwijst hier naar Nietzsches spiritualiteit, die macht gelijkstelt aan vergeestelijking. Nietzsches centrale metafoor is overstromen. Dat komt vooral tot uiting in ons creatief vermogen dat een stijl en een (rationele) diepte kan ontwikkelen die iets complex, conflictueus, strijdlustigs, dionysisch inhoudt. Het goede leven is voor Nietzsche uitbundigheid, passie, eros, kortom leven. Op basis van deze visie kiest Solomon voor een invulling van spiritualiteit als een kosmisch vertrouwen. Toch is zulke spiritualiteit niet irrationeel: spiritualiteit en rationaliteit vormen geen tegenstelling, maar verbinden zich tot een menselijke kracht tot leven. Heel dit werk ademt een holistische sfeer uit, overal wordt de dichotomie tussen lichaam en geest overstegen en zijn het individu en de maatschappij op elkaar betrokken. Zelfs in zijn beschouwingen over het tragische en over de dood wordt het leven erkend als de 'place to be'.
Niet alleen Nietzsche, maar ook Schopenhauer, Sartre, Heidegger, Camus en heel wat elementen uit de oosterse tradities worden (h)erkend als sprekende getuigen van deze diepgravende zoektocht. Makkelijk om lezen is dit boek zeker niet, maar het geeft in de veelheid van de hedendaagse schrijverij over spiritualiteit een verfrissend gevoel en zal vooral zoekende mensen die zich niet tot een of ander traditioneel geloof willen bekennen, sterk kunnen aanspreken. [Willy Deckers]
Wim Kleisen
De auteur is filosoof en doceert in de USA. Hij publiceerde werk op filosofisch gebied. Nu heeft hij spiritualiteit als onderwerp gekozen. Hij beschrijft hoe zijn belangstelling voor en affiniteit met dit onderwerp sterk zijn toegenomen. Zijn inzicht in levensvragen op basis van een rijke filosofische kennis zal het zelfinzicht van de lezer verrijken. Solomon moet niets hebben van sectarische religie en new-age-gedachtegoed. Hij wil vanuit de werkelijkheid de spiritualiteit beleven. Het Hoofdstuk over 'Spiritualiteit en passie' is een schitterend voorbeeld van zijn poging helder denken en spiritualiteit te laten samengaan. Boeiend zijn zijn verhandelingen over lot en bestemming, over noties als dankbaarheid voor het leven, over het verband tussen zingeving en de dood, over de vraag hoe we lijden en zingeving in een verband kunnen plaatsen. De auteur heeft een prachtig boek geschreven dat weliswaar als een nachtkaars uitgaat, maar dat de lezer sterk prikkelt tot bezinning op zijn situatie in de wereld.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.