De dag dat Connor verdween
Harm Tilstra
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Afijn, 2004 |
MAGAZIJN : SCHOOLCOLLECTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : TILS |
31/12/2005
Het midden van de verte Een boek met vijf wonderlijke verhalen over verdwijnen. In 'Het koekoeksjong' ontpopt het kleine zusje van zes broers zich stilaan als zeemeermin. Ze verstaat de roep van de schelpen, geeft gehoor aan de golven en op zekere dag komt ze eindelijk thuis in de zee. "Met een glimlach om haar mond zwemt ze de vrijheid tegemoet." In 'De dieprode leegte' verdraagt de pianiste Cecilia Manzares y Alaves niet langer de haar al vele jaren opgedrongen eenzaamheid: haar man werkt als scheepskok op de lange omvaart en komt zelden thuis. Het enige cadeau dat ze ooit van hem gekregen heeft, is een prachtig, met rood fluweel gevoerd houten kistje met geheimzinnige kracht: als je er een dierbaar, kostbaar voorwerp in legt, verdwijnt dat voorgoed. 'Omdat de tijd er rijp voor is' legt ze haar trouwring erin. 's Anderendaags krijgt ze de boodschap dat haar man in een storm overboord geslagen is en niet meer weergevonden werd. In 'Olm' verneemt een eerbiedwaardig oude olm, "langer dan een eeuw op zijn post in een petieterig buurtpark" in Amsterdam, dat hij geveld zal worden, omdat hij een gevaar is voor zijn omgeving. Hij wil nog absoluut niet dood maar hij kan er niets aan veranderen: hij maakt de voorbereidingen tot het vellen mee en valt dan ten prooi aan de kettingzaag. Hij hoopt alleen dat het beeld dat een toekijkend klein meisje ("Roerloos en in zichzelf verzonken. Ja, een beetje als een olm.") van hem heeft hem nog een beetje in leven houdt. 'De grenzen van de verte' is het verhaal over drie geslachten schuwe grottengnomen (opa, vader, zoon) die Het Onweerstaanbare Verlangen, "de niet-aflatende wens om eens en voor altijd in de eindeloosheid te verdwijnen", niet kunnen weerstaan en elk op zijn beurt uit de beschermende duisternis van de grotten naar buiten komen en voorgoed verdwijnen in de weidsheid van de zee. De hoofdpersoon in 'Amo valt stil' is een oude kleuterjuf op een exotisch eiland. Met liefde, engelengeduld, creativiteit, een frisse zin voor het theatrale, eerlijke aandacht en ongeveinsde interesse voor kleuterproblemen, én een fantastisch voorleestalent schept ze een hechte band met haar kleuters. "In de buurt van kinderen, pubers en volwassenen valt ze stil, maar in de wondere wereld van kleuters is ze volkomen op haar gemak." Als ze te oud geworden is voor haar werk, gaat ze op het strand liggen. Daar blijven de kleuters haar bezoeken. Ze brengen haar eten en beginnen haar stilaan hun eigen verhalen te vertellen, tot ze in haar strandkuil stilletjes sterft en de kleuters haar liefdevol met zand toedekken. Stemmen spelen een belangrijke rol in deze verhalen: de fluisterstemmen van de kinderen die de juf hun geheimpjes toevertrouwen, de lokkende stemmen van de zee, de verte, de weidsheid, en de onweerstaanbare verleidelijke stem van het gevaarlijke kistje. In alle verhalen is de zee sterk aanwezig, ook in de overpeinzingen van de olm die droomt van een zeereis: "Mijn stam was de mast, mijn takken de ra's, mijn bladeren de tienduizenden zeiltjes. Een zeewaardig zeilschip." De weidsheid van de zee, als symbool van de oneindigheid waarin men kan verdwijnen, is de achtergrond van de verhalen, en telkens weer waait uit de zinnen de vissengeur je tegemoet. De natuur is overigens in dit boek altijd dé bron van gesprekken: "De witheid van het zand, de blauwheid van de zee, de felheid van het zonlicht of de ondraaglijkheid van de hitte, er is altijd wel iets waarover je van gedachten kunt wisselen." Het ritme van de zee, met de steeds weer in gelijk tempo aanrollende golven, hoort de lezer hier ook in de talrijke lange paratactische zinnen, waarin een aantal gegevens in een egaal rijtje met elkaar verbonden worden: "Aan het eind van de middag, op het gouden uur wanneer de kleuters volkomen zijn uitgeput door hun nieuwsgierigheid, leest Amo voor uit het boek van de dag. Dan dromt het grut op een kluitje om haar heen, steekt een duim in de mond, pakt de zoom van haar blouse tussen twee vingers, friemelt aan een knoopje, een pluisje of een draadje, legt het hoofd in haar schoot, of vlijt haar arm om zich heen en droomt de verte die het boek voorspiegelt." Daarnaast slaagt de auteur er ook in met weinig woorden de werkelijkheid op te roepen zoals in deze herkenbare reactie van de oude olm op de zware vrachtwagen waarmee zijn resten weggevoerd zullen worden: "Het klagende gepiep van zulke gevaartes om voorbijgangers te waarschuwen dat ze achteruitrijden, het gaat je door bast en kernhout." Soms gebruikt hij daarbij een treffend beeld: de kist is zo leeg als het huis van een weduwe; zijn grootmoeder was sinds het overlijden van haar man zelfs te arm om de luizen op haar hoofd te voeren; Granoroek is zo stil als een pissebed onder een steen. De intrigerende, mooi vertelde verhalen verleiden je als vanzelf om het boekje ineens uit te lezen. Ze trekken je moeiteloos mee naar de zee, naar de weidsheid en de eindeloosheid, naar de verlokking van de verten. Het ontroerende verhaal over de oude kleuterjuf is een bron van inspiratie voor kleuterjuffen en voor de zeldzame kleutermeester in opleiding en ook voor hen die al aan de slag zijn met het kleine grut. Het toont hoe groot en diep de relatie met de kleuters kan zijn, hoe onmisbaar de juf is, hoe groot haar invloed is op het hele leven van haar leerlingetjes, hoe ze niet alleen de sleutel is tot de kennis en de vaardigheid maar ook tot de verhalen, de dromen, het samenhorigheidsgevoel, het zorgbesef, het verlangen naar het onbekende en de verten. De keuze van de uitgever voor roodbruine letters op papier met de kleur van een wit zandstrand in de zon vind ik erg knap. In de presentatie spiegelt zich immers de inhoud: warm, bijzonder en kostbaar, intiem en verlokkend met de kleur van het fluweel in het geheimzinnige verdwijnkistje van Cecilia. Ook de tekeningen van Sandra de Weijze vind ik mooi passen bij de verhalen: in spaarzame, wat spichtige witte contourlijnen tegen een egale achtergrond in de kleur van de letters vangen ze telkens een essentieel moment uit het verhaal tegen de bijna onbegrensde weidsheid van de bladspiegel. Een bijzonder mooi boek over stuk voor stuk bijzondere wezens die over de palen en perken van de werkelijkheid heen de eindeloosheid aanraken of erin verdwijnen. (De directeur van de school moet de juf het bejaardenhuis in praten. Hij ligt naast haar op het strand.) Eerst flitst het alleen maar door zijn hoofd, maar dan groeit de flits uit tot een hersenspinsel: de verleiding om naast haar in het zand te gaan liggen, dicht tegen haar aan te kruipen en nooit meer op te staan, is haast onweerstaanbaar. Hij krijgt het er benauwd van. Zomaar ineens is hij bereid zijn werk, zijn aandelen, het voorzitterschap van de harmonie, van de muziekschool, het secretariaat van de zangvereniging, het lidmaatschap van alle zeven commissies op te geven, zijn vrouw en zijn kinderen te verlaten, op het strand onder de palmboom naast haar te liggen en geen spat meer uit te voeren. [Herman De Graef]
R.A. Wagenaar-Duursma
Vijf verhalen die allemaal iets te maken hebben met het verdwijnen van iets of iemand. Om de hoofdpersonen hangt een wat mysterieus waas. In "Olm" is het een oude, zieke stadsparkboom die berust in zijn naderend einde en in "Amo valt stil" een oude kleuterjuf die steeds onbeweeglijker wordt. Andere hoofdpersonen zijn het meisje Nina, dat sterk wordt aangetrokken door water en een pianolerares die een geheimzinnig kistje krijgt van haar geliefde. Verder nog een gnomenfamilie. Het zijn allemaal figuren die letterlijk en figuurlijk "anders" zijn. Identificatie met deze figuren is daarom moeilijk, zeker voor jongeren. De verhalen zijn geschreven in een fantasierijke, sprookjesachtige stijl; niet echt toegankelijk taalgebruik. Donkerrode letter en abstracte illustraties (donkerrood met witte pentekening). Roze-achtig omslag met witte letters en vignetje met pengetekende figuren. Vanaf ca. 14 jaar.
Lieve Raymaekers
ua/an/22 j
Elk van de vijf verhalen in deze bundel draait uit op een vreemde verdwijning. In 'Amo valt stil' is dit een bejaarde kleuterjuf die zich ingraaft in het zand, steeds dieper, om er nooit meer uit te komen. In 'Het koekoeksjong' is dit een meisje dat van bij haar geboorte onweerstaanbaar wordt aangetrokken door water. Op een dag vindt men van haar nog enkel haar jurk en sandalen op het strand. In 'De dieprode leegte' staat een merkwaardig kistje centraal, dat het geheimzinnige vermogen heeft voorwerpen te laten verdwijnen. Vooral in dit laatste verhaal grijpt het magisch realisme naar de keel. Edgar Allan Poe en Gabriel Marcia Marquez zijn zonder enige twijfel inspiratiebronnen geweest voor deze auteur. Dat merk je aan de broeierige sfeer, de strakke spanningsboog, het verhaal dat je niet meer los laat, de vreemde figuren, de onwaarschijnlijke wending van een oorspronkelijk realistische wereld. Van bij de eerste regels van elk verhaal wordt de toon gezet: Als ze zwanger raakt, is Nora’s moeder al zo oud dat ze met de komst van nog een kind geen rekening meer gehouden heeft. Nora zelf blijft zich trouwens tot ver voorbij de berekende datum in de baarmoeder schuilhouden. (p. 4) Een citaat dat meteen een staaltje van Tilstra’s schrijfkunst weergeeft. Alleen een uitmuntende pen slaagt erin een magisch- realistische sfeer op te roepen die beklijft. De illustraties sluiten in hun ogenschijnlijke eenvoud perfect aan op de tekst: de enkele simpele lijnen suggereren meer dan ze laten zien.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.