De donkere kamer van Damokles
Willem Frederik Hermans
Willem Frederik Hermans (Auteur), Arjan Peters (Samensteller)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
De Bezige Bij, 2004 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : MAG F 4060 |
31/12/2004
Van zijn talloze collega's die in Parijs gingen wonen, zei Willem Frederik Hermans dat het "een typisch Nederlandse, mislukte vlucht uit het provincialisme" was. Toen hij er in november 1973 zelf ging wonen, was dat niet om "daar voor bohémien te gaan spelen". Zeker is dat een geruchtmakend conflict over vermeend plichtsverzuim aan de Groningse universiteit, waar hij twintig jaar werkte als lector in de fysische geografie, aan de basis van zijn verhuizing lag. Zelf schreef hij in de postuum gepubliceerde novelle Ruisend gruis dat hij er weggepest werd. Achttien jaar zou hij daarna in Parijs wonen, van 1973 tot 1991. In die periode schreef hij talloze columns, essays en korte observaties voor 'Het Parool' en 'NRC Handelsblad' onder het pseudoniem Age Bijkaart.
88 stukjes uit deze periode (enkele dateren van kort na zijn vertrek uit Parijs) zijn in dit boek gebundeld. Zonder uitzondering verwijzen zij naar Frankrijk (meestal Parijs). Zij schetsen een mooi beeld van de auteur. Hermans is een aartsmopperaar, die geen gelegenheid voorbij laat gaan om uit te halen naar zijn vaderland, "dat kleine landje aan de walmende Rijnmond". De toenmalige minister van onderwijs Kemenade noemt hij een kleuterleider, die met zijn foute ingrepen de kwaliteit van het onderwijs onderuithaalt. Ook het marxisme-leninisme, dat volgens hem Nederland in de ban houdt, moet het ontgelden. Veel argumenten om zijn standpunten kracht bij te zetten krijg je niet, maar zijn aversie is scherp en zoals altijd briljant verwoord. Hij toont zich evengoed een flaneur, die ongegeneerd staat te gluren naar de huisraad op de stoep wanneer in een chique buurt van Parijs verhuisd wordt. En altijd zijn er leuke observaties over het dagelijkse leven in de Franse hoofdstad: over de problemen die het verschil in elektriciteitsspanning (110 V of 220 V) met zich brengen; over de geaardheid van Franse honden die door oude dametjes uitgelaten worden... Grappig is ook zijn koppige gewoonte om alle namen van straten en pleinen te vernederlandsen (de Ster, de Elyzeese Veldenlaan, de Laan van het Grote Leger...): een bewuste zet om Parijs te 'ontmythologiseren'. Zoals in de rest van zijn oeuvre toont Hermans zich ook een groot kenner van de 19e-eeuwse kunstenaars (Manet, Balzac, Van Gogh, Guimard...) en schrijft hij met veel affiniteit over hen. Een verzorgde selectie, die de vele aspecten van Willem Frederik Hermans mooi in kaart brengt. [Jan Vermeiren]
Hans Renders
Willem Frederik Hermans schreef onder het pseudoniem 'Age Bijkaart' columns over Parijs in Het Parool. Veel van deze Bijkaart-stukjes heeft Volkskrantcriticus Arjan Peters nu gebundeld, aangevuld met andere artikelen over Parijs die Hermans in de loop der jaren schreef. Dat leverde een lijvige bloemlezing op van teksten die volgens Peters in zijn inleiding een 'verdoken bestaan' leidden. Hermans woonde tot 1950 in Amsterdam, daarna twintig jaar in Groningen en vervolgens achttien jaar in Parijs om de laatste vier jaar van zijn leven in Brussel te slijten. In Parijs was hij de verbaasde jongen uit de Amsterdamse Eerste Helmersstraat die het opviel dat Fransen meestal op ruitjespapier schrijven en dat president Pompidou een poëziebloemlezing had samengesteld. Hermans' enthousiasme voor Parijs lijkt vooral ingegeven door zijn weerzin tegen Nederland. Bij de langere artikelen in deze mooie bloemlezing zijn plaatjes afgedrukt. Paperback; kleine druk.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.