De drie prinsen van Serendip

Het is een klassiek gegeven: een koning stuurt zijn zonen met een opdracht de wereld in om te testen of ze geschikt zijn hem op te volgen. Zo ook koning Jafer van het eiland Serendip; zijn drie zonen krijgen als opdracht de toverformule te vinden waarmee de draken die rond het eiland zwemmen onschadelijk kunnen worden gemaakt. Als bijzonderheid krijgen ze te horen dat die formule bestaat uit een gedicht van honderd regels dat 'Drakendoder' heet. Het ligt al even klassiek voor de hand dat de prinsen in hun opdracht zullen slagen nadat ze de nodige obstakels hebben overwonnen. Ze hebben daarbij het geluk dat een vogel met gouden vleugels en lichtgevende ogen hen als een soort beschermengel volgt. Bovendien draagt het beminnelijke karakter van de prinsen ertoe bij dat ze in hun missie slagen. Het is niet niks wat ze onderweg meemaken: ze ontkomen ternauwernood aan een onthoofding, redden koning Behram van vergiftiging, zorgen ervoor dat de geliefde van diezelfde koning weer bij hem terugkomt, gaan op zoek naar de Spiegel van Rechtvaardigheid, nemen het op tegen een demon en een driekoppige slang. Hun optreden brengt ook het goede in anderen naar boven. En ze vinden bij stukjes en beetjes enkele strofen van de toverformule. Net als ze denken het volledige gedicht in handen te krijgen, verpulvert het voor hun ogen tot as. Opdracht mislukt? Daar lijkt het op, maar als ze over de zee met nog altijd die levensgevaarlijke draken naar hun eiland terugvaren, zorgt de vogel met de gouden vleugels en de lichtgevende ogen voor een onverwachte, ontroerende ontknoping. Jawel, er komen tranen aan te pas.

Op zoek naar de toverformule kwamen de prinsen van het eiland Serendip bij toeval allerlei zaken tegen waar ze niet naar zochten. En dat is later 'serendipiteit' gaan heten. Het is toch altijd weer verbazend dat je als lezer direct bereid bent mee te gaan met wonderlijke gebeurtenissen, vreemde wezens, onverklaarbare oplossingen als het verhaal een sprookjesachtig karakter heeft. En al helemaal als het dan ook nog met veel vaart en tongue-in-cheek wordt verteld.

Het verhaal over de drie prinsen van Serendip heeft een lange voorgeschiedenis. Van oorsprong is het een oude Perzische vertelling die in de 18e eeuw door de Engelse schrijver Horace Walpole werd naverteld over de titel The three Princes of Serendip. Er is niets tegen als een schrijver, of het nu in de 18e of in de 21e eeuw is, een oud verhaal navertelt en/of bewerkt, maar dat moet dan wel in het boek vermeld worden, al was het maar om de schijn van plagiaat te vermijden. [Herman Kakebeeke]