La belle sauvage
Philip Pullman
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Prometheus Kinderboeken, cop. 2003 |
MAGAZIJN : SCHOOLCOLLECTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : PULL |
31/12/2004
Het succes van Philip Pullman in het Verenigd Koninkrijk lijkt onstuitbaar. In de 'Big Read', de BBC top met de tweehonderd favoriete boeken van de Britten, eindigde Pullman verdienstelijk derde, na Pride and Prejudice (Jane Austen) en The Lord of the Rings (J.R.R. Tolkien). Hij liet daarbij het werk van de Brontë sisters, Oscar Wilde, Charles Dickens, C.S. Lewis, J.K. Rowling en vele anderen achter zich. Ondertussen mag Pullman zich CBE noemen, 'Commander of Order of the British Empire', een titel van het Britse hof voor verdienstelijke burgers. Verder ging vorig jaar de toneelbewerking van His Dark Materials (Het gouden kompas) in première in The National Theatre in Londen. Aan Het gouden kompas werden al heel wat lezingen, eindverhandelingen en wetenschappelijke artikelen gewijd en inmiddels ligt ook het eerste boek over die trilogie in de winkel: Nicholas Tuckers Darkness Visible: Inside the world of Philip Pullman. Potter raakt stilaan uit -- Pullman is helemaal in.
Voor uitgeverij Prometheus is al die aandacht een uitgelezen kans om wat ouder werk van Pullman in het Nederlands uit te geven. Het raadsel van de robijn verscheen in Groot-Brittannië al in 1985, als het eerste deel van het zogenaamde 'Sally Lockhart quartet'. Het laatste deel van dit kwartet kwam pas uit in 2000, toen de eerste twee delen van Het gouden kompas al verschenen waren.
Sally Lockhart is een 16-jarig weesmeisje dat opgroeit in Londen aan het eind van de 19e eeuw. Aan haar moeder heeft ze geen herinneringen, haar vader heeft haar opgevoed tot een zelfstandige zakenvrouw: van traditionele schoolvakken heeft ze weinig verstand, maar ze kan boekhouden en handel drijven als de beste. Wanneer haar vader tijdens een van zijn zakenreizen naar het Oosten omkomt, kan Sally haar talenten goed gebruiken. Haar erfenis kan ze niet op de wettelijke manier verkrijgen, want dan moet ze er de voogdij van haar onhebbelijke tante bijnemen. Liever gaat Sally op zoek naar de geheime schat die haar vader voor haar verborgen heeft. Maar zij is niet de enige die de schat wil, ze wordt op de hielen gezeten door de meedogenloze mevrouw Holland. Sally raakt al snel verstrikt in een spel van intriges, waarin macht, geld en drugs (opium) de inzet vormen.
Het raadsel van de robijn is een spannende historische thriller en je merkt al snel waarom Pullman zich tot de top van de Engelse jeugdliteratuur mag rekenen: hier is een meesterverteller aan het werk. Net als bij His Dark Materials kiest Pullman voor een sterke openingsscène, die meteen doet verlangen naar meer: "Haar naam was Sally Lockhart, en binnen een kwartier zou ze een man van het leven beroven". Gedurende het hele verhaal weet Pullman de spanning geleidelijk op te bouwen. Het verhaal zit vol mysterieuze briefjes, wazige herinneringen en vreemde gebeurtenissen om de lezer te blijven intrigeren. Pas op het einde vallen de stukjes van de puzzel in elkaar en krijgen alle vreemde personages en gebeurtenissen uit het verhaal een betekenis. Het einde van Pullmans boeken is meestal wensvervullend, maar niet sentimenteel, en ook bij Sally Lockhart blijven een paar problemen knagen. Die leveren alvast stof voor de volgende delen van het kwartet.
Sally Lockhart lijkt in verschillende opzichten op Lyra Belacqua, het hoofdpersonage uit Het gouden kompas. Allebei zijn ze opgegroeid in een mannenwereld, en hebben ze heel andere vaardigheden dan het doorsnee tienermeisje uit hun tijd. Zowel Lyra als Sally zijn voorbestemd voor grootse dingen, en krijgen meteen een heleboel vijanden achter zich aan. Pullman heeft het niet hoog op met de volwassenen: net als in Het gouden kompas willen de volwassenen in dit boek de kinderen vooral uitbuiten, niet beschermen. Ouders zijn daarbij niet beter dan vreemden, en vrienden kan je beter vertrouwen dan je eigen familie. Ook de setting van het Het raadsel van de robijn doet denken aan het Oxford van Lyra. Hoewel Pullman aan haar fantasiewereld nooit een datum verbindt, heeft Lyra's wereld een duidelijk 19e-eeuws tintje. Wanneer Sally een uitstapje naar Oxford maakt en het stadje beschrijft als een oase van vrede en rust in tegenstelling tot het hectische Londen, dan hoor je daar meteen Pullman door, die al jaren aan Oxford verknocht is. Uit beide boeken spreekt ook een grote interesse in wetenschap, en de historische ontwikkeling van allerlei wetenschappelijke apparatuur. De alethiometer of het gouden kompas is daar natuurlijk een duidelijk voorbeeld van, in Het raadsel van de robijn gaat het vooral over fotografie. Nadat Sally haar vervelende tante ontvlucht is, neemt ze haar intrek in het huis van een jonge fotograaf in Londen. Samen met hem bespreekt ze allerlei nieuwe (19e-eeuwse) technieken, en ontwerpt ze een nieuw concept om met driedimensionale foto's verhalen te vertellen.
Maar er zijn ook verschillen tussen het kwartet over Sally Lockhart en de trilogie over Lyra. Het raadsel van de robijn is een historische roman, Het gouden kompas is fantasy. Hoewel beide verhalen onmiskenbaar een boodschap uitdrukken over de huidige westerse maatschappij, doen ze dat op een verschillend niveau. Het raadsel van de robijn kan je lezen als een rechtstreekse maatschappijkritiek: de opiumhandel van de 19e eeuw verschilt niet zo sterk van de heroïnehandel in de 20e. De drughandelaars zijn meedogenloos, verslaafde ouders verkopen hun eigen kinderen voor drugs, en de overheid voert een gedoogbeleid als de staat zelf iets aan de drughandel kan verdienen. In Het gouden kompas gaan de vragen veel dieper: vooral in het laatste deel geeft Pullman zijn visie op de dood van God, het groeiend bewustzijn van de mens en onze fascinatie en angst voor kennis. Hoewel Het raadsel van de robijn niet de filosofische diepgang heeft van Het gouden kompas, steekt het met kop en schouders uit boven het doorsnee jeugdboek dat ik in 2003 heb gelezen. Het is alvast uitkijken naar de andere delen van het Sally Lockhart kwartet. [Vanessa Joosen]
Redactie
Een paar weken in 1872 zijn genoeg voor de 16-jarige Sally om, met haar, zich steeds uitbreidende, nieuwe vriendenkring, de fraude van de scheepvaartonderneming van haar vermeende vader te laten bewijzen, haar echte vader te vinden, overigens pas na zijn dood, een zeer waardevolle Indiase robijn, waar veel om draait, op te sporen en in de Theems te gooien, de Engelse drugshandel met China aan de kaak te stellen en ook nog, een nieuw leven te starten met een jonge, beginnende fotograaf. Klassiek romantisch detective-verhaal met veel moorden, spannende momenten in de slums en havens van Londen en een snelle tekst. Het geheel is geschreven in korte afgeronde hoofdstukken. Nieuwe vertaling van een eerder onder een andere titel verschenen boek*. De lezer vanaf ongeveer 13 jaar mag geen woord missen om alle details van de ontmaskering bij elkaar te houden. Onlangs verscheen van deze auteur ook de fantasytrilogie 'Het gouden kompas'. Volwassen ogende paperback, kleine druk.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.