De vloek van de Nijl : gestrand in de oorlog van Sudan
Koert Lindijer
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Atlas, 2003 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : LIND |
31/12/2003
De Nederlandse Afrika-journalist Koert Lindijer heeft een oude band met Afrikaanse nomaden. Al in de jaren '70 trok hij op met Samburu moran. Uit die tijd hield hij een vriendschap over met Lemelen, over wie hij het uitstekende Een kraal in Nairobi (Prometheus, 1995) schreef. Voor dit nieuwe boek trekt hij samen op met Kasao, een jonge Samburu die als parkwachter werkt, en brengt hij reportages over verschillende Afrikaanse nomadenvolkeren zoals Masai/Samburu, San en Tamasheq. Het is een somber verhaal, dat voornamelijk verteld wordt door nostalgische ouderlingen. De nomaden zijn bannelingen in eigen land en kennen economisch en sociaal verval, of zelfs een volledig uiteenvallen van hun samenleving, zoals dat bij Karimojong en San het geval is. Nomaden worden gewantrouwd en gediscrimineerd door de "boerenbestuurders". Met die nogal lompe omschrijving bedoelt Lindijer dat de huidige Afrikaanse politici overwegend stammen uit agrarische volkeren die zich in hun ontwikkelingspolitiek geen enkele plaats kunnen inbeelden voor pastorale nomaden. Nomaden versus boeren, er bestaat geen grotere tegenstelling in de mensenwereld volgens Lindijer.
Lindijer mag dan wel een sympathiek portret schetsen van deze volkeren, het is eveneens een portret dat tekortschiet. Dat hij de nomaden zelf zo veel aan het woord laat is een positieve zaak, maar raadpleging van de wetenschappelijke literatuur had enige relativering kunnen opleveren bij wat de nomaden zelf vertellen. Het verhaal van de ouderlingen is eenzijdig conservatief, essentialistisch en chauvinistisch. Het belang bv. van pastoralisme en krijgerschap bij de Masai wordt te absoluut voorgesteld. Doorheen hun geschiedenis hebben de Masai altijd pastoralisme afgewisseld met jagen en landbouw, en de krijgersmythe wordt misbruikt door Masai-mannen om de rechten van vrouwen in te perken. De identiteit en tradities van Afrikaanse nomaden zijn flexibeler dan Lindijer het voorstelt. Het is dan ook jammer dat hij geen melding maakt van recente positieve ontwikkelingen voor de nomadenvolkeren, hoe marginaal en kleinschalig die ook mogen zijn. Typisch is dat Lindijer de wanhopige Masai bezoekt die uit het Mkomazi park verdreven werden, en niet de groepen die bij het Amboseli park wonen en via de Community Wildlife Service betrokken worden bij de exploitatie ervan. Idem dito voor de San: de auteur bezoekt de triestige nederzettingen in Zuid-Afrika en Botswana, en niet Namibië, waar San-groepen er beter aan toe zijn. Deze ontwikkelingen houden wel aanpassingen en moderniteit in, en net daar ligt het probleem voor Lindijer: vermelding, laat staan bevordering, ervan zou zijn eigen verheerlijking van het nomadisch pastoralisme aantasten. [Chris Bulcaen]
Drs. J. van der Meulen
Bittereinders is de Zuid-Afrikaanse naam voor San (Bosjesmannen) die in het 'wild' leven. De San, het oudste volk van Afrika dat oorspronkelijk als nomadische jagers en verzamelaars een groot gedeelte van Afrika bevolkte, wordt nu met de ondergang bedreigd. Het reisverslag van Lindijer eindigt bij de San. Hij beschrijft zijn ervaringen met een aantal nomadische volken. Overal in Afrika - behalve in Somalië, waar circa 80% van de bevolking een nomadisch bestaan leidt - zitten de nomaden in de klem. Bevolkingsdruk, soms klimatologische omstandigheden, maar vooral regeringsbeleid is hier debet aan. De schrijver is bijzonder goed ingevoerd in zijn onderwerp. Hij woont al meer dan twintig jaar in Nairobi (Kenia) en is Afrika-correspondent voor NRC-handelsblad. Hij heeft een jarenlange vriendschapsrelatie met een lid van de nomadische Samburu (Kenia). Tijdens zijn tochten vraagt hij zich steeds af wat de nomade en vooral ook wat hemzelf beweegt voortdurend weg te trekken. Met een aantal foto's in zwart-wit.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.