De hoofdstad : roman
Robert Menasse
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
De Arbeiderspers, cop. 2002 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : MENA |
31/12/2003
De nieuwe roman van de Oostenrijkse schrijver Robert Menasse is op het eerste gezicht een gespleten boek. Het speelt zich af in zowel de 17e als de 20e eeuw, en bevat de levensverhalen van twee personages die behalve hun joodse afkomst niets met elkaar gemeen lijken te hebben. Enerzijds gaat het om de historische figuur Manasseh ben Israel, de Amsterdamse rabbijn die uit Portugal moest vluchten voor de inquisitie, anderzijds lezen we het verhaal van Viktor Abravanel, een docent geschiedenis die als afstammeling van holocaustoverlevenden met zijn jood-zijn in het reine probeert te komen. Menasse snijdt deze biografieën -- het een historisch, het ander fictief-autobiografisch -- op elkaar toe en legt zo op overtuigende manier bloot hoe verschillende tijdsgewrichten geteisterd worden door vergelijkbare vormen van vervolging, uitstoting en dogmatisme.
En toch is dit spiegeleffect niet helemaal geslaagd. De bedoelingen van de auteur worden immers al te gauw doorzichtig, en bovendien werken de parallellen tussen beide levensgeschiedenissen soms wat geforceerd. Maar een mislukking is deze roman desondanks niet geworden. Menasse is immers een enorm getalenteerd verteller die de aandacht constant gaande weet te houden. In een gepaste dosering van tragiek en humor doorweeft hij de hoofdlijnen van zijn roman met de prachtigste verhaaltjes. De beklijvende geschiedenis van de joodse vrijdenker Uriel da Costa bv., maar evenzeer een indiaanse mythe en een grappige maar veelbetekende geschiedenis van de Krawatte. Bovendien geeft Menasse een mooi beeld van het joodse leven in het 17e-eeuwse Amsterdam en ook zijn kritisch-ironische tekening van het Weense studentenmilieu van de jaren '60 en '70 is bijzonder geslaagd. Zelfs de meer specialistische of theoretische passages, veelal over aspecten van het jodendom, worden vlotjes in de verhaallijn ingepast. Heel boeiend en leerzaam allemaal, maar soms is het boek ook wat te educatief. Vooral in de Manasseh-geschiedenis, waar de letterlijk alwetende verteller zowat alles duidt wat er te duiden valt en nog weinig overlaat aan het denk- en verbeeldingsvermogen van de lezer.
Maar laat u zich door de tekortkomingen van deze roman niet afschrikken: De verdrijving uit de hel is een opulent boek, dat zowel door zijn inhoud als door zijn complexe literaire uitwerking aanzet tot het soort overpeinzingen waar een mens niet gelukkiger maar in ieder geval wel bewuster van wordt. Bewuster van het verleden en vooral van de telkens weer problematische omgang ermee. In die zin is De verdrijving uit de hel een even illusieloze als felle aanklacht tegen een wereld die ook na zoveel eeuwen altijd nog nalaat lessen te trekken uit haar geschiedenis. [Koen Van Baelen]
A.P.G. Spamer
Twee parallelle romans lopen hier volledig en buitengewoon knap door elkaar: de roman van de jonge Portugese jood Menasse die in de 17e eeuw naar Amsterdam vlucht en die van de 20e eeuwse Weense jongen Viktor. Hun levens tonen een opmerkelijke verwantschap. Ze groeien op in een bekrompen anti-semitische wereld, komen op strenge internaten terecht, hebben een haat/liefdeverhouding met hun vader, assimileren in een nieuwe wereld en veroveren tenslotte een vrijheid vol teleurstellingen. De Portugees wordt uiteindelijk als rabbi de leermeester van de beroemde Nederlandse filosoof Spinoza, de geestelijke vader van tolerantie en pantheïsme. Moeiteloos glipt de auteur van het ene verhaal in het andere zonder de lezer voor problemen te stellen. Beide intriges verhelderen en completeren elkaar. De heldere vertaling doet het verhaal alle recht. Een indrukwekkend getuigenis van onderdrukking en bevrijding dat zich toch moeiteloos laat lezen. Stemmige omslag met artistieke belettering en moderne weergave van Rembrandts portret van rabbi Menasse. Gebonden, kleine druk.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.