Al mijn later is met jou
Karel Eykman
Karel Eykman (Redacteur), Fred Lodder (Commentator)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Prometheus, 2002 |
VERDIEPING 3 : DUIZENDZINNEN : OUDE TALEN : Middelnederlands (1050-1350) EYKM |
31/12/2002
In zijn boek De Middelnederlandse boerden uit 1957 bracht C. Kruyskamp 19 Middel-Nederlandse teksten samen die bewaard bleven in verschillende handschriften uit de 14e en 15e eeuw, en min of meer tot hetzelfde genre behoren. Het gaat daarbij om komische verhalen van beperkte omvang in berijmde verzen, met als overheersende personages overspelige vrouwen, dwaze pantoffelhelden en geile of hebzuchtige monniken en priesters. Van dit genre (in het Frans fabliau en in het Duits Schwank genaamd) zijn ook in andere taalgebieden talrijke exemplaren overgeleverd en de aangeboorde verhaalstof (met sterke nadruk op het erotische, waarbij vaak het scabreuze en het scatologische niet geschuwd wordt) blijkt in het middeleeuwse Europa internationaal verspreid te zijn geweest (men denke o.m. aan de Decamerone en The Canterbury tales).
In de jaren '90 van de vorige eeuw promoveerde Fred Lodder op een proefschrift rond deze materie. Hij wees op de ongeschiktheid van de term boerde als genre-aanduiding, introduceerde in de plaats daarvan de term komische versvertellingen, bekritiseerde de door Kruyskamp gehanteerde criteria en stelde een hernieuwd corpus samen, waarbij hij 14 teksten van Kruyskamp overnam en daar drie nieuwe aan toevoegde. Deze 17 Middel-Nederlandse komische versvertellingen werden nu door Lodder voor een breed publiek op een wetenschappelijk verantwoorde wijze uitgegeven, met op de linkerpagina telkens de van aantekeningen voorziene originele tekst, en op de rechterpagina een hertaling in modern Nederlands door Karel Eykman. Deze hertaling is een handig hulpmiddel voor wie het Middel-Nederlands minder of in het geheel niet machtig is, al dient gezegd dat de vertaler, om de rijmvorm te bewaren, zich vaak nogal ver van het origineel heeft moeten verwijderen.
In een algemene inleiding wijst Lodder o.m. op het vrij koele onthaal dat de Middel-Nederlandse boerden in de 19e en 20e eeuw hebben gekregen, en hij hoopt dat onze tijd meer open zal blijken te staan voor deze pikante anekdoten. Af en toe blijft het natuurlijk onvervalste laatmiddeleeuwse onderbroekenhumor die men hier geserveerd krijgt, al wordt in de vakliteratuur tegenwoordig algemeen aangenomen dat deze teksten functioneerden in een stedelijk-burgerlijk milieu. Ze pasten het principe van de negatieve zelfdefiniëring toe, wat wil zeggen dat zij de modale burger leerden hoe het hoort, door uitgebreid te laten zien hoe het niét hoort. Wie deze vakliteratuur er verder wil op naslaan, wordt door de uitleiding en de bibliografie met kennis van zaken voortgeholpen. [Eric De Bruyn]
Dr. R.L.J. Bromberg
Fred Lodder, die in 1996 disserteerde op 'Lachen om list en lust. Studies over Middelnederlandse komische versvertellingen', bracht in dit weer mooi uitgegeven deel van de Nederlandse Klassieken 17 boerden bijeen uit een zestal handschriften, daterend uit de 14de, 15de en 16de eeuw. Ofschoon de boerde als zodanig geen specifiek genre is (het betekent niet meer dan komisch verhaal) kenmerken deze verhalen zich vooral door hun 'onderbroekenlol van het Benny Hill-gehalte'. Op de linkerpagina wordt de Middelnederlandse tekst gegeven, op de rechter een soepele, vrije en berijmde vertaling in eigentijds Nederlands door Karel Eykman, waarbij niet de leesbaarheid, maar vooral de voorleesbaarheid vooropstond. Ook Lodder wijst er in zijn inleiding met nadruk op, dat het voor dit soort versvertellingen essentieel is, dat de verhalen in een groep verteld worden, omdat bij individuele lezing de sfeer en de aanstekelijkheid ontbreken. Toch wilde Lodder het wetenschappelijk karakter van deze uitgave niet verwaarlozen: hij geeft (summiere) woordverklaringen bij de oorspronkelijke teksten, vermeldt wijzigingen en afwijkingen van de handschriften, verschaft in Aantekeningen achtergrondinformatie en verwijst beredeneerd naar literatuur. Studenten Nederlands kunnen er plezier aan beleven.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.