Kalevala : het land van de sampo : het oude Finse epos, voor kinderen
Lidwien Van Geffen (Bewerker)
Beschikbaarheid en plaats in de bibliotheek
ARhus - De Munt magazijn
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Christofoor, © 2002 |
MAGAZIJN : SCHOOLCOLLECTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : KALE |
Besprekingen
31/12/2003
De Kalevala is het nationale epos van de Finnen. In 50 gezangen (zogenaamde "runen") met 22795 verzen en ingeleid door de scheppingsmythos worden de lotgevallen van de goden bezongen. De verschillende liederen werden door volkszangers overgeleverd. In de 18de eeuw is men begonnen met het optekenen van deze liederen. Elias Lönnrot heeft deze liederen in 1835 tot een epos gebundeld.
Er zijn al heel wat wetenschappelijke studies verschenen, die o.m. trachten de oorsprong en betekenis van het woord Kalevala te achterhalen. Kalevala kan naargelang Russische of Litouwse wortels vermoed worden "held", "smid" of "sterke man" te betekenen. De hoofdpersonages in het epos worden niet als onpersoonlijke helden voorgesteld, maar als individuen. Zo is Väinö de zanger, die als het ware zijn liederen smeedt. Zijn zang- en harpspel zou niet alleen de mensen, maar ook de dieren- en geestenwereld in de ban geslagen hebben. De mannelijke helden worden zeer zeker als mensen van vlees en bloed beschreven, die ook naar de liefde hunkeren. De zoektocht naar een geschikte bruid wordt soms bemoeilijkt omdat de de bruid haar aanstaande echtgenoot ontvlucht en zich in een vogel of waternimf verandert of omdat ze of haar moeder hem moeilijke opdrachten geeft zoals "splijt een haar voor mij in twee, met een mes, dat zelfs geen punt heeft", "leg een knoop in een ei zonder dat ik de lus kan zien", "schil een steen en hak een houten hek uit het ijs zonder dat er één splinter afspringt" enz. Wie enigszins met de Europese vertelcultuur vertrouwd is, zal zich hier de vele onmogelijke opdrachten herinneren, die helden moeten uitvoeren vooraleer ze hun aanstaande in hun armen sluiten kunnen. Bij het vervullen van schier onmogelijke taken zoals het leegscheppen van een vijver met een vingerhoed of zeef, vertwijfelen ze heel vlug, leggen zich te slapen en worden vervolgens door een jonge vrouw geholpen en gered. Ook de smid Ilmarinen wordt hier geholpen door zijn aanstaande bruid bij de opdrachten die haar moeder hem oplegt. Niet zelden kent de zoektocht naar een geschikte bruid een minder romantisch of avontuurlijk einde: de meisjes worden geroofd (zie het verhaal "Kauko rooft een jonkvrouw").
De bewerkster van het verhaal ziet de drie helden van de Kalevala als een soort eenheid: de liedjeszanger Väinö is een echte denker. Hij is de mens van het woord en de klank, te vergelijken met een dichter of journalist. Ilmarinen, de smid, smeedt de materie om tot bruikbaar gereedschap. Iedereen die in een fabriek werkt en van een bepaald materiaal een voor de mens nuttig voorwerp maakt, lijkt op Ilmarinen. Kauko, de onbezongen vissersjongen ten slotte, is een wilsmens, die altijd in actie wil zijn. Mensen die een verzorgend beroep uitoefenen zijn met Kauko te vergelijken. Zo geïnterpreteerd is de Kalevala-epos zoveel meer dan alleen maar een nationaal epos van de Finnen! [Harlinda Lox]
A.M. van der Hoeven
Ingebed tussen de verhalen over het ontstaan van de aarde en de komst van de zoon van Marjatta handelt het Finse epos in hoofdzaak over de strijd tussen Kalevala en Pohjola. De helden van Kalevala dingen naar de hand van de jonkvrouw van Pohjola. Daartoe moeten ze verschillende opdrachten uitvoeren. Ilmarinen, die de voorspoedbrengende molen 'de Sampo' smeedt, trouwt uiteindelijk met haar. Over de Sampo ontstaat strijd tussen Kalevala en Pohjola, waarbij hij in stukken breekt en in zee valt. Enigszins los hiervan staan de verhalen: Jouko en Väinö, Kauko zoekt een jonkvrouw en Kullervo. Van Geffen, die een antroposofische achtergrond heeft, heeft het epos in proza naverteld voor kinderen en van een nawoord voorzien. Iedere bladzijde heeft ze een eigen illustratie (in kleurpotlood) gegeven die doorloopt op de tekstpagina. Het is een kleurrijk boek waarin de hoofdlijnen van het verhaal in soms wat archaïserende taal zijn weergegeven. Een andere bewerking van de Kalevala voor kinderen is 'De zilveren meren: verhalen uit de Kalevala* (Lemniscaat). Voor kinderen vanaf ca. 11 jaar.
Suggesties
Krijg een e-mail wanneer dit item beschikbaar is
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.