Vermeulen weet het beter
Bram Vermeulen
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Houtekiet, 2001 |
Woord Volwassenen Romans : VERM |
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Houtekiet, 2001 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : VERM |
31/12/2002
Om met de deur in huis te vallen: Bram Vermeulen is een groot kleinkunstenaar en hij heeft voor zijn roman Enkele reis moeder prachtige hoofdstuk-vignetten ontworpen, maar de roman zelf is groot noch prachtig.
De verteller van deze korte roman pretendeert zijn hoofdpersonage (een man in een trein, Abe genaamd) niet te kennen. Wat hij wèl weet, is een massa feiten uit het leven van Abe. Als een puzzel klikt hij die feitjes in elkaar totdat een personage ontstaat. Let wel: hij gebruikt meer dan alleen feiten. Vermeulens centrale stelling luidt dat iemand evenzeer bepaald wordt door wat hij fantaseert en denkt, als door wat hij feitelijk is. Voor het verhaal is dat zeker een voordeel. Een man alleen in een treincoupé is niet echt boeiend; zijn fantasieën zijn dat wel. Dus leert de lezer alles over 's mans relatie tot zijn moeder, over zijn angsten en pogingen om greep te krijgen op de werkelijkheid (bv. stoepnaden vermijden om de wereld te 'redden'). Dat fantasie een bepalend onderdeel van ons leven is, weet Vermeulen soms treffend te bewijzen. De ontmoeting met een schrijfster in hoofdstuk zes vertelt veel over het karakter van Abe -- zeker als nadien blijkt dat de ontmoeting alleen plaatsvond in Abes hoofd. Hoofdstuk na hoofdstuk speelt Vermeulen een spelletje met zijn lezer. Het personage Abe wordt zo een wankel composiet van feiten en (soms gemeen geloofwaardige) verzinsels.
Interessant qua opzet, maar teleurstellend van uitwerking. De gedachten van Abe gaan alle kanten tegelijk op en het verhaal wordt een druilregen van inhoudsloos gebabbel, gratuit maatschappijkritisch gezanik en waarheden als koeien. "Waarnemen moet je leren. Wat je nooit eerder zag kan je niet zien." Is 't werkelijk? "Zoals de indiaan het zegt: 'Het doel ligt in de reis besloten.'" Nee toch? "Zijn broer [...] haatte antwoordapparaten nog meer. Hij vond dat je daarin jezelf weggaf." Kan het nog platter? Ja. "Dat alle rampen om winst gaan", vindt Abe. (Of is hier de verteller aan het woord? Ik kan het niet uit de tekst afleiden.) Niks zo vervelend als een verteller die bladzij na bladzij het warme water heruitvindt. "Soms zijn gedachten volstrekt overbodig."
Vermeulen heeft erg veel moeite gedaan om literatuur te schrijven. Hij suggereert dat zijn Abe, de man die allerlei onbestaande dingen bedenkt, misschien zelf wel onbestaande is. Zijn centrale concept (mens = feiten + fantasie) is interessant, maar veel te hoogdravend in vergelijking met de luchtige uitwerking. Luchtig is ook de stijl. Vermeulen houdt zijn zinnen ultra-kort en extra-easy. Het lijkt soms wel alsof je 'Het laatste nieuws' zit te lezen. Wat men daar in het Latijn ook over moge beweren: het geschrevene vervliegt terwijl je het leest. Bloedeloos proza, zonder spankracht, zonder richting (want de reis is belangrijker dan het doel, nietwaar?), zonder noodzaak. [Mark Cloostermans]
Drs. E.A. van Kemenade
Met 'Enkele reis moeder' heeft de bekende zanger Bram Vermeulen (1946) een verrassend verhaal geschreven. Vanaf het begin wordt de spanning langzaam opgebouwd en meteen al boeit het boek. En in feite blijft dat het hele verhaal zo. De schrijfstijl is prettig, opvallend is de herhaling. 'Hoever zijn we nu?' schrijft Vermeulen. 'We hebben een man van midden vijftig in de trein naar Den Haag om zijn moeder te bezoeken'. En hoe vaak heeft de schrijver het niet over 'ijzer op ijzer', het geluid van de trein? Daarmee wordt het poëtische in het verhaal versterkt. Al met al een boeiend, zeer leesbaar product, dat het uitgangspunt vormde voor Vermeulens nieuwe theaterprogramma 'De Verzameling'. Normale druk.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.