Geschiedenis van de moderne Nederlandse literatuur
Thomas Vaessens
Thomas Vaessens (Auteur)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Vantilt, cop. 2001 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : NEDERLANDS 851.6 LUCE |
31/12/2001
De Nederlandse dichter Lucebert wordt al geruime tijd tot de canon van de Nederlandstalige literatuur gerekend, vandaar dat hij steevast in allerlei poëziebloemlezingen opduikt. Gegarandeerd staat de dichter op de lectuurlijst van menig scholier. Als Keizer van de Vijftigers hoort Lucebert ondertussen immers bij de verplichte leerstof op de middelbare school. De leerkracht ontleedt samen met de hele klas een aantal vrolijke maar enigmatische verzen om tot een gezamenlijke, min of meer coherente verklaring van het gedicht te komen. Een uiteindelijk omvattend begrip van Luceberts poëzie blijft echter veelal afwezig, zodat scholieren vaak met verontrusting vaststellen dat alle poëzie per definitie onbegrijpelijk is. Hetzelfde stelt Thomas Vaessens vast in zijn De verstoorde lezer. Ook gereputeerde literatuurwetenschappers weten vaak niet wat ze moeten aanvangen met de onmiskenbaar meerduidige poëzie van Lucebert. Hun leesstrategie is op orde en structuur gericht, terwijl de 'postmodernist' Vaessens wil aantonen dat het centrum van het gedicht 'leeg' is en dat een eenvormig poëtisch subject onbestaande is bij Lucebert. De lezer zou Lucebert vanuit historisch perspectief gezien kunnen bestempelen als een van de eerste postmodernisten in de Nederlandstalige literatuur. Het postmodernisme ziet Thomas Vaessens echter niet als een historisch periodiserend begrip, verwijzend naar een empirische realiteit, maar wel als een heuristisch middel. Je kan met andere woorden de poëzie van Lucebert postmodernistisch lezen, zoals Vaessens dat beknopt in een viertal puntjes doet, maar dat hoeft niet noodzakelijk te betekenen dat Lucebert ook literair-historisch een postmodernist is.
Vaessens' benadering van Luceberts poëzie opent een verrassend nieuw en waardevol perspectief op het gangbare begrip van de Vijftiger(s) en bij uitbreiding op eender welke verontrustende poëzie van hedendaagse dichters zoals Peter Verhelst of Tonnus Oosterhoff. Om zijn frisse visie te beargumenteren lardeert Vaessens zijn 63 pagina's tellende essay met allerlei verwijzingen naar bekende internationale en Nederlandstalige filosofen en literatuurwetenschappers zoals Derrida, Barthes, Perloff en Oversteegen. Deze verwijzingen verhelderen het gestructureerde betoog van de auteur, hun inzichten worden immers afgezet tegen zogenaamde eenduidig zingevende interpretaties van collega-wetenschappers. Wie eenmaal dit 63 pagina's tellende polemische kleinood heeft ontdekt, zal ongetwijfeld bij een volgende lectuur van Lucebert en van een heleboel andere dichters voor aangename verrassingen komen te staan. [Jan Stuyck]
Hans Groenewegen
De positie van de dichter Lucebert (1924-1994) in de Nederlandse canon is onomstreden. Tegelijk zijn om de interpretatie van zijn complexe werk de felste polemieken gevoerd. De polemisten claimen steeds de enig ware lezing van een gedicht te hebben ontdekt of de ware gedachtewereld achter het werk. Vaessens promoveerde op de verhouding van Nijhoff en Van Ostaijen met het modernisme. Hij polemiseert in dit essay met studies die impliciet of expliciet uitgaan van de eenheid van Luceberts werk. Hij pleit voor een postmoderne benadering die rekening houdt met de speelse, ironische, tegensprakige, duistere en betekenisloze kanten ervan. Hij geeft leesregels, die zicht bieden op de dichterlijke strategieën. De postmoderne Lucebert die zo ontstaat, blijkt dan in verband te brengen met hedendaagse postmoderne dichters. Dit essay is de kiem voor een nieuwe benadering van Luceberts poëzie. De uitgangspunten dienen getoetst in interpretaties van afzonderlijke gedichten. Die ontbreken in dit geschrift. Een voor Lucebert-geïnteresseerden frisse nieuwe invalshoek. Vaessens is docent moderne letterkunde aan de RUU.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.