Glaucus
Giovanni Chiara
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Prometheus, 2001 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : CHIA |
31/12/2001
Don Gaetano is het hoofdpersonage in een roman van de debuterende Milanese auteur Giovanni Chiara. In de gesloten gemeenschap van een Siciliaans dorp is hij een gerespecteerd man (men spreekt hem aan met 'don'), een gepensioneerd directeur van de Post. Hij kent de Siciliaanse realiteit door en door en heeft er daarom de voorkeur aan gegeven zijn zoon Corrado te laten studeren op het vasteland, in Bologna. Tegen alle logica in keert de jonge doctorandus naar Sicilië terug. Daar vindt hij een job als leraar. Zachtaardig als hij is -- zijn overleden moeder noemde hem een dichter -- kan hij niet aarden in deze bekrompen maatschappij. Hij leeft vooral 's nachts en komt in contact met allerlei dubieuze personages die bij de maffia aanleunen. Hij waagt zich aan het gokken en raakt diep in de schulden. Hij vraagt geld bij zijn vader, die verplicht is een stuk van zijn patrimonium te verkopen. Grond verkopen die al eeuwenlang familiebezit is, wat een oneer voor een Siciliaan! Eventjes lijkt het beter te gaan met Corrado wanneer hij onder invloed van een vrouw tot een geregelder leven komt, maar zijn demonen blijven hem achtervolgen. Na meerdere waarschuwingen volgt het onafwendbare (de fataliteitgedachte, typisch voor de hele Mezzogiorno, speelt een grote rol in de roman): Corrado wordt vermoord. Daarmee is de kous niet af want nu zit de maffia ook de vader op de hielen om de nog steeds openstaande schuld te vereffenen. Hoewel hij heel zijn leven wijs en voorzichtig heeft gehandeld, pleegt Don Gaetano passief verzet en weigert zich bij dit dictaat neer te leggen. Ook voor hem zal het slecht aflopen.
"Er is geen mens die niet weet wat angst is. Maar de angst hier bij ons is niet dezelfde als de angst van iemand die in het Piemontees of het Venetiaans denkt en gelooft dat hij alle mogelijke kleuren ervan herkent, maar niet beseft dat driekwart van het palet hem ontgaat." De grootste straf is niet de dood, maar de eenzaamheid. In deze eenzaamheid slijt Don Gaetano zijn laatste dagen, denkt hij na over zijn bestaan, over leven en dood, over het vruchteloze van onze pogingen om wat aan de situatie te veranderen. Uiteindelijk is ook zijn leven een misverstand, een mislukking geweest.
Typische Siciliaanse thema's die in het boek aan bod komen, zijn fataliteit (aan je lot kan je niet ontsnappen) en de verbondenheid met de aarde. Noord-Italianen noemen de Zuid-Italianen spottend terroni, wat men zou kunnen vertalen met 'aardlingen'. De verbondenheid met de aarde heeft echter plaats gemaakt voor een gemakkelijk leventje waarin de auto en de televisie centraal staan. Jongeren verlaten het platteland, zoeken de stad op of emigreren, alhoewel ze in hun nieuwe verblijfplaats vaak niet aanvaard worden, zoals ook Corrado aan den lijve moest ondervinden. Een ander thema is het hiërarchische denken; de hele structuur van de maffia is hierop gebaseerd. Een grote rol in het boek speelt een haas, die Gaetano heeft gevonden op het laatste stukje grond dat hem nog rest. Het dier is gekwetst, kan zich niet meer echt bewegen en wacht met geduld zijn einde af. Het is een voorafbeelding van wat met Gaetano zal gebeuren.
De valstrik is een kleine, vlot lezende roman, die echter zeker niet "een van de grootste Italiaanse romans van de afgelopen jaren" is, zoals de flaptekst beweert. De roman won in Italië enkele kleinere literaire prijzen. [Bernard Huyvaert]
E. Raeven-Dee
Een kleine, indrukwekkende roman, die al snel drie literaire prijzen behaalde en de schrijver plaatst onder de grote Sicilianen van de Italiaanse literatuur, naast Verga, Pirandello, Lampedusa, Vittorini, Consolo, Brancati en Sciascia. Plaats van handeling is een negorij midden in Sicilië, lang achtergebleven maar door de inkomsten van emigranten tot een zekere welvaart gekomen. De kleine, nabije stad is Cefalú, de grote, verre stad is Bologna. De roman is het verhaal van een oudere weduwnaar die zijn zoontje alleen heeft moeten opvoeden. Opgeleid als onderwijzer werkt hij later als postambtenaar. Zijn leven speelt zich af binnen zijn herinneringen en reflecties. Hij is eenzaam, bitter en wantrouwig. Voor hem betekent welvaart ook hebzucht, lawaai en onrust van auto's en televisie en verlies van oude banden. Zijn zoon gaat studeren in Bologna en keert terug als een slappeling, gokverslaafd, altijd vol schulden. Zijn vader tracht te helpen, maar dreigt zelf financieel ten onder te gaan. Een indringend beeld van een streek, een tijdperk, psychologisch een meesterwerk, knap van structuur. De maffia wordt niet expliciet genoemd, wel gesuggereerd. Goed leesbare vertaling. Kleine druk.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.